اتحاد چپ، چالش بزرگ در مقابل رییس جمهور نولیبرال فرانسه
دور دوم انتخابات پارلمانی فرانسه در روز یکشنبه ۲۹ جوزا ۱۴۰۱ خورشیدی به شکست انتخاباتی بی‌سابقهٔ امانویل ماکرون و طرفدارانش منجر شد. در پی اعلام نتایج انتخابات مشخص شد که ایتلاف چپ‌های فرانسه در انتخابات، با کارپایه‌ای مشترک، روشی درست بوده است. ایتلاف متشکل از جنبش فرانسهٔ نافرمان، حزب کمونیست، حزب سوسیالیست، و سبزها، با هدف مبارزهٔ همگام با سیاست‌های نولیبرالی دولت ماکرون و تثبیت اتحاد چپ به عنوان نیروی سیاسی جایگزین، وارد انتخابات شده بود، و موفق هم شد. در نتیجه، جناح ماکرون اکثریت مطلق را در پارلمان از دست داد.نتیجه انتخابات پارلمانی اخیر فرانسه شکستی بزرگ برای اردوی رییس جمهور تازه انتخاب شده بود، که این بار توانست فقط ۲۴۵ کرسی به دست آورد. جناح ماکرون در سال ۲۰۱۷ترسایی به تنهایی و بدون ایتلاف با هیچ نیروی دیگر ۳۰۸ کرسی پارلمان، یعنی اکثریت مطلق (بیش از نیمی از ۵۷۷ کرسی) را در اختیار گرفت. گستاخی ماکرون و اظهارات ناشایست او دربارهٔ نامزدهای اتحاد چپ در کارزار انتخاباتی اخیر، نتیجهٔ معکوس داشت. چند وزیر و مقام عالی رتبهٔ نزدیک به رییس جمهور، از جمله ریچارد فران، رییس پارلمان ۲۰۱۷، از راه یافتن به پارلمان بازماندند. به این ترتیب، جناح ماکرون برای قانون گذاری و پیش بردن سیاست های نولیبرالی خود به شدت آسیب دیده است.
گفتنی است که انتخاب مجدد امانویل ماکرون به ریاست‌جمهوری در 4 ثور امسال، مانند انتخاب شدن او در5 سال قبل، مدیون رأی چپ ها برای جلوگیری کردن از پیروزی راست افراطی بود. در حال حاضر ماکرون برای تصویب قوانین و برنامه‌های ریاضتی نولیبرالی اش مجبور است با حزب جمهوری خواه راست، تنها نیروی کمکی موجود در پارلمان، همکاری کند. البته راست افراطی نیز با قدرت به پارلمان آمده است. سیلون مابار، نمایندهٔ پارلمان طرفدار ماکرون از پاریس، می پرسد: «چرا با راست افراطی کمتر از چپ گفت وگو [و همکاری] کنیم؟ » و می‌افزاید: « برخی اوقات، راست افراطی رای موافق [با ما] می دهد. » ریچارد راموس، نماینده جناح راست میانه، فراتر از این رفته، می گوید که او «هیچ مساله ای با توافق‌های موردی با راست افراطی ندارد. » صداهایی مانند صدای الیویه وران، وزیر روابط با پارلمان، نیز به ندرت و بسیار خفیف شنیده می شود که نمی‌پذیرد «اکثریت به آرای راست افراطی بسته گی داشته باشد. » به هر حال، چنین پیوندی میان راست و راست افراطی که شیادی «نه راست، نه چپ» ماکرون را افشا می کند، برای طبقات محروم، کارگران، و مزدبگیران فاجعه بار خواهد بود.
جناح رییس جمهور دیگر اکثریتی برای پیشبُرد طرح های تخریب خدمات اجتماعی ندارد. در انتخابات پارلمانی اخیر٪۴۶ کسانی که در رای گیری شرکت کردند مخالف ریاضت اقتصادی و تخریب خدمات عمومی- دولتی‌اند. بسیاری از آنها نزدیک به ۱۵۰ نماینده چپ را انتخاب کردند تا به چپ مبارز، بزرگ ترین نیروی اپوزیسیون در پارلمان جدید، جان تازه‌ای ببخشند. مطالبات زحمتکشان باید پیروز شود. این تنها مسیری است که می تواند ناامید شده گان از صندوق رای را به فضای سیاسی بازگرداند. چپ‌ها در دوره قبل فقط ۶۰ کرسی داشتند.
