شهردارجزیره لمپدوزا به انریکو لتا صدراعظم ایتالیا گفت :
با من به شمارش مرده ها بیا!
نوشته: دکتراسد محسن زاده
لامپدوزا این خشکه تنها و بیکس ، کوچک و دورافتاده از روم و بروکسل دردریای مدیترانه نه بخاطر زیبایی آن بل بخاطر زشتی های که همه روزه در دورو برش رخ میدهد سخت زبانزد جهانیان شده است. روم بخاطر روکرد « سیل پناهجویان » به لامپدوزا خود را چون این جزیره ناامید و تنها احساس کرده برسیاستمداران و تصمیم گیرنده گان بروکسل خرده میگیرد که آنها را دربرابراین « سیل! » و توفان به حال خود رها کرده و به یاری و داد آنها دراین روزگار درمانده گی اقتصادی و اجتماعی نمی شتابند. اروپا هم چونان با خود و گرفتاری های خود سردچاراست که گوشی به درخواست های روم ندارند. آنها با مسایل بزرگتری چون « گرفتاری ها » در لیبیا، مالی ، سوریه و... سخت دست و گریبان اند و برای همبسته گی با یاران رومی و یاری به آنهایکه با پذیرش قربانی های بیشمارخود را تا کرانه های « جزیره مرگ و امید » رسانیده اند، ندارند.
در هفته ایکه گذشت ( پنج شنبه ۳ اکتوبر) لامپدوزا بار دیگرشاهد تراژیدی وغم جانکاه انسانی بود.سرنشینان « پایدان کشال » کشتی پناه جویان افریقایی با شادمانی به امید رسیدن به« بهشت اروپا » نزدیک سواحل جزیره مرگ و امید شد. کسانی با دیدن خشکه فریاد خوشی سردادند و خود را با یک پا در سرزمین ارمانی یافتند. درهشت صد متری آنها لامپدوزا به چشم میخورد.درمیان شادی و امید قایق ازحرکت باز ایستاد و توان حرکت به پیش را از دست داد. تیلفون های همراه از کار افتادند و شعله های آتش مانند صاعقه آسمانی برکشتی و ساکنین آن نازل شد. شعله های آتش زبانه کشید و با شتاب و عطش بی پایان بر تمام کشتی دامن گسترد. کسانی از جمله جمع زنان باردار و کودکان از ترس مرگ و سوختن با آنکه شنا نمیدانستند، به دریا و تقدیر پناه بردند و از توفان های خشمگین و بی رحم شمال مدد خواستند. کسانی شهادت میدهند که: سه کشتی ماهیگیری آنها را دیده و با بی تفاوتی از کنار شان رد شدند.دیری نگذشت که آبهای مدیترانه سخاوتمندانه آنهایی را که ساعتی پیش ترخود را بیشتر از هرزمان دیگری به هدف نزدیک تر میدانستند و شادی و هیجان سرتا پای شانرا فرا گرفته بود را بی جان و ناتوان با قلب آگنده از ترس وناامیدی به مهمانی خود میبرد. امداد گران هم درپیمودن راه شتابی نداشتند. برای ۵۰۰ متر چهل و پنج دقیقه وقت لازم داشتند. وقتی آنها در رسیدند دیگر « مرده های همه جا به چشم میخورد».
قایق« مهاجرآور» بابهره ازبهشت ایجاد شده برای جنایت و زراندوزی درشهرمصراته لیبیا، بیش از ۵۱۸ انسانی که از جنگ و غارت به جان آمده بودند و تخم مراد شان درسرزمین مادری دیگرسبزنمیشد، را بردامن خود پناه داد و برایشان زنده گانی بهتر، آینده و آسوده گی را وعده میداد. مسافران داشته هایشان را بدامن قاچاقبران ریختند و در عوض قباله بهزیستن را از آن خود کردند. به گزارش رسانه ها از شمار ۵۱۸ تن سرنشین قایق ،آب تن بی جان صد و نود وچار پناهجو را تسلیم نیروهای امدادگرکرد. صد و پنجاه و پنج تن دیگرزنده به « بهشت اروپا» درلامپدوزا پانهادند. پیدا نیست که صد و شصت وهشت تن دیگر د رکجا مهمان دریا اند.
