کرونای بد رام و باورهای آسانگیر

کرونای بد رام و باورهای آسانگیر

عمر محسن زاده

در طاعون شناسی سونوز نام بیماری هایی اند که ازحیوانات به انسان ها و یا از انسانها به جانوران انتقال میکنند . تا جاییکه حافظه بشریت بیاد دارد ، آنها همیشه وجود داشته و خواهند داشت .

چیچک ، سرخکان ، گریپ ، بیماری هار ، تب زرد ، ایدز، ایبولا ، سارس ، مرس ، پست ( طاعون سیاه ) ، و به احتمال زیاد کووید ــ ۱۹ سونوزهای شناخته شده اند. ایپدیمی شناسان امروز میدانند که گریپ از مرغان آبی ، سرخکان از گاوها ، ایدز از بوزینه های آدم نما به انسان انتقال یافته و ملاریا در اصل بیماری شادی ها بوده است . آنها براساس پژوهش های ژرف خود می پذیرند که در جانوران پیرامون انسان بیش از سیصد و بیست هزار ویروسی وجود دارند که هرآن میتوانند در بدن انسان جایگزین شوند . البته میزبانی آنها برای انسان ها خیلی گران تمام خواهد شد ، زیرا این مهمانان ناخوانده چنانچه دیده شده ، به زودی مهمانخانه بشری را ترک نخواهند کرد . نمونه برجسته ، بیماری چیچک است که پژوهشگران موجودیت آنرا در مومیایی یکی از فراعنه خاندان اول عصر مصرباستان ( درحدود بیش از پنج هزار سال قبل از امروز ) کشف نموده اند . همین بیماری بود که نیمی از بومیان امریکایی و یا براساس مطالعات جدید نود درصد آنها را بکام مرگ فرو برد . این تحفه را استعمارگران هسپانوی با خود به آن قاره چیچک ناشناس انتقال داده بودند . این بیماری تا پنج دهه پیش در جهان بیداد مینمود. طاعون پِست یا « مرگ سیاه »هم در درازنای نزدیک به هزار سال ، میان ۲۵ تا ۳۵ در صد باشنده گان اروپا را نابود نمود. گریپ هسپانوی که تنش های سیاسی ـ نظامی را میان ایالات متحده امریکا و هسپانیا بوجود آورده بود بیش از سیصد هزار کشته بجا گذاشت. در منابع تاریخی کشورها هم از شیوع وبا و طاعون تذکرات فراوانی وجود دارد که مبین آشنایی مردمان ما با سونوزها می باشد .

کووید ۱۹ با انتشار سریع خود تا اکنون در حدود سه میلیون انسان را بکام مرگ فرو برده که با توجه به نفوس هفت عشاریه هشت میلیاردی جهان و در مقایسه با پاندومی های پیشین به گونه نسبی تلفات اندک است . یکسال پیش گمان برده میشد که تلفات کرونا باید خیلی شدید و تباه کن باشد. اما امروز دیده میشود که بشریت آهسته ، آهسته در مهار کردن کووید ـ ۱۹ به نتایج امید وارکننده ای دست می یابد .

