بایدن تیم سیاست خارجی خود را تعین کرد
تکیه «دیپلومات دیپلومات‌ها» بر کرسی پمپیو
زمانی برای بیل کلینتون، رییس جمهوری سابق ایالات متحده امریکا، متن سخنرانی می نوشت و در دورانی دیگریکی از مشاوران نزدیک باراک اوباما دیگر رییس جمهوری دموکرات امریکا بود. آنتونی بلینکن همان «دیپلومات دیپلومات‌ها» که از او به عنوان متفکر سیاست خارجی دموکرات‌ها یاد می شود، اکنون قراراست پس از چهار سال بی ثباتی در وزارت خارجه امریکا تحت هدایت مایک پمپیوی آتش افروز، سکاندار دستگاه دیپلوماسی جو بایدن شود که از بیستم جنوری و پس از مراسم تحلیف ریاست جمهوری در امریکا به مدت چهارسال امورکاخ سفید را دست می گیرد.
آن طور‌که رسانه‌های معتبر امریکایی گزارش داده‌اند، جو بایدن قصد دارد در چارچوب تلاش برای تشکیل کابینه حتا قبل از اینکه دونالد ترامپ، رییس جمهورکنونی این کشور، شکست را بپذیرد، مشاور دیرینه خود آنتونی بلینکن را به‌عنوان وزیر خارجه معرفی کند. همچنین این احتمال وجود دارد که جک سالیوان یکی از نزدیک‌ترین دستیاران هیلاری کلینتون، وزیر خارجه سابق امریکا، به عنوان مشاور امنیت ملی بایدن و لیندا توماس گرینفیلد، به‌عنوان نماینده امریکا در سازمان ملل معرفی شود.ران کلین رییس آینده ستاد کارکنان کاخ سفید می گوید که بایدن بیانیه ای اولیه را درباره ترکیب کابینه خود سه شنبه اعلام می کند* اما همچنان مشخص نیست کدام مناصب در اولویت اعلام قرار خواهد گرفت. باوجوداین منابع آگاه به رسانه‌های امریکایی گفته اند که بلینکن به احتمال زیاد وزیر خارجه بایدن خواهد بود، کسی که بارها بر این نکته تاکید کرده است که :«ایالات متحده امریکا نباید نقش رهبری خود در جهان را واگذار کند، اگرچه به نظر می رسد سخت و دشوار است اما جایگزینی آن از نظر به‌خطر‌افتادن منافع و زنده گی امریکایی‌ها بسیار بدتر است».
آنتونی بلینکن ۵۸ساله متولد شهر نیویورک و فارغ التحصیل دانشگاه هاروارد و دانشکده حقوق کلمبیا است. او مدت کوتاهی وکالت می کرد و در اواخر دهه ۱۹۸۰ ترسایی وارد سیاست شد و حضوری طولانی مدت در حوزه سیاست خارجی حزب دموکرات امریکا دارد. او با بسیاری از مقام های سابق امنیت ملی که خواستار سرمایه گذاری مجدد در دیپلوماسی امریکا و تعامل جهانی هستند، هماهنگ است. سابقه همکاری و رفاقتش با بایدن به کاخ سفید منتهی نمی شود و در زمانی که رییس جمهوری منتخب امریکا، سناتور بود، او را « رفیق شفیق » بایدن می نامیدند. بلینکن همچنین در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما، به عنوان معاون وزارت خارجه و نفر دوم این وزارتخانه در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ ترسایی فعالیت می کرده است. پیش از آن، معاون مشاور امنیت ملی در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ بود و همچنین در دوره‌ای به سمت مشاور امنیت ملی جو بایدن، معاون وقت رییس جمهوری امریکا رسید. البته نزدیکی او به مقامات ارشد امریکایی تنها محدود به فعالیت‌های سیاسی شخصی اش نمی شود؛ پدر او زمانی سفیر امریکا در مجارستان و کاکای بزرگش نیز سفیر امریکا در بلجیم بوده است. به همین دلیل بسیاری بر این باورند که شجره سیاسی به همراه تجربه های منحصر‌به فرد شخصی‌اش، بلینکن را از دیگر اعضای کابینه بایدن متمایز می کند. کسانی که با سبک مدیریت او آشنا هستند، بلینکن را «دیپلومات دیپلومات‌ها» معرفی می کنند که «خوش بیان» است و بر مسایل سیاست خارجی کاملا تسلط دارد. تام شانون که در دهه ۱۹۹۰ ترسایی با بلینکن در شورای امنیت ملی و در وزارت خارجه دوران اوباما کار می کرد، درباره او می گوید: «هرگز ندیدم که او خونسردی خود را از دست بدهد». آن طور‌که آسوشیتدپرس می نویسد بلینکن اخیرا درجلسه توجیهی امنیت ملی با جو بایدن و کامالا هریس معاون‌اول او، شرکت و موضوعات قابل توجه سیاست خارجی در مصر و اتیوپیا را بررسی کرده است.
