در حاشیه سفر وزیرخارجه امارات به دمشق :
پایان انزوای دیپلوماتیک بشار اسد
بشار اسد، رییس جمهور سوریه آرام آرام در‌حال بازگشت به جمع سران عرب است و دقیقا همین مساله نگرانی دولت جو بایدن، رییس جمهوری امریکا را به دنبال داشته است. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه این کشور، پس از انتشار خبر دیدار عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارات متحده عربی با بشار اسد در دمشق، خطاب به سران کشورهای عربی گفت: « واشنگتن از کشورهای منطقه می خواهد به دقت درباره آنچه اسد مرتکب شده فکر کنند».
اما این نخستین تحول دیپلوماتیک برای بازگشت دولت دمشق به جمع سران کشورهای عربی محسوب نمی شود. از چندی پیش الجزایر به همراه چند کشور عربی در کنار ایران و روسیه تلاش کرده بودند، زمینه ازسرگیری روابط با دمشق را مهیا کنند و نقطه اوج این تلاش ها، اعلام میزبانی الجزایر از نشست آتی سران اتحادیه عرب از سوی عبدالمجید تبون، رییس جمهوری الجزایر بود. این نشست که قرار است ماه مارچ آینده برگزار شود، پرونده کرسی خالی سوریه در این اتحادیه را پس از ۱۰ سال برای نخستین بار باز می کند.
در نوامبر ۲۰۱۱ ترسایی اتحادیه عرب تصمیم گرفت سوریه را تا زمانی که این دولت به طورکامل به تعهدات خود در چارچوب « ابتکار عمل عربی» عمل نمی کند، اخراج کند. این پیشنهاد در آن زمان برای حل وفصل بحران و آشفته گی داخلی این کشور پیشنهاد شده بود اما اکنون شرایط سوریه در سطوح امنیتی، اقتصادی و سیاسی در مقایسه با شرایط سال ۲۰۱۱ ترسایی متفاوت است و بسیاری از کشورها را بر آن داشته تا بازگشت سوریه به اتحادیه عرب را مطرح کنند. مهم ترین تحولی که باعث شد موضع کشورهای عربی تغییر کند، در اوایل سال ۲۰۱۷ بود که مخالفان اسد در جنگ حلب شکست خوردند و در سال ۲۰۱۸ نیز پس از شکست در نبردهای ریف دمشق و درعا، مجبور شدند تسلیم ارتش سوریه شوند و سلاح خود را تحویل دهند.
احمد ابوالغیط، دبیر‌کل اتحادیه عرب، اواخر ماه گذشته در گفت وگو با شبکه مصری « صدی البلد » گفت که بعضی از کشورهای عربی در‌حال بهبودی روابط با سوریه هستند، اما من شخصا به عنوان دبیر کل اتحادیه عرب، هیچ درخواست رسمی یا غیررسمی‌ای درباره شروع مراحل بازگشت دمشق به اتحادیه دریافت نکرده‌ام.
پس از این سخنان، وزیر خارجه امارات خواستار بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و تکیه آن بر کرسی خود در اتحادیه عرب شد. او در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با سرگیی لاوروف، همتای روس خود در ابوظبی، گفت یکی از نقش های مهم برای بازگشت دمشق، بازگشت به اتحادیه عرب است و این امر مستلزم تلاش طرف سوری و همچنین تلاش همکاران در اتحادیه عرب است.
به نظر می رسد سفر شیخ عبدالله بن زاید بخشی از راهبرد دولت امارات برای برقراری آشتی میان سوریه و اعضای اتحادیه عرب باشد. منابع مطلع به روزنامه الوطن سوریه گفته اند میهمان اسد به او گفته سوریه در اجلاس آتی سران عرب حاضر خواهد بود.
پیش تر شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی نیز بر اهمیت راه حل سیاسی برای پایان دادن به بحران جنگ سوریه که امنیت مردم آن کشور را تضمین کند و از آنها در‌برابر سازمان‌های تروریستی و شبه نظامیان فرقه ای محافظت کند، تاکید کرده بود، چرا که از دیدگاه او گروه‌های یادشده با هرگونه راه حل عملی که منافع آنها را برآورده نکند، مخالفت می کنند.
همچنین چندی پیش یکی از پایگاه‌های خبری لبنانی به نقل از منابع آگاه، از سفر قریب الوقوع اسد به یکی از کشورهای عرب حاشیه خلیج خبر داده بود و برخی از تحلیلگران سیاسی می گویند که نخستین کشورعرب که اسد از آن دیدار خواهد کرد، عمان است.
حال سفر بن زاید به عنوان نخستین مقام عالی رتبه ابوظبی پس از 10 سال، برای اسد نوید بازگشت به جمع سران است، هرچند پرایس به عنوان سخنگوی دولت بایدن می گوید « ما از گزارش‌ها درباره این اجتماع و پیامی که دارد، نگرانیم، دولت امریکا از تلاش برای عادی سازی یا صلاحیت دادن مجدد به بشار اسد حمایت نمی کند». خلاف موضع تند دولت بایدن، دیوید لچ، کارشناس امور سوریه و استاد دانشگاه در امریکا، تاکید می کند: شرکای کاخ سفید به بایدن تاکید کرده‌اند موضعی تازه در قبال سوریه اتخاذ کند و از روش‌های تخریبی و ادامه تحریم های گذشته دست بردارد و ظواهر امر حاکی از آن است که بایدن نیز این وجه تازه را کم و‌بیش پذیرفته است.
محمد خیر‌‌العکام، از نماینده گان پارلمان سوریه، در گفت وگویی با «روسیا الیوم » گفته است: امریکا می خواهد بگوید مخالف این دیدارهاست اما به نظرم در‌این خصوص صادقانه عمل نمی کند، چراکه ناچار به رساندن پیام‌هایی به سوریه است، زیرا متقاعد شده نمی تواند آنچه را به دنبال تغییرش در سوریه بود، تغییر دهد. او در ادامه افزود: این دیدارها و تحرکات اردن با هماهنگی ضمنی امریکا برای ارتباط با دمشق صورت می گیرد، چراکه واشنگتن به ایجاد تغییراتی در منطقه نیاز دارد و اکنون مطمین شده که تغییرات گسترده بدون سوریه و بشار اسد ممکن نیست.
جیم جفری، فرستاده ویژه دولت امریکا به دمشق در دوران دونالد ترامپ، رییس جمهوری امریکا می گوید: کشورهایی که به سوی دمشق بازگشته اند و قصد تجدید روابط را دارند، مطمین شده‌اند که بایدن خیال برخورد با آنها را ندارد، زیرا هم شرایط کنونی منطقه چیزی متفاوت را می طلبد و هم اولویت های فعلی کاخ سفید به درست یا غلط موارد دیگری است. این سرفصلی تازه برای دولت سوریه و قدمی بلند در راه کاهش نسبی تشنج ها در خاورمیانه است. /ش
بامـداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۲۱ـ ۱۳۱۱
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2021