این پیروزی نسبی بیشتر مرهون دو امر است : یکی اینکه سونوز شناسان پیوسته جانورانی را مورد پژوهش قرار میدهند که ذخیره گاه عوامل بیماری های میکروبی اند، دو دیگر جهان طبابت تدابیر و طرح هایی را پی ریزی میکند که بر مبنای آنها مقابله با سونوزها سهل تر میگردد . تدوین مقررات وقایوی عمومی ، وضع قرانطین ، واکسین سازی و ترزیق واکسین ، انتی بیوتیک سازی و ایجاد سیستم دولتی نگهداری صحت عامه بر مبنای دستآوردهای ایپید می شناسی مدرن نسخه هایی اند که کارزار مجادله با کووید ـ ۱۹ را همراهی نموده اند . بسیج همگانی و مبارزه مشترک از تکرار تراژیدی های بزرگ پاندومیک پیشین جلوگیری نمود ، اما برغم اختراع سریع واکسین های کرونایی مساله « موتاسیون » یا تغیر ناگهانی ژن ها و اشکال ویروس که در نمونه های چینایی ، ایتالیایی ، انگلیسی ، برازیلی ، افریقای جنوبی ، ویتنامی ، هندی* و ...دیده میشوند تا هنوز حل ناشده باقی مانده است . کرونا به موجودیت خود ادامه خواهد داد ولی در آینده دارای اهمیت کنونی نخواهد بود . توفیق نسبی درجلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا برخی از زمامداران کشورهای ثروتمند را بدان واداشت تا این حالت را بمثابه بیرون رفت از بحران و برگشت به روال عادی زنده گی تعریف نمایند. آنها سعی دارند تا شکست ناپذیری خود را در برابر پدیده های طبیعی نیز به نمایش بگذارند . جهان دانشی غیرسیاسی با چنین طرزدید همنوایی ندارد و با ابزاری ساختن سیاسی ویروس کرونا سخت مخالف است . پاندومی شناسان شعارهای عوام فریبانه و باورهای غیرعلمی و آسانگیر را نکوهش نموده و خاطر نشان میسازند که بروز بیماری هایی چون سارس ، کولرا و ایبولا در دو دهه پیشین تنها اخطارهایی بوده اند برای تجدید نظر بر روابط انسان با طبیعت ، زیرا انسان ها با پیروی از دوکتورین های سرمایه داری پیوسته در هرگوشه طبیعت و به ویژه در ژرفای حوزه های زیست جانوران نفوذ می کنند . تماس انسان با جانوران زمینه های سرایت ویروس ها را میسر می سازد و در نتیجه اتصالات گسترده ناشی از جهانی سازی طاعون ها به زودی سرتاسر کره زمین را فرا می گیرد . کارشناسان پیشگویی می کنند که ویروس ناشناخته شده ای بعدی همین اکنون در راهست و شاید در فاصله نه چندان دور ظهور کند . دریغا که هوشدارهای دانشمندان به گوش بازیگران مطرح سیاسی کمتر اثر میگذارد و برنامه های دقیق سازمان صحی جهان نادیده گرفته میشود. این سازمان که در باره منشا ویروس کرونا پژوهش نموده به صراحت بیان میدارد که ترتیب دهی مایه های ارثی ویروس کرونا مبین خویشاوندی نزدیک آن با ویروس های از پیش شناخته شده است و محرکه های آن در شکارگاه ها و در میان خفاشان مغاره های جنوب چین دیده میشود . اما ایالات متحده امریکا سازمان های استخباراتی را موظف میسازد تا ریشه ویروس را پیدا کند . رویهمرفته همکاری های بین المللی در مجادله با کرونا چنانکه سازمان صحی جهان پیشنهاد نموده بود بنا بر موقف کشور های پیشرفته غربی درعدم واگذاری پاتنت و یا حق « ثبت اختراع » واکسین به سایر کشورهای جهان به طور مطلوب صورت نگرفت و تلفات شدیدی را در بین انسانهای فرودست در همه قاره های روی زمین ببار آورد . در این روز ها در باره مهار شدن ویروس سخن زیاد گفته ولی اثرات ویرانگر آن بر زنده گی اقتصادی ـ اجتماعی نادیده گرفته میشود .

گرسنگی در عصر پیشرفته کنونی یکی از پدیده های شرم آوری است که وجدان بشریت را تکان میدهد . سازمان ملل متحد تصمیم داشت که تا سال ۲۰۳۰ میلادی به آن خاتمه داده شود . « بر نامه غذایی جهان » در همین روزها اعلام نمود که گرسنگی در نتیجه انتشار ویروس کرونا در جهان دو برابر گردیده و امکان محو آن تا آینده دور مقدور نیست . صد ها میلیون انسان چیزی برای خوردن ندارند . قیمت های مواد غذایی پس از شیوع کرونا به طور عموم ۲۵ در صد و در برخی نقاط حتا تا دوصد در صد افزایش نموده است . صندوق بین المللی ارز هم تشدید گرسنگی را تایید نموده و تنزیل درآمد واقعی را در سراسر جهان عامل اساسی آن دانسته است . البته پس از پایین آمدن درآمد واقعی ، افزایش لجام گسیخته قیمت های موادغذایی و تامینات اجتماعی توسن گرسنگی را شلاق میزند . در نتیجه ، برنامه های محو سوتغذی نیز چندین دهه به تاخیر افتاد . پرابلم های اجتماعی بیشماری در اثر کرونا کسب شدت نموده و در حجم آنها افزونی دیده میشود . اقتصاد جهانی در دور کوتاه کرونایی با کسادی شدیدی روبرو گردید که نظیر آن پس از جنگ جهانی دوم دیده نشده است . کرونا محلات بی شمار کار را نابود ساخت و توده های مردم را در سراسر جهان ، به ویژه زحمتکشان و و اقشار میانه را به تنگد ستی و فرودستی کشانید . در همین حال « گزارش گروه مشا ور بوستون » در باره ثروت جهانی درایالات متحده امریکا حاکی از آنست که با وجود کسادی جهانی بازهم سرمایه خصوصی مالی در سال ۲۰۲۰ میلادی به پیمانه هشت در صد نسبت به سال ۲۰۱۹ میلادی رشد نموده و از مرز ۲۰۵ هزار میلیون یورو تجاوز کرده است . سرمایه داران بزرگ در همین سال سر مایه های خود را به پیمانه ۲۸ در صد افزایش داده اند . میلیاردرها ، هیچ فوندها ، سفته بازان و اولیگارش ها به خریداری جایدادهای پرمنفعت ، ‌شرکت های فن آوری و دستآوردهای پژوهشی پرداخته و از شرایط مساعد ناشی از کرونا بهره برداری عظیم نموده اند .

