شکاف میان اعراب خلیج
سرانجام اختلافات پشت پرده میان کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس چنان بالا گرفت که به فراخوانی سفرا و انعکاس در رسانه‌های رسمی منجر شد.
آنچه درماه‌های گذشته به صورت زمزمه‌هایی در میان ناظران سیاسی رد و بدل می‌شد، به طور علنی و از طریق صدور بیانیه از جانب سه کشور عضو شورای همکاری خلیج بیان شد.به گزارش خبرگزاری فرانسه، کشورهای عربستان، بحرین و امارات در اقدامی مشترک، سفرای خود را از قطر فراخواندند و بدین‌ترتیب رویای تشکیل اتحادیه کشورهای حوزه خلیج هم برباد رفت. این سه کشور در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که تلاش‌های فراوانی را برای ارتباط با قطر در تمامی سطوح به منظور دستیابی به توافق درباره اتخاذ سیاستی واحد و یکپارچه در شورای همکاری خلیج به کار گرفتند. بنا به این بیانیه، سیاست واحد و یکپارچه کشورهای حوزه خلیج متکی بر تعهد به توافقات امضا شده و التزام و تعهد به اصول تضمین کننده عدم دخالت مستقیم یا غیرمستقیم در امور داخلی کشورهاست.
عربستان، بحرین و امارات دربیانیه مشترک خود که نخستین واکنش رسمی این کشورها علیه قطر تلقی می‌شود، تاکید کرده‌اند که تلاش‌های مستمر این کشورها سرانجام باعث شد شخص امیر جدید قطر یعنی شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی و تمامی رهبران کشورهای حوزه خلیج‌فارس توافقنامه‌ای را در ماه نوامبر۲۰۱۳ امضا کنند. موضوع این توافقنامه، تعهد دولت‌ها برای عدم‌دخالت در امورکشورهای دیگر و مقابله با گروه‌هایی است که در امور کشورهای دیگر دخالت می‌کنند.
در این توافقنامه اشاره‌ای به گروه اخوان‌المسلمین نشده‌است اما منظور اصلی این توافقنامه، مقابله با فعالیت اخوان المسلمین در کشورهای عرب است. با شروع اعتراض‌های مردمی در کشورهای عربی از سه سال پیش و بعد از سرنگونی چند دیکتاتور در این کشورها، حکومت‌های عربی دیگر به شدت نسبت به فعالیت مخالفان به ویژه وابستگان اخوان‌المسلمین حساس شدند. امارات در یک سال گذشته ده‌ها نفر را به اتهام همکاری و عضویت در جنبش اخوان‌المسلمین به حبس‌های طولانی محکوم کرده‌است.
عربستان و بحرین هم با اعتراض‌های داخلی و تظاهرات خیابانی روبه رو هستند. این حکومت‌ها، قطر را به حمایت از اخوان‌المسلمین در منطقه متهم می‌کنند. این اصلی‌ترین عامل اختلاف و نارضایتی کشورهای عربی در مقابل قطر است. مثلث عربستان، امارات و بحرین درقبال رویدادها و تحولات منطقه خاورمیانه پس از درگرفتن انقلاب‌ها و درگیری‌ها، هرچند درقبال تمام کشورهای انقلاب کننده سیاست واحدی را اتخاذ نکردند اما مشخصا درباره سه کشور سوریه، مصر و عراق سیاستی واحد را در پیش گرفته‌اند.
صرف نظر از عراق و سوریه، مصر کشوری محوری در ترسیم سیاست‌های این کشورها تلقی می‌شود و اهمیت آن بیش از همه‌‌چیز ناشی ازآن است که قاهره خاستگاه و منشا شکل‌گیری جنبش اخوان‌المسلمین است که نه تنها در پی کناررفتن از قدرت، یکی از تهدیدهای اصلی برای حاکمیت جدید در مصر شده، بلکه همواره یکی از دغدغه‌های حکومت‌های عربی منطقه در سال‌های گذشته بوده است. در این بین، قطر اما سیاستی متفاوت درپیش گرفت و برخلاف عربستان، از اخوان‌المسلمین حمایت کرد و ازاین رو، همواره مورد خشم این سه کشور بوده است. البته پرونده اخوان‌المسلمین تنها محور اختلافات این کشورها نیست. انقلاب یمن و رقابت عربستان و قطر بر سر آن یکی دیگر از محورهای اختلاف این دو کشور بوده است. در نخستین واکنش به این بیانیه، مقام های قطری ضمن ابراز تاسف ، تاکید کردند که اقدام مشابهی را صورت نخواهند داد.
از سوی دیگر و تنها یک روز پیش از صدور این بیانیه مشترک که حامیان اخوان‌المسلمین را هدف گرفت، دادگاهی در قاهره هم یکی از متحدان و هم قطاران اخوان یعنی جنبش حماس را از هرگونه فعالیت در مصر منع کرد. همزمانی این بیانیه و صدور حکم نشانگر همسویی و همگرایی حاکمیت جدید مصر و کشورهای امارات، عربستان و بحرین در سرکوب هرگونه حرکت احتمالی اخوان‌المسلمینی و اسلامگرایانه در خاورمیانه است.
بامداد ـ سیاسی ـ ۱۴/۲ ـ۱۲۰۳