پاریس و رویای احیای نفوذ ازدست رفته
بحران سیاسی در عراق پس از انتخابات پارلمانی اخیر، افزایش درگیری‌ها در یمن در هفته های اخیر، درگیری گروه های سیاسی در لبنان و آغاز دور جدید مذاكرات بر سر پرونده هسته ای ایران، وضعیت خاورمیانه را پیچیده تر از قبل كرده و باعث شده رییس جمهوری فرانسه برای مذاكره و بحث درباره این پرونده‌ها راهی خاورمیانه شود. بر اساس اعلام كاخ الیزه، سفر امانویل مكرون به خاورمیانه از فردا آغاز می شود و او در این تور خاورمیانه ای به عربستان، امارات و قطر سفر خواهد كرد.
دیپلومات‌های عربستانی گفته اند تمركز مذاكرات مكرون با ملك سلمان، پادشاه و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، کاهش تنش و درگیری در منطقه است و در این دیدارها به پرونده هسته ای ایران و وضعیت عراق، لبنان و یمن پرداخته خواهد شد. کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از شرکای راهبردی فرانسه در منطقه هستند و با پاریس روابط سیاسی و اقتصادی بالایی دارند.
نایف الحجرف، دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس نیز اخیرا توسعه روابط این کشورها و فرانسه برای تامین منافع مشترک و تقویت امنیت و ثبات منطقه را با اهمیت دانست. در سال‌های اخیر و پس از كاهش توجه ایالات متحده به خاورمیانه، فرانسه یكی از كشورهایی بود كه تلاش كرده با افزایش حضور خود در این منطقه، نقش پررنگ تری در تحولات خاورمیانه ایفا كند.
دو سفر مكرون به لبنان پس از انفجار در بندر بیروت در سال 2020 ترسایی و سفر اخیر او به عراق نیز در راستای برنامه بلند مدت پاریس برای حضوری پررنگ تر در خاورمیانه تعریف می شود. در روزهای اخیر و یک روز پس از اعلام رسمی سفر مكرون به خاورمیانه، دیپلومات‌های فرانسوی در گفت وگو با نشریات منطقه، رابطه پاریس و ریاض را كلیدی و مهم توصیف كردند. به گفته این دیپلمات‌ها، « فرانسه در سال های گذشته توجه بیشتری به خاورمیانه نشان داده و لازمه این توجه و نقش‌آفرینی، گسترش ارتباط با عربستان سعودی در جایگاه قدرتمندترین و پرنفوذ ترین كشور عرب منطقه است. عربستان سعودی نقشی کلیدی در منطقه خاورمیانه ایفا می کند و ما نمی توانیم سیاست بلند پروازانه فرانسه در قبال خاورمیانه را بدون گفت وگو با پادشاهی عربستان تصور کنیم ».
مکرون علاوه بر مذاكره درباره ایران، عراق، یمن و لبنان، قصد دارد درباره تحولات مصر و لیبیا نیز با مقام های عربستان مذاكره كند. در كنار بحث درباره این پرونده‌ها، این انتظار می رود که سفر مکرون به عربستان باعث تقویت بیشتر مشارکت پاریس و ریاض در توسعه منطقه العولا شود. در‌حال حاضر حفاری های باستان شناسی به‌عنوان بخشی از مرحله اول همکاری فرهنگی پاریس و ریاض در منطقه العولا بین دو کشور آغاز شده است. شهر العولا که میزبان سران شورای همکاری در سال گذشته بود، از شهرهای تاریخی عربستان به شمار می رود که در غرب این شبه جزیره قرار دارد و از لحاظ اداری وابسته به شهر مدینه بوده و در 300 کیلومتری شمال این شهر واقع شده است.
در سال‌های اخیر و پس از انتشار سند « چشم‌انداز 2030» عربستان از سوی محمد بن سلمان، شهر تاریخی العولا به یکی از جاذبه های جدید گردشگری این كشور تبدیل شده است. ریاض می خواهد فرانسه را مجاب كند تا نقش بیشتری در توسعه این شهر بر عهده بگیرد.
هروه گراند ژان، سخنگوی وزارت دفاع فرانسه نیز اعلام كرده رهبران فرانسه و عربستان سعودی در این دیدارها برای تقویت مناسبات نظامی نیز مذاكره خواهند كرد؛ زیرا دو كشور در مبارزه با تروریسم مبارزه مشابهی دارند.