راست افراطی قدرتمندتر از گذشته
شکست طرفداران رییس جمهوری که خودش را بهترین سنگر در برابر راست افراطی معرفی می کرد، آنجا مشخص تر می شود که می بینیم قدرت راست افراطی در پارلمان از ۸ کرسی در سال ۲۰۱۷ ترسایی به ۸۹ کرسی در سال ۲۰۲۲ رسید. اکثریت رای دهنده گان در دور دوم انتخابات، مخالف دادن اختیارات مطلق به رییس جمهور بودند.
به رغم فرصت استثنایی این انتخابات برای مقابله با نولیبرالیزم، و با وجود پیشنهادهای مشخص اتحاد چپ برای شرایط اضطراری اجتماعی و بحران کنونی آب وهوا، بیش از نیمی از صاحبان رای در فرانسه (٪۵۴) به پای صندوق های رای نرفتند و در عمل به بحران ها و پیشنهادهای مشخص برای رفع آنها بی‌اعتنا ماندند. در این میان،٪ ۱۷.۳ رای دهنده گان به راست افراطی رای دادند. طبق نظرسنجی‌های روز یکشنبه ۲۹ جوزا در جریان رای گیری، باز هم دیده شد که ثروتمند ترها و مُسن ترها که به طور سنّتی بیشتر به راست گرایش دارند، بهتر بسیج شده بودند. در محله های کارگری، پیشرفت چشمگیری در کسب آرای چپ ثبت شد. ولی در روستاها کمتر چنین بود و راست افراطی پیشی گرفت. چپ فرانسه این واقعیت‌ها را باید به دقت ارزیابی کند.
ورود پُرتوان چپ به پارلمان
چپ مبارزی که با قدرت وارد پارلمان جدید می شود، وظیفهٔ سنگینی دارد: مبارزه با برنامه های نولیبرالی ماکرون و پیشبرد بر نامه های مردم محور برای جلب اکثریتی که یا رای ندادند یا به راست افراطی رأای دادند.
به لطف موفقیت ایتلاف «اتحادیه جدید مردمی، اجتماعی و زیست محیطی » (ان یوپی ای اس)، صدای ترقی خواهان و طرفداران حفاظت از محیط زیست بلندتر خواهد شد. نیروهایی تشکیل دهنده این ایتلاف شامل طرفداران ژان لوک ملانشون (جنبش فرانسه نافرمان)، حزب کمونیست فرانسه، حزب سبز، و حزب سوسیالیست، هر کدام یک گروه پارلمانی مستقل خواهند داشت. آنها با برنامه گذار از چند دهه سیاست‌های ریاضتی و نولیبرالیزم به میدان آمده‌اند که موجب نارضایتی مردم و قدرت گیری راست افراطی شده است. برنامه ایتلاف چپ شامل بیش از ۶۵۰ پیشنهاد است، از جمله حداقل مزد ماهانه ۱۵۰۰ یورو، تقاعد در ۶۰ سالگی، کمک هزینه ۱۰۶۳ یورویی برای جوانان، برنامه ریزی زیست محیطی.
یان بروسا، سخن گوی حزب کمونیست فرانسه، معتقد است که «چپ باید برای مقابله با ماکرون و آسیب‌های اجتماعی دولت او، مفید بودن خود را به مردم نشان دهد. باید با سیاست‌هایی که بخشی از روستاییان و طبقه کارگر فرانسه را به آغوش راست افراطی سوق می دهد، مقابله کند. این همان کاری است که ما همیشه کرده‌ایم. آندره شاسین، رییس گروه کمونیست در پارلمان، با پشتکار توانست تجدید ارزیابی حقوق بازنشسته گی کشاورزان را به دولت تحمیل کند. حضور پُرقدرت ما در پارلمان، همراه با جنبش اجتماعی، سرمایه ای برای رهبری مبارزه خواهد بود.»
چالش سال‌های آینده چنین است: سیاسی کردن مجدد جامعه ای افسون شده که بخشی از آن به سیاست باور ندارد، به طوری که شعار « جایگزینی وجود ندارد » خانم تاچر را سر می دهد. پیروزی اتحاد چپ که تا چند هفته پیش غیرمنتظره بود، نخستین گام و امیدوارکننده است.
چهارشنبه ۱ سرطان، امانویل ماکرون در سخنرانی خود به نتیجه رأی گیری اشاره کرد که جناح او در آن اکثریت نسبی (و نه مطلق) را به دست آورد، و گفت آماده است با «همه نیروهای سیاسی پارلمان » کار کند. وی اذعان کرد: « مانند المان یا ایتالیا، هیچ نیروی سیاسی به تنهایی نمی تواند قانون وضع کند. من نمی توانم گسست‌های موجود در کشور را که در پارلمان ملی منعکس شده، نادیده بگیرم. » اما امانویل ماکرون نتیجهٔ انتخابات را نه به معنای مخالفت مردم با سیاست های او، بلکه به معنای درخواست رأی دهنده گان به همکاری با دیگران، تحریف می کند. ماکرون همچنین فراموش می کند که در دور اول انتخابات ریاست جمهوری با کمتر از ۱۰ در صد مجموع صاحبان رأی و در دور دوم با آرای تاکتیکی چپ برای جلوگیری از پیروزی راست افراطی، انتخاب شده است. او تلاش دارد که خود را «طبق حکم روشنی که فرانسوی‌ها به او داده‌اند » برحق جلوه دهد.
او « امکان ایجاد اکثریت بزرگ تر، یافتن توافق‌های جدید » را اعلام کرد که گویا به معنای مذاکره با گروه‌های اپوزیسیون است. اما در اینجا خطاب ماکرون به جناح راست است. هدف او، تغییر سیاست نیست: « ما باید با شفافیت و مسوولیت عمل کنیم. به این معنا که هرگز پروژه‌ای را که در اپریل گذشته (انتخابات ریاست جمهوری) مشخص شد فراموش نکنیم. « او برای تأکید مجدد بر محورهای اصلی برنامه خود، بدون ورود به جزییات، فهرست وار “قدرت خرید” و “مساله بیمارستان‌ها » را مطرح می کند. از سوی دیگر، رییس جمهور هشدار می دهد که این اصلاحات « نباید مالیات بیشتر یا بدهی بیشتری ایجاد کند.» خلاصه اینکه برنامهٔ او تغییری نکرده و در پارلمان، مورد به مورد مطرح خواهد شد.
سبزها نیز چون خود امانویل ماکرون «مودبانه » از زبان ژولبن بایو، صدر حزب، به او چنین پاسخ می دهند: «ما پیشنهادهای کنوانسیون آب وهوا را بررسی و به صورت لایحه ارایه می کنیم. این یک آزمون است. اگر دولت متعهد به عمل باشد، طرفداران ماکرون می توانند به آن رای دهند. »
ژان لوک ملانشون نیز چنین واکنش نشان می دهد: « قانون دموکراسی باید اجرا شود. » جنبش «فرانسهٔ نافرمان» خواستار آن است که الیزابت بورن، نخست وزیر، با ارایه برنامه خود، تقاضای رأی اعتماد کند، « اگر رأی نیاورد، باید استعفا کند. اگر پیروز شود، پارلمان کار خود را بر اساس متون پیشنهادی انجام می دهد. گفت وگوی بیشتر هیچ فایده‌ای ندارد.»
امروزه حزب جمهوری خواه (راست) در بحرانی عمیق قرار دارد و هر چیزی که راست افراطی را عادی جلوه دهـد، برایش مفید است. اشاره های مارین لوپن به ماکرون در این باره که به متونی رای خواهد داد که موافق دیدگاه یشان باشد، پیامی به جناح راست ماکرون بود. آنها در جلب رای دهنده گان جمهوری خواه تا حدی موفق بودند، ولی به اندازه کافی نتوانستند رای‌دهنده گان به ماکرون را به خود جلب کنند.
امانویل ماکرون در گذراندن لایحه هایش در پارلمان، تاکتیکی عمل خواهد کرد. همگرایی های ایدیولوژیکی بین بخشی از فضای سیاسی غالب و راست افراطی وجود دارد. در بیست سال گذشته، اجماع ضد مهاجرت، امنیتی، و اسلام هراسی در میان آنها شکل گرفته است.
چپ بر پایه مبارزهٔ جدی با سیاست‌های ماکرون، دوباره پُرتوان ظهور کرده است، و هم زمان باید با راست افراطی نیز مبارزه جدی کند. ماکرون، راست، و راست افراطی، همه گی استراتیژی سیاسی یکسانی برای کنار زدن چپ از فضای سیاسی جمهوری فرانسه دارند.
باید یادآوری کرد که اوضاع در فرانسه بسیار مساعد تر از آن است که شش ماه پیش می شد تصور کرد، زمانی که واهمه حذف کامل چپ واقعی بود. این شروع خوبی برای کار سیاسی جدی است. برای تقویت این فکر که چپ نیروی جایگزین واقعی است، زنده گی مردم باید با مبارزه و پیشبرد پیشنهادهای اتحاد چپ بهبود یابد تا مردم جدی تر به میدان مبارزه کشیده شوند و امید خود را بازیابند./نامه مردم
بامـداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۲۲ـ۱۶۰۷
Copyright ©bamdaad 2022