جهاد، ابزاری برای کسب ثروت افریقا

در افریقا تعداد طرفداران اسلام رادیکال ، رو به رشد است. وجود گروهک های تندرو، تبدیل به معضل جدی در غرب شده اند. نفوذ آنها بتدریج به سوی شرق و جنوب گسترش می یابد .شورشیان نایجری از گروه « بوکو حرام » سال هاست که در حال مبارزه با دولت هستند. اسلام گرایان مرتبط با القاعده، در بهار ۲۰۱۲، شمال کشور مالی را به تصرف خود در آوردند. می توان از اقدام تروریستی ماه سپتامبر کنیا نام برد، وقتی که گروهک «  الشباب» مستقر در سومالی، مرکز خرید نایروبی را به تسخیر خود درآورده و بیش از ده ها تن از مردم بی گناه را کشتند .

لیونید فیتونی، معاون موسسه افریقای آکادیمی علوم روسیه پیش بینی می کند که افراط گرایی در قاره ی افریقا، باز هم گسترش خواهد یافت : « هم اکنون قاره افریقا، در بی ثباتی قرار دارد. اگر بخواهم نام مناطق درگیر را بشمارم، می توان به منطقه ی جنوب صحرای افریقا اشاره کرد. آنجا در حال شکل گیری سیاست جنگ طلب اسلامی است. دومین منطقه بی ثبات، شاخ افریقا یا کشورهای سومالی و اتیوپیا است. سوم، منطقه ی افریقای مرکزی است یعنی شرق و جنوب شرقی کنگو. ضمنا امکان بروز جنگ داخلی برای تغییر رژیم در آنگولا نیز وجود دارد ».

کارشناسان رشد افراط گرایی اسلامی را به چند دلیل عنوان می کنند. اول نماهنگ انقلاب های چندی پیش عربی که در لوای پرچم مردم سالاری، نماینده گان جنبش های رادیکالی را وارد صحنه کرد. کارشناسان اتفاقات رخ داده در مالی را مستقیما با سرنگونی رژیم قذافی در لیبیا، مرتبط می دانند. عامل دوم، صدور اسلام افراطی است. پاول سوتنیکوف، کارشناس بنیاد چشم انداز تاریخ، چنین تصوری دارد :« به نظر من آنقدر که صدور اسلام رادیکال از سوی کشورهای خلیج فارس در این رویدادها تاثیر گذار بوده، انقلاب های عربی، از نفوذ کمتری برخوردار بودند. هدف اسلام افراطی، ممانعت از ایجاد دولت های مردم سالار اسلامی است. برای تعدادی از حکومت ها، وجود مردم سالاری، ریسک بزرگی است، لذا آنها با صدور اسلام رادیکال امیدوارند تا روند مردم سالاری در جوامع اسلامی را متوقف کنند. »

به نظر تعدادی از کارشناسان، سومین عامل بی ثباتی و گسترش جنبش های افراطی، مبارزه برای منابع ثروت قاره سیاه است. سال های متمادی، تصور می شد که توسعه ی منابع طبیعی بسیاری از کشورهای افریقایی همچون موزامبیک، مقرون به صرفه نیست. اما با پیشرفت فناوری، حتا آن دسته از کشورهایی که پنداشته می شد، فاقد منابع ارزشمند اند، فعالانه مشغول به امور اکتشافی هستند. ایالات متحده، اتحادیه ی اروپا، جاپان ، چین، برازیل و هند، همه مدعیِ در اختیار گرفتن بخشی از ثروت افریقا هستند. بازی گران خارجی برای مبارزه بر سر گرفتن بخشی از این ثروت ها، حساب ویژه ای را بر روی قدرت های سیاسی و گروه های ذینفعی که قادرند از منافع آنها دفاع کنند، باز کرده اند. به نظر کارشناسان، جذب گروه های رادیکال اسلامی، می تواند عامل فشاری از جانب بعضی از بازی گران خارجی بر روی دولت های افریقایی باشد .

ص . ر

سیاسی ـ بامداد۱۳/۲ـ ۰۱۱۱