نبود شرایط رقابتی سالم ، توزیع نابرابر، و به ویژه سطح نازل مالیه برای کنسرن های بزرگ موجب گردیده تا درسال پیش برتعداد بزرگترین سرمایه داران جهان شش هزار دیگر افزوده شود . کرونای بیدادگر نه تنها برای آنها خوشبختی ببارآورده ، بل سیاستمدارانی را که توانایی حل پرابلم های انباشت شده سیاسی و اجتماعی را ندارند از پاسخدهی بمردم بازداشته است .

نخبه گان مالی و سیاسی در اوضاع کرونایی از دموکراسی بسوی ایجاد سیستم بیروکراتیکی روی نهاده اند که پیوسته حقوق اساسی و آزادی های مردم را محدود میسازد . هنوز ماجرای کرونا به فرجام خود نرسیده که مشکلات روی آوری به شرایط نورمال زنده گی اشکار میگردد. کمبود و گرانی قیمتی مواد خام ،عدم دسترسی به قطعات یدکی ، مشکلات لوژستیکی ، توقف چرخ های تولیدی، افزایش پیش رونده قیمت های مواد خوراکه و انرژی و صد ها پرابلم دیگر دامنگیرتصدی های خورد و متوسط و توده های مردم است . بیکاری در بیشترینه بخش جهان کاهش نیافته و قدرت خرید مردمان ضعیف گردیده است. دولت های که برای حفظ نظام موجود خود صدها و هزاران میلیارد دالر وام گرفته اند تا هنوز بمردم خود توضیح نداده اند که بازپرداخت این وجوه سرسام آور را چگونه تمویل خواهند کرد. اثرات گونه گونه کرونا ، به ویژه پیآمد های اقتصادی ـ اجتماعی آن که چون کوه یخِ پنهان در زیر آب تا هنوز در همه عرصه ها سر بیرون نکرده اند در سالهای آینده قامت نمایی بیشتر خواهد نمود . نیرو و توانایی های فراوان و منابع بزرگ بشری و طبیعی لازم خواهند بود تا دامنه آسیب های کووید ـ ۱۹ برچیده شود . در اساس نمیتوان باور داشت که جهان پس از کرونا با همان شیوه زنده گی پیشین و مناسبات بین المللی خودخواهانه به حل پرابلم های جهانشمول که روابط بشری با طبعیت جز آنست نایل آید. برای ادامه زنده گی در کره زمین ضرور است تا برای تجدید روابط میان مردمان در وجود نظم نوین وعادلانه بین المللی وحفاظت سیاره آبی ما مبارزه جدی صورت گیرد و گذاشته نشود تا ویروس دیگری گوش بشر را محکمتر بدست گیرد .

*بتازه گی سازمان صحی جهان بجای نام کشورها از الفبای یونانی چون : الفا ، بیتا ، گاما و دلتا استفاده مینماید.

پانویس ها:

گزارش گروه مشورت دهنده بوستون بتاریخ دهم جون ۲۰۲۱ میلادی منتشر گردید .

Global Wealth Report – Boston Consulting Group ( BCG ) - 2021

بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۲۱ـ ۱۶۰۶

استفاده ازمطالب بامداد با ذکرماخذ آزاد است.