كلارا زتكين مبتکر بنیان گذاری هشت مارچ
علی رستمی
پزوهشگرمسایل سیاسی
نام كلارا زتكين بمثابه یکی از شخصیت نامور مبارز و ازشمار پیشاهنگان ، برای کسب حقوق زنان ومبتکربرقراری روز جهانی زن در تاریخ ثبت است. او یکی از رهبران برجسته جنبش کارگری المان واز بنیان گذاران حزب کمونست بود.
كلارا زتكين ، روز۵جولای ۱۸۵۷ ترسایی درقریه « د میدوری ساکسون » در المان چشم به جهان گشود. هوشیاری ودرک سالم از مسایل اجتماعی، توانایی تفکر،اراده وانساندوستی از جمله مشخصاتی عالی بود ، که از ابتدائ جوانی شخصیت وی را برجسته می کرد
كلارا زتكين درسال ۱۸۷۲ با خانواده خود به شهر لایپزیک مسکن گزید ودرآن محل به عضویت حزب سوسیال دموکرات درامد. كلارا زتكين درسال ۱۸۷۸ زمانیکه فعالیت حزب سوسیال دموکرات از طرف بیسمارک صدراعظم الما ن غیر قانونی اعلام شد ، با ۹۰۰ تن از اعضای این حزب زندانی ویا تبعید شدند با همسرش به پاریس تبعید شد. درآنجا درسالهای ۱۸۸۷ و۱۸۸۵ دورفرزند به دنیا اورد. در پاریس کلارا بیکار نه نشسته به فعالیتهای انقلابی خویش ادامه داده که محل ومنزلش ملاقات انقلابیون شده بود.
کلارا با درک و روحیه سرشار از حق طلبی و ایدهای انقلابی شب روز برای جنبش وحقوق زنان درخارج وداخل المان مبارزه میکرد . کلارا نظر به شهرتی که درمیان احزاب سوسیال دموکراتها وجنبش زنان پیدا نموده بود ، در برگزاری کنگره موسس بین الملل دوم که در۱۸۸۹ ترسایی در پاریس برپاشد، نقش برازنده ای را درتدارک ان داشت. کلارا بمثابه اشتراک کننده نه بلکه به صفت دبیر جلسه وهمچنان سخنران پیشتاز جنبش زن دراین کنگره بود . این زن جوان دربرابر ۴۰۰ نفر از رهبران احزاب سوسیالیست و رهبران اتحادیه های کارگری سرتاسری اروپا که درمیان انها تعداد انگشت شمار نماینده گان زن وجود داشت؛ درباره آزادی زن وحقوق شهروندی انان سخنرانی نمود. دراین سخنرانی نقش نظامهای سرمایداری را درمورد حقوق زن ومرد ، محکوم نموده وابراز داشت « که تا تضادهای طبقاتی درجهان وجود دارد حقوق زن ومرد تا مین نمیشود وبا سرنگونی نظامهای طبقاتی اختلافات جنسی وبرتری های جنسی ازمیان خواهد رفت » او عقیده داشت که با انقلاب اجتماعی به نفع زحمتکشان تبعیض وستم برزنان نیز ازبین میرود .
با وجود که سخنرانی وی در کنفرانس مورد استقبال قرار گرفت اما کنگره ادامه بخش کار با زنان را ممنوع اعلام کرد.
کلارا درسال ۱۸۸۹ ترسایی بعد از درگذشت همسر خود به المان بازگشت ودرشهر اشتوتگارت مسکن گزید. درانجا به نشر روزنامه بنام «یوهان هایترش دیتر» که مربوط حزب سوسیال دموکرات هابود اشنا شده وبخش کار بازنان این جریده به عهده گرفت، همچنان جریده ای بنام«برابریِ» که ارگان جنبش زنان سوسیالیست بود، رهبری ان به کلارا سپرده شد؛ کلارا از ۱۸۹۲ الی ۱۹۱۷ ترسایی رهبری این نشریه بود، کلارا برعلاوه امورات فرهنگی رهبری سازمان زنان سوسیالیست دموکرات را نیز عهده دار شده بود.
درآنزمان عده از رهبران احزاب سوسیالیست واتحادیه کارگر ان مخالف کار زنان بودند وکلارا انها را نقد میکرد ،اشتغال زنان را برابر به حقوق مساوی با مردان تاکید مینمود. اومیگفت براینکه زنان از ستم مردسالاری نجات یابند، شرط اول انست که استقلالیت اقتصادی بدست آورند. کلارا با کمک سازمانهای کارگری اروپا، آسیا ، امریکا ، استرلیا وافریقا موافق شد که دراگست سال ۱۹۰۷ کنگره بین المللی سوسیالیست ها را با اشتراک ۸۸۴ نماینده درشهر اشتوتگارت برگزار نماید، دراین کنگره راجع به حق « رای زنان » با یکدیگر تبادل نظر نمودند.
کلارازتکین درکار سازماندهی اولین کنفرانس بین المللی زنان که درآن از ۱۵ کشور جهان نماینده گان اشتراک ورزیده بودند، نقش تعین کننده داشت . این کنفرانس تصمیم گرفت تا به تمام نیروهای سوسیالست جهانی ارتباط تامین گردد ونشرجریده «برابری» به عنوان ارگان بین المللی تصویب شد وهمچنان کنفرانس کارسازماندهی برگزاری دوهمین کنفرانس بین ا لمللی زنان که دراینده دایر میشود به عهده کلارا گذاشت . پیشنهاد كلارا زتكين مبنی بر اختصاص هشتم مارچ بعنوان روز جهانی زن، در دومین کنفرانس بین المللی زنان سوسیالیست در سال ۱۹۱۰ یکی ازبرجسته ترین ابتکار ،عمل خلاقانه واقدام بزرگ در جهت وحدت وهماهنگی مبارزه زنان در سراسر جهان در راه تحقق ارمانهای شان میباشد .
كلارا زتكين براین باور بود :« زنان کارگر می بایست دراین باره اگاه باشند که نمی توانند حق رای را با یک مبارزه جنسی به دست آورند، بلکه تنها این امر از طریق مبارزه طبقاتی تمامی کسانی که استثمار میشوند بدون استثنا جنسیت امکان پذیر است ». با انقلاب ۱۹۱۸، زنان الما ن موافق شدند که حقوق شهروندی خویشرا درابطه به «حق رای» بدست اورند.
کلارازتکین موضع گیرهای حزب «اس.پ.د» را در مورد اینکه رای موافق به وام های جنگی پادشاهی در سال ۱۹۱۴ ترسایی دادند محکوم نموده وبرضد نظریات ریفرمیستی آنان دردرون تشکیلات حزبی مبارزه مینمود.سر انجام با دلایل اینکه سوسیال دموکراتها از سیاست جنگی طلبی دفاع و پشتبانی مینمایند، در اگست ۱۹۱۴ از حزب اس . پ .د کناری گیری نموده وبه فرکسیون اقلیت انقلابی که به برنامه های انترناسیونال سوسیالیستی روزا لوکزامبورگ، کارل لیبکنشت وفرانس مرینگ وفادارمانده بودند، پیوست.
کلارازتکین دریکی از جلسات حزب سوسیال دموکرات جدایی خود را از این حزب چنین اعلام کرد:« دقیقآ ۴۰ سال است که من برای ایده های سوسیالیستی می جنگم وهمان قدر هم سن من است . میخواهم تا زمانی که می توانم موثر باشم درهمین موضع قرارداشته باشم ومبارزه میکنم. ان هم جایی که زنده گی است ونه جایی که ضعفف وحل شدن مرا احاطه کند. من نمی خواهم که بگذارم به اندیشه و روح زنده ام مرگ سیاسی دمیده شود. تنها این سو وآن سویی وجود دارد، کاپیتالیسم یا سوسیالیسم.»
کلارازتکین درهیات رهبری امور بین الملل حزب کمونیست تعین شد ودرجنوری سال ۱۹۱۹زمانیکه رفقای همرزمش لیبکنشت وروز ا لوگزامبورگ زیر شکنجه های فاشیستی و ضد انسانی دولت المان درگذشتند، سوگند نامه بنام رفقای خود نوشت وبه حزب کمونیست المان پیوست. وی درسال ۱۹۲۰ به عنوان اولین نماینده کمونیستها در پارلمان المان برگزیده شد.