سازمانها پاسداری ازحقوق بشر دراروپا میگویند که سالیانه خشم شمال درمدیترانه بیش از یک هزار تن را به گام مرگ سپرده و آرزوی شانرا به خاک یکسان میسازد. تنها در ۱۵ سال گذشته بیش از ۱۶۰۰۰ تن طعمه خشم توفان های « شمال » شدند و جان شان را قربانی رسیدن به « بهشت اروپا» کردند. به گفته پرو اسیول ( المان ) تنها درسال ۲۰۰۷ ترسایی بیش از۲۰۰۰ آواره افریقایی جان ، این گرانبها ترین هدیه خدایی را به پای اروپا ریختند.
برسم عرف ورواج روزگار، پس از آشکار شدن هر رخداد بزرگترسیاستمداران ایتالوی و اروپایی با قربانیان وخانواده های در داغ نشته شان همدردی وغم شریکی شانرا اعلام وبدین مناسبت عزای عمومی را برپاکردند.درهفته ای که گذشت آقای آلفانسو وزیر داخله ایتالیا این تراژدی را « تراژدی تمام اروپا » خواند.سازمان ملل متحد نیز به سرنوشت درد بارمردمان بحران و جنگ زده درشمال افریقا و خاورمیانه اشاره کرده، نوشت که درنه ماه گذشته بیش از« ۳۰ هزار » پناهجو از راه دریا به ایتالیا و اروپا هجوم آورده اند. بیشتر این « پناهجویان غیر قانونی » را سوری ها، ایرتیری ها و سومالی ها تشکیل میدهند. رییس پارلمان ایتالیا خانم لایورا بالدرینی گفت: « اجازه دهید تلاش های ما متحد شوند. تنها همکاری قوی ازجانب همه وهشدارها ، می تواند کمک به جلوگیری از تکرار تراژدی شود. ما باید مبارزه خود را با قاچاقچیان انسان ، که بهره برداری از ناامیدی مضاعف سود می برند متمرکز کنیم.» پیام اروپا نمی تواند روشنتر از این باشد : مبارزه با قاچاقچیان انسان ! نیازی نیست تا کسی در باره ریشه و دلیل فرار مردمان از سرزمین مادری حرفی به زبان بیآورد و پیوندی میان مهاجرت ها و منافع راهبردی اروپا را طرح نماید.
به مردم میگویند که جنگ های فراوانی که دراین قاره و جا های دیگری ازجهان جریان دارد با اروپا ، منافع راهبردی و فروش و آزمایش جنگ افزارها ارتباط و پیوندی ندارند تا بر آن منحیث دلیلی برای کوچ و مهاجرت درنگ کرد.همینگونه به باور این مردمان کره گیرشدن یا گلوبالیزاسیون ، مبارزه برای دسترسی به مواد خام ارزان و مفت از یکسو وبازارهای گران فروش کالاهای تولیدی دراین کشورها و ربودن آینده میلیون ها انسان از سوی دیگر، هیچ یک با اروپا ربطی نداشته و نمی تواند دلیلی برای فرار انسانها و رو کرد آنها به کشورهای پیشرفته صنعتی باشد. چنین پنداشته میشود که تنها موجودیت جامعه های تنگ زیست و واپس مانده افریقایی و آسیایی دلیل روکرد مردمان آن به اروپای فراخ زیست است و بس . یعنی این همه مردمان نه از سرناگزیری ، بل ازسرشوق به اروپا روکرده، میخواهند تا از نظام اجتماعی ، آزادی و دموکراسی آن بهره سو نمایند.
