درحاشیه رخدادهای منطقه :
نگاه اژدهای زرد به خاورمیانه
رییس جمهور چین امروز سفر خاورمیانه و افریقایی خود را با سفر به امارات متحده عربی آغاز خواهد کرد. این نخستین سفر شی جینپینگ به امارات و اولین سفر یک رییس جمهور چین به این شیخ نشین در ۲۹ سال اخیر به شمار می آید.
شی پس از سفر به امارات عازم قاره افریقا خواهد شد. شی پس از انتخاب مجدد به عنوان رییس جمهور چین وعده داده بود که کشورش با افزایش سرمایه گذاری ها در خاورمیانه و قاره افریقا قصد دارد حوزه نفوذ خود در این مناطق را نیز گسترش دهد. مشارکت کشورهای عربی در طرح بلند پروازانه « جاده ابریشم » که اجرای آن از سال ۲۰۱۳ ترسایی از سوی شی اعلام شد، بخشی از برنامه پکن برای افزایش نفوذ در خاورمیانه است. رییس جمهور چین اخیرا میزبان رهبران کشورهای عربی بود و در نشست اقتصادی با آنها وعده داد که کشورش بیش از۲۰ میلیارد دلار در خاورمیانه و شمال افریقا سرمایه گذاری خواهد کرد.
شریک تجاری اول امارات
سفر شی جینپینگ به امارات به دعوت شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان امیر امارات و در هفته «توسعه روابط چین و امارات» انجام می‌شود. رابطه تجاری پکن و ابوظبی در سال‌های اخیر رشدی بی سابقه داشته و این روند با افزایش توجه چین به خاورمیانه ادامه دارد.
درحال حاضر حدود ۲۰۰ هزار تبعه چینی در امارات زنده گی می کنند و چهار هزار شرکت چینی هم در شیخ نشین های امارