سیاستمداری که عذرخواهی را نیاموخته است
رجب اردوغان از مسافرت آفریقایی برگشت و بلافاصله طی سخنانی در فرودگاه استانبول از معترضان خواست که به تظاهرات پایان دهند. اردوغان در آخرین موضع گیری خود پیش از بازگشت به ترکیه مصالحه مشروطی که معاونش بولنت آرنیچ با معترضان کرده بود را نقش بر آب کرد. او در تونس طی سخنانی بار دیگر تاکید کرده بود که تغییر کاربری پارک گزی استانبول قطعی است و تندروها نمی‌توانند مانع از اجرای طرح‌های دولت شوند.…
به گزارش خبرگزاری ها، معترضان امیدوار بودند نخست وزیر نشانه‌هایی از نرمش نشان دهد اما اظهارات او احتمالا آتش خشم آنها را شعله ورتر خواهد کرد و به احتمال زیاد شدید ترین ناآرامی ترکیه در چند دهه گذشته ادامه خواهد یافت.ظاهرا همانگونه که ژیارگل خبرنگار بی بی سی در ترکیه می گوید: اردوغان که اهل محله قاسم پاشای استانبول، محله ای فقیر و با مشکلات زیاد است. عذر خواهی کردن را نیاموخته و تنها مبارزه کردن و تسلیم نشدن را یاد گرفته است. شاید به همین خاطر است که او نه تنها عذر خواهی نکرد بلکه تظاهر کننده گان را ارذل و اوباش و مست خواند.
اما سخنان عبدالله گل، رییس جمهور ترکیه در مقابل مواضع اردوغان جالب توجه بود سخنان گل بیش از هرچیز نشان دهنده تفاوت میان یک سیاستمدار مردمی با سیاستمداری است که گام به گام به سوی خودمحوری و دیکتاتوری پیش می رود. عبدالله گل در سخنانی گفت که دموکراسی فقط انتخابات نیست، بلکه بایستی حرفهای دیگران را هم شنید. او ادامه داد که پیام‌هایی که با حسن نیت فرستاده می‌شوند شنیده خواهند شد.
در حقیقت بولنت آرینچ معاون اردوغان پس از ملاقات با عبدالله گل از مصدومان عذر خواهی کرد. آرینج پس از دیدار با رییس جمهور ترکیه عبدالله گل گفت: « من از کسانی که به خاطر حمایت از محیط زیست قربانی خشونت شده‌اند عذرخواهی می‌کنم.» آرینج تاکید کرد که دولت به شیوه‌های مختلف زندگی شهروندان احترام می‌گذارد و تنوع یکی از سرمایه‌‌های ارزشمند ترکیه محسوب می‌شود.
پس از آن بود که نماینده گان معترضان استانبول در دیدار با بلنت آرینج، فهرستی از خواست‌های خود را به وی ارایه کردند. در این فهرست معترضان خواهان برکناری روسای پلیس شهرهایی شدند که در آنها با معترضان با خشونت رفتار شده است.
معترضان همچنین خواهان آزادی همه بازداشت‌شدگان اعتراض‌های چند روز اخیر در شهرهای ترکیه شدند. توقف پروژه ساخت مرکز تجاری-فرهنگی در محل پارک گزی میدان تقسیم یکی دیگر از خواست‌های معترضان بود. همچنین معترضان خواهان ممنوعیت کاربرد گاز اشک‌آور از سوی پلیس و نیروهای امنیتی علیه شهروندان در تجمع‌های اعتراضی شده‌اند.
عذرخواهی معاون نخست وزیر ترکیه با استقبال دولت آمریکا، که از متحدان نزدیک ترکیه به شمار می‌رود نیز روبرو شد.اما پس از سخنان تند اردوغان در تونس بسیاری از مخالفان می گویند که شیوه حکومت اردوغان دیکتاتوری اکثریت بر اقلیت است، آنان می گویند اجازه نخواهند داد که آزادیهای فردی آنان محدود شود.
رجب طیب اردوغان که از سفر شمال آفریقا به کشور باز گشته است، در فرودگاه استانبول در میان هزاران هوادار خود که به استقبالش آمده بودند، گفت که اعتراض‌ها به مرز قانون‌شکنی نزدیک شده است. در همان حال که اردوغان در میان استقبال‌کننده گان سخن می‌گفت، هزاران نفر از معترضان ضد دولتی هم در میدان تقسیم استانبول تجمع کرده بودند.