وقتی قایق امیدوار« جنوب » برخلاف اراده و خواست باد های تند شمال و موج های خورد کننده آن خود را تا ساحل لامپدوزا رسانید و از تقدیر بد آتش گرفت ، ماهیگران ایتالیایی میخواستند تا ده ها پناه جو را از کام آتش و خشم توفان مدیترانه نجات دهند ، ولی آنها اجازه این کاررا نداشتند.کسانی ازاین جمع دهن بازنموده گفت که درگذشته آنها را بجرم کمک و یاری با « غیر قانونی ها » جریمه کرده و حتا قایق هایشان را « ضبط » نمودند. و اگر این مانع نمی بود آنها جان صد ها تن از قربانیان را نجات میدادند.قایق آمده ازمصراته نخستن و آخرین قایق ازشمار کشتی های « کاروان فقر » نبوده و بدون دودلی میتوان گفت که این کاروان با قبول مرگ وباختن جان بیشتر راهش را ادامه خواهد داد. نه سیم خاردار ، نه قایق های گشتی و نه هواپیما و دیده بانی مرزی ، هیچ یک نمی تواند جلو این کاروان را بازدارد. واما برخورد خشن و نفرت انگیز اداره پناهجویی ایتالیا درمورد زنده های « کشتی مصراته » سخت درخورتوجه و درنگ است : همین ۱۵۵ تنی که از خشم بادها و موج های توفنده شمال در لامپدوزا جان به سلامت برده اند ، توسط دادستانی با تهدید جریمه و پرداخت فی نفرحدود ۵۰۰۰ ایرو به جرم « مهاجرت غیر قانونی »** به ایتالیا رو برو شدند.
سیاستمداران غرب بارها گفته و درعمل نیز نشان داده اند که مایل نیستند تا پناهجویان را در برابر باستیل اروپا ببینند.برای همین هم بخاطر « محافظت » و « حراست » از این باستیل لشکر« فرونتکس * » و اقدامات بیشمارامنیتی از جمله کار برد ابزارهای پیشرفته تخنیکی ،گشت و گزارهای دیده بانی، برپا کردن کردن پوسته های امنیتی و کنترولی ... برای بازداشت و برگردانیدن تازه واردان را ایجاد ؛و سالیانه میلیون ها ایرو را برای گسترش پهنه این دستگاه به مصرف میرسانند.بودیجه همین سازمان فرونتکس که مسوولیت کنترول مرزهای اروپا را به گردن دارد در سال ۲۰۰۵ ترسایی شش میلیون و دوصد هزار ایرو بود . این بودیجه در سال ۲۰۱۱ به ۸۸ میلیون ایرو افزایش یافت .همین دستگاه که وظیفه اش حفاظت و نگهداری مرزهای اروپا ، ازجمله بازداشتن پناهجویان در راه رسیدن به باستیل اروپا میباشد، در حال حاضر دارای ۲۰ فروند هواپیما ، ۲۵ بال هلیکوپتر و ۱۰۰ قایق محافظتی میباشد. در مدیترانه غربی و مرزهای جنوبی در سالی که گذشت ارتش فرونتکس توسعه و گسترش چشمگیری نموده با قایق های مدرن و ابزار کارا تر الکترونیکی برای شناسایی و برگشت پناهجویان مجهز شده است.گروه های گشت و گزار این سازمان در آب و خشکه کسانی را که عزم رسیدن به اروپا را دارند ، شناسایی و هرچه زود تر آنها را از همان راهی که آمده بودند، برمیگردانند. در باره اقدامات خشن فرونتکس سازمانهای حقوق بشر دراروپا از جمله مرکز اروپایی برای حقوق انسانی و شهروندی (ECCHR) اقدامات « نظامی دفع پناهجویان » از سوی فرونتکس را مورد نکوهش قرارداده آنرا در ضدیت و ناسازگاری با قوانین پذیرفته شده بین المللی میداند. این « اقدامات نظامی دفع پناهجویان » بیشتر بیرون از حوزه صلاحیت اتحادیه اروپا ، یعنی در آبهای بین المللی بیرون از ساحه ۱۲ میل بکار بسته میشود. برخلاف حقوق انسانی و پناهنده گی، پناهجویان درآب های بین المللی مورد پیگرد قرارگرفته و مجبوربه برگشت میشوند.