بازگشت به دوران تعامل
انتخاب بلینکن به‌عنوان یکی از اصلی ترین اعضای کابینه، نشان دهنده هدف بایدن مبنی بر بازگشت به استراتیژی سیاست خارجی است که ایتلاف را در اولویت قرار می دهد و با سیاست اعلام شده ترامپ مبنی بر «نخست امریکا» مغایرت دارد. بلینکن دارای یک شبکه جهانی گسترده است و انتظار می رود که سکان هدایت تلاش های امریکا را برای پیوستن دوباره به توافق نامه های بین‌المللی مانند توافق نامه آب‌و‌هوایی پاریس و توافق هسته ای ایران به دست بگیرد. همچنین احتمال دارد او مواضع سخت‌گیرانه تری نسبت به چین اتخاذ کند. بلینکن پیش تر در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ گفته بود: نخستین مساله این است که ما باید از دوره افول استراتیژیک که ترامپ ما را درگیرآن کرده است، خارج شویم. ترامپ به چین در پیشبرد اهداف کلیدی استراتیژیک خود کمک کرده است. بلینکن بر این باوراست که بایدن با افشای تلاش‌های پکن برای مداخله در امور تایوان، در مسیر دفاع از دموکراسی گام برداشته است، اما بلینکن تنها گزینه بایدن نیست که به چند جانبه گرایی باور دارد. جک سالیوان از نزدیک ترین مشاوران هیلاری کلینتون و لیندا توماس-گرینفیلد که گفته می‌شود به ترتیب سمت‌های مشاورامنیت ملی و نماینده امریکا در سازمان ملل را عهده‌دار می شوند نیز مانند بلینکن بر این باورند که نخستین گام دولت بایدن بازگشت به دوران تعامل و همکاری است. سالیوان ۴۳ساله نیز پیش از این مانند بلینکن مدتی مشاور امنیت ملی جو بایدن در دولت باراک اوباما بود. مشاور امنیت ملی رییس جمهوری نیز یکی از مهم ترین و قدرتمند ترین مشاغل کاخ سفید است که هدایت کارکنانی متشکل از ده‌ها متخصص را از نهادهای نظامی، دیپلوماتیک و اطلاعاتی دولت برعهده دارد و سیاست‌های خارجی و نظامی امریکا را ارتقا و توسعه می دهند. نامزدهای بایدن برای تصدی پست‌های وزارتخانه باید در مجلس سنا تایید شوند، جایی که فعلا جمهوری خواهان در آنجا اکثریت دارند اما این نسبت اکثریت ممکن است به دلیل دو کرسی بلاتکلیف تا انتخابات دور دوم ایالت جورجیا در اوایل جنوری تغییر کند. در صورت موفقیت دموکرات‌ها برای کسب دو کرسی باقی مانده در ایالت جورجیا، آنها با احتساب رای کامالا هریس، اکثریت آن مجلس را نیز می توانند کسب کنند. انتخاب دو کرسی مجلس سنا در ایالت جورجیا روز پنجم جنوری صورت می‌گیرد.