برآورد شده است که ۱۰ هزار نفر از هواداران رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه، در نیمه شب جمعه ۷ جون به فرودگاه آمده بودند تا از او استقبال کنند. نخست وزیر ترکیه که همسرش و وزیران دولت در کنار او ایستاده بودند، از بالای یک اتوبوس روباز به جمعیت هوادارانش گفت: « من می‌خواهم این تظاهراتکه اعتبار دموکراتیک خود را از دست داده و به خراب‌کاری تبدیل شده، فوراتمام شود.»
طبق گزارش‌ها، برخی از هواداران خطاب به آقای اردوغان شعار دادند: « بگذار برویم و [تظاهرات] تقسیم را در هم بشکنیم.» ،ولی نخستوزیر ترکیه از آنان خواست با آرامش به خانه خود بازگردند. او گفت: شما آرام و فهمیده باقی ماندید. حالا همه ما از این‌جا به خانه بر می‌گردیم.
اردوغان در میان هوادارانش در واکنش به شعارهای معترضان در روزهای گذشته که خواستار استعفای او شده بودند، گفت: «... آنها میگویند من فقط نخستوزیر آن ۵۰ درصد هستم که به من رای داده‌‌اند. این درست نیست. ما به همه ۷۶ میلیون نفر ترکیه از شرق تا غرب خدمت کرده‌‌ایم.»
اکنون ترکیه دودسته شده است: کسانی که رجب طیب اردوغان را می‌‌خواهند، و کسانی که او را نمی‌‌خواهند.
سازمان ملل خواستار بررسی بی‌طرفانه خشونت پولیس
کمیشنرعالی حقوق بشر سازمان ملل با ابراز نگرانی از برخورد بیش از حد خشن پولیس ترکیه با معترضان، خواستار بررسی بی‌طرفانه و هرچه سریع تر در این باره شد. هم زمان دولت ترکیه از قربانیان خشونت پولیس عذرخواهی کرد.
به گزارش دویچه وله، سخنگوی ناوی پیلای، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان مللروز سه‌شنبه (۴جون/ ۱۴جوزا) در ژنیو گزارش‌های دریافتی در مورد خشونتبیش از حد پولیس ترکیه در برخورد با تظاهرکننده گان را نگران‌کننده خواند وخواستار بررسی فوری، دقیق و بی‌طرفانه رفتار پولیس با معترضان در این کشورشد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، سسیل پویلی از دولت ترکیه خواسته با متخلفان برخورد قضایی شود و آسیب دیده گان هرچه سریع تر مداوا شوند.سخنگوی ناوی پیلای می‌گوید گزارش‌ها حاکی از بازداشت و مجروح شدن شمار بسیار زیادی از مردم است. در مورد تعداد دقیق این افراد میان آمار رسمی و آمار معترضان و تشکل‌های حقوق بشری اختلاف فاحشی وجود دارد.
وزیر کشور ترکیه در تازه ترین اظهارات خود شمار مجروحان را در بین تظاهرکننده گان ۵۸ نفر و در میان نیروهای انتظامی ۱۱۵ نفر اعلام کرده است. مخالفان دولت و برخی سازمان‌های حقوق بشری میگویند تنها در استانبول و انقره تعداد مجروحان به ۱۷۰۰ نفر می‌رسد.
هشدار صریح اروپا به اردوغان
برخورد خشونت‌آمیز با معترضان و سرکوب تظاهرات مسالمت آمیز توسط پولیس ترکیه با انتقاد شدید آمریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز روبرو شده است.
مارتین شولتز، رییس پارلمان اروپا خواهان هماهنگی در واکنش کشورهای اروپایی نسبت به تحولات ترکیه شده و می‌گوید، باید فشار بر دولت ترکیه را ادامه دهیم و بگوییم: « اگر می‌خواهی عضوی از این اتحادیه کشورهای دمکراتیک باشی، اجازه نداری تظاهرکننده گان را لت و پاره کنی ! »
شولتز بامداد سه شنبه، ۴ جون در برنامه صبحگاهی شبکه اول تلویزیون آلمان گفت، ترکیه اگر تمایل داشته باشد به عضویت اتحادیه اروپا درآید ؛ باید استانداردهای دموکراسی را رعایت کند. او افزود اردوغان درمواردی ازعهده این کار برنمی‌آید. رییس پارلمان اروپا به اردوغان و حزب حاکم اسلامگرای ترکیه توصیه کرد نظرمخالفت گروه‌های اپوزیسیون را تحمل کنند: « نظامیان موفق نشدند دموکراسی در ترکیه را در درازمدت سرکوب کنند، آقای اردوغان هم قادر به این کار نخواهد بود. » مارتین شولتز همچنین هشدار داد که اتحادیه اروپا نمی‌تواند تمایلی به اسلامی کردن ترکیه توسط حزب عدالت و توسعه داشته باشد.
ص م