چهار سال پیشتردر۵ اکتوبر۲۰۰۹ رسانه های بین المللی ، سازمان پرواسیول ، سازمان عفوه بین المللی و سازمان خدمات کلیسایی المان چشمدید سرنشینان یک قایق سنیگالی را چنین گزارش کردند :« ما سه روز راه پیوده بودیم که ما را کشتی پولیس توقف داد. آنها برای ما آب نداده و ما را تهدید کردند که اگر برنگردیم ؛ قایق ما را سرنگون می سازند. با آنکه تشنه بودیم و جسد هایی را هم در قایق باخود داشتیم ؛ ما را مجبوربه برگشت به سنیگال کردند***.» از چنین برخورد هایی درمدیترانه شرقی ، یعنی مرزمیان ترکیه ویونان نیز پیوسته گزارش داده میشود.چونان که درنتیجه عملیات فرونتکس زیرنام « پوزیدن » قایق پلاستیکی پناهجویان در دریای اوروس و یا میریچ در مرز ترکیه ـ یونان مورد حمله محافظین فرونتکس قرارگرفت. در عملیات « هیرا ۲۰۰۸ » که توسط فرونتکس راه اندازی شده بود، به تعداد۵۹۶۹ پناه جوی افریقایی درآب های بین المللی دستگیرو مجبور به برگشت به افریقا شده اند.
پزویدن، هیرا ، ناوتیلیوس ، امازون و هیرمس**** بالترتیب نام های مستعار برای عملیات های فرونتکس درمدیترانه شرقی ، جزایرقناری ها و کناره های غربی افریقا ، مدیترانه ( بین شمال افریقا وجزیره مالتا ) ، میدان های هوایی بین المللی ( برای بازداشت پناهجویان ازامریکایی لاتین) و جزایرلامپدوزا درایتالیا میباشد.
چنانکه روشن است اروپا به ثروت و داشته های افریقا میل بیشتری نسبت به پناه جویان آن دارد.اگر منافع سودجویانه و غارتگرانه شان بخواهد آنها با صرف میلیارد ها ایرو ، لشکر، آرگاه و بارگاه آنها به سوی افریقا به حرکت می افتند و از کشته شدن و کشتن هراسی ندارند.همین مالی و لبیا و ... نمونه های تازه برخورد شمال نیرومند با جنوب ناتوان است.وقتی آنها در راه منافع سودجویانه شان اجیران جنگی ، گروه های تروریستی و ضد مردم را ایجاد و حاکمیت ملی بسا از کشورهای افریقا را مورد سوال قرار می دهند ، اثرات این تلاش ها زنده گی میلیون ها شهروند افریقا را خرابتر و نامطمین ترمیگردانند.چپاول وغارت دارایی و ثروت های عظیم افریقا امرتازه ایی نیست . تنها کشتی های غول پیکر ماهیگیری مربوط به انحصارات غذا در اروپا سالیانه میلیونها ماهیگیر و دهقان افریقا را به ارتش بیکاران و گدایان می کشاند. شرکت های انحصاری اروپاهمه روزه بیشتر ازگذشته برمنابع غذایی ، آب و زمین درافریقا مسلط شده آینده میلیونها انسان را می رباید.این خیل بیکاران و بی روزگان با پیوستن به ارتش بیکاران چاره ای جز فرار و یا مبارزه برای یافتن زنده گی بهتر ندارند. کسانی که سازمان یافته واز درجه بلندتر اگاهی برخوردارند ، راه مبارزه و مقاومت را بر گزیده و شجاعانه در برابر ستم و غارت میرزمند و کسانی هم فرار را بر مبارزه و مقاومت ترجیع داده کوچ را « یگانه » چاره میدانند.
Agence européenne pour la gestion de la coopération opérationnelle aux frontières extérieures
European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Member States of the European Union
** به قول از روزنامه کوریر، ۶ اکتوبر ۲۰۱۳
و آژانس خبررسانی ANSA ایتالیا
*** به نقل از روزنامه های ماینس و دی سایت المان
**** Poseidon, Hera, Nautilus, Amazon, Hermes, RABIT Operation, Eurocup 12