برجام و بلینکن
انتصاب بلینکن به سمت وزیر خارجه امریکا شاید احتمال بازگشت دوباره واشنگتن به توافق هسته ای را قوت ببخشد. او زمانی که معاون وزیر خارجه امریکا بود، یکی از چهره‌های شناخته شده و پرنفوذ در مذاکرات هسته ای قدرت های جهانی با ایران به شمار می رفت و همواره از تصمیم دولت دونالد ترامپ برای خروج از برجام انتقاد کرده است. به گفته ناظران بین‌المللی، پس از چین، موضوع ایران یکی از اصلی ترین پرونده‌هایی است که روی میز کار بلینکن قرارخواهد گرفت. او در ماه اگست گذشته در مجمع امنیتی «آسپن» در پاسخ به این پرسش که با ایران باید چه برخوردی داشت، گفت: « اگر ایران به رعایت دقیق تعهداتش بازگشت، برای ادامه توافق هسته‌ای و مستحکم تر‌کردن و طولانی ترشدن آن تلاش می شود» و سپس تاکید کرد که در این صورت امریکا از تعهد مجدد خود به دیپلوماسی استفاده می کند. بلینکن همچنین گفته بود با این شرایط امریکا می تواند موقعیت بهتری داشته باشد تا به طور موثری علیه دیگر « فعالیت‌های بی ثبات کننده ایران» اقدام کند؛ چراکه او معتقد است که شرکای امریکا به جای فاصله گرفتن از واشنگتن، باردیگر با کاخ سفید متحد خواهند شد. البته او هرچند از مدافعان برجام است اما موضع سرسختانه ای هم دارد. ماه گذشته او در مصاحبه ای با یکی از رسانه های اسراییلی گفته بود که اگر توافق با تهران به گونه‌ای تمدید و برخی تحریم های هسته‌ای لغو شود اما ما برای داشتن تضمینی محکم در برابر رفتارهای نادرست تهران در سایر مناطق، به تحریم های غیرهسته‌ای همچنان ادامه می دهیم. با این‌حال مقامات دولت ترامپ می گویند که حتا اگر دولت بایدن بخواهد به برجام بازگردد، امکان لغو فوری تحریم های وضع شده علیه ایران وجود ندارد.
بلینکن مانند سالیوان براین باور است که دو بازیگرعمده در خاورمیانه، ایران و عربستان سعودی هستند و نیازی نیست که کسی باهوش باشد تا باور کند که دیگر عاقلانه و ضروری نیست که ایالات متحده به طور نامحدود و مبهم در وضعیت جنگی با ایران باقی بماند. به باور این دو که به زودی سکان سیاست خارجی امریکا را در دست می گیرند، اشتباهات اخیر ایالات متحده امریکا و تغییراتی که در منافع امریکا در خاورمیانه ایجاد شده، به این معنا نیست که امریکا می تواند یا می خواهد یا باید آن را ترک کند. در عوض باید با دیپلوماسی شرایطی را تنظیم کند که در نهایت امکان کاهش مداوم حضور نظامی‌اش فراهم شود، درحالی‌که همچنان از منافع مهم خود در منطقه توان حراست داشته باشد، منطقه‌ای که هنوز برای ایالات متحده امریکا مهم است و برای سال های آینده نیز این اهمیت خود را حفظ خواهد کرد./شرق
*
امروز جو بایدن پیشنهاد انتونی بلینکن، لیندا توماس- گرینفیلد و جیک سالیوان را رسماْ تایید کرد.
بامداد ـ سیاسی ـ ۴/ ۲۰ـ ۲۵۱۱
Copyright ©bamdaad 2020