کلارازتکین تا سال ۱۹۲۱ در ارگان مرکزی حزب کمونست المان فعالیت داشت واز ۱۹۲۷ تا ۱۹۲۹ عضو کمیته مرکزی حزب بود درسال ۱۹۲۵ به حیث رییس سازمان کمک های سرخ بین المللی انتخاب گردید و از اینطریق کمک های اجتماعی را با کارگران زنان، واتحادیه دختران وغیره مینمود.
کلارازتکین در ۲۰ جون ۱۹۲۳ در گزارش خود به پلینوم کمیته انتر ناسیونال کمونیستی تحریر داشت که: « پرولتاریا در زمان فاشیسم یک دشمن بسیار خطرناک و وحشتناک را در پیش روی خود دارد وفاشیسم قوی ترین ومتمرکزترین دشمن است و در واقع فاشیسم بیان کلاسیک حمله گسترده وکلی بورژوازی جهان دراین لحظه ومقطع میباشد.»
کلارازتکین تا سال ۱۹۳۳ به حیث نماینده حزب کمونیست در رایش تاک( پارلمان ) مبارزه سیاسی وطبقاتی خود را پیش برد ودر سال ۱۹۳۲ بیمار وبعداً نابینا شد وبازهم به عنوان ریس قدیمی مجلس رایش را افتتاح کرد. درحالیکه 37.4 درصد مجلس را نماینده فاشیست ها تشکیل میداد وبزرگترین فراکسیون پارلمانی بود ،درسخنرانی خود قویآ به فاشیسم حمله کرده که بعد ازآن از ظرف فاشیست ها تهدید به مرگ شده بود. کلارازتکین فاشیسم را « درنده ــ خونریزترین شکل حکومت سرمایداری انخصاری» محکوم میکرد.
کلارا درسال ۱۹۳۲ طی صحبت همه جانبه خواستار جبهه برزگ واحد کارگری علیه فاشیسم شد . بالاخره با قدرت گرفتن قدرت نازی ها درسال ۱۹۳۳ وی باردیگر اجبارآ تبعید شد وبه مسکو رفت. کلارازتکین بمثابه معلم ،آموزگار دلسوزو انسان باخرد، مجهزبا دانش وسیع ومبارزخسته گی ناپذیر، در راه کسب حقوق زنان، به آموزگار میلیونها زن مبدل شده بود.
كلارا زتكين به مسایل فرهنگی وتربیتی توجه خاص داشت،هنرو ادبیات را سلاح نیرومند درمبارزه برای تامین زنده گی بهتر برای توده های زحمتکش می دانست. وی زنی مهربان، گرم وصمیمی بود. درد و رنج زن ها را به مثابه یک زن اگاه و با حساس درک ، هم صحبت وسخنگوی خوبِ برای برآورده شدن آرزوهای آنان بود.
پیش امد وبرخورد سالم كلارا زتكين ،زمینهه ارتباط انرا با زنان سایر اقشار طبقه کمک نموده تا آنان رابرای مبارزه اجتماعی جلب نماید.زنان ودختران از هرگروه و دسته، به اومراجعه میکردند واز رهنمایی ها وکمکش برخوردار می شدند.
تحریر مقالات وانتشار ان به نشرات کارکری، برای احقاق حقوق زنان زحمتکش وسخنرانی های جالب وموثرش درمجلس نماینده گان المان درآن وفت، باحضور اکثریت نماینده گان نازی های فاشیست، در رشد جنبش زنان ومبارزه دادخواهانه انها فراموش ناشدنی میباشد.
کلارازتکین در جون سا ل ۱۹۳۳ چشم از جهان پوشیده ونامش در تاریخ مبازره سراسر زنان جهان درج و همه سال ازوی به نیکوی در روز هشتم مارچ به حیث بنیانگذار این روز یاد میگردد.
روحش شاد ، آرمانها وخاطراتش زنده وپیروز باد.
فر خنده باد هشت مارچ روز همبستگی زنان جهان علیه ظلم وستم طبقاتی وجنسیتی!
بامداد ـ دیدگاه ـ۱۵/۴ـ ۰۸۰۳