ابوظبی چشم‌انتظار مکرون
امارات هم مانند عربستان چشم انتظار انجام این سفر است تا بتواند قراردادهای همكاری مهمی با پاریس امضا كند. یک مقام ارشد اماراتی در آستانه این سفر گفته است امارات متحده عربی و فرانسه قراردادهای بزرگی را امضا خواهند کرد، زیرا این دو متحد نزدیک به دنبال تعمیق روابط اقتصادی و سیاسی دو‌‌جانبه هستند. انور قرقاش، وزیر مشاور امارات در امور خارجی، در پاسخ به این پرسش که آیا ابوظبی جنگنده های فرانسوی رافایل را خریداری خواهد کرد یا خیر، به خبرنگاران گفت: « نمی خواهم هدیه کریسمس رییس جمهوری مكرون را خراب کنم ». قرقاش تاكید كرد رابطه پاریس و ابوظبی عالی و سازنده است و در جریان سفر مكرون به این كشور، قراردادهای مختلفی امضا خواهد شد. « تقویت همكاری‌های نظامی تنها بخشی از برنامه های این سفر به شمار می آید. پس از سفر رییس جمهوری فرانسه، این روابط در حوزه های مختلف گسترده تر خواهد شد و شامل فناوری، بهداشت و درمان نیز می شود. فرانسه یک متحد قابل اعتماد است و ما آن كشور را به عنوان یک بازیگر مهم در منطقه می بینیم. پاریس در سال های اخیر نقش فعال تری در منطقه داشته است. با تمام فراز و نشیب‌ها، ما در طول چهار دهه، رابطه بدون تنشی با فرانسه داشته ایم و سفر پیش روی مكرون نیز این امر را دوباره تثبیت خواهد کرد».
قرارداد رافایل روی میز
سفر مكرون در حالی انجام می شود كه کشورهای عربی خلیج فارس نسبت به تمرکز ایالات متحده بر منطقه ابراز تردید کرده اند و حتا تعدادی از این كشور‌ها به دنبال جایگزین هایی در كنار امریكا برای تامین تسلیحات نظامی خود هستند. مكرون روابط خوبی با شیخ محمد بن زاید آل نهیان، ولیعهد ابوظبی، دارد و به طور مشترک جریان سرمایه گذاری گسترده‌ای بین هر دو کشور ایجاد کرده‌اند. پاریس همچنین یک پایگاه نظامی دایمی در پایتخت امارات دارد و ابوظبی امیدوار است تعهدات نظامی فرانسه نسبت به امارات باعث شود تا مذاکرات بر سر خرید جنگنده های رافایل كه بیش از یک دهه است ادامه دارد، به سرانجام برسد. امارات در حال حاضر یكی از مشتریان ثابت جنگنده های میراژ فرانسه است.
به نوشته رویترز، نشریه مجله «چلنجز» اخیرا گزارش داده که اکنون مذاکرات امارات و فرانسه برای خرید 30 تا 60 جنگنده رافایل در مرحله پیشرفته است و می تواند در جریان دیدار مکرون، توافق نهایی در این مورد حاصل شود. قطر نیز مانند امارات یكی از مشتریان جنگنده های فرانسوی رافایل محسوب می شود. یک مقام كاخ الیزه در واكنش به گزارش ها درباره احتمال نهایی شدن قرارداد خرید رافایل از سوی امارات، حاضر به تایید یا تكذیب آن نشد و صرفا به این نكته اشاره كرد كه در این سفر قراردادهایی میان طرفین امضا خواهد شد. مذاكرات امارات متحده عربی برای خرید جت‌های جنگنده اف-35 امریکایی در بحبوحه نگرانی های واشنگتن درباره توسعه روابط امارات متحده عربی با چین، از‌جمله پذیرش فناوری نسل پنجم تیلفون همراه از سوی كمپانی چینی هواوی در این کشور، کند شده است. واشنگتن این شركت چینی را یكی از بازوهای اطلاعاتی و جاسوسی حكومت پكن می داند و مخالف توسعه فناوری‌های این شركت در كشورهای متحد خود است.
تغییر تمركز واشنگتن از خاورمیانه به سمت شرق آسیا و رقابت با چین، باعث شده چین در كنار روسیه، در سال های اخیر حضوری فعالانه تر در خاورمیانه داشته باشند. در این میان، روسیه به بُعد نظامی این نفوذ توجه كرده و چین قصد دارد با سیاست « دام وام »، كشورهای منطقه را تحت نفوذ خود در‌آورد. در این میان فرانسه از معدود كشورهای غربی است كه در سال‌های اخیر توجه بیشتری به خاورمیانه نشان داده و می خواهد نفوذ قرن بیستم خود بر این منطقه پرتنش را دوباره احیا كند./ شرق
بامـداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۲۱ـ ۰۲۱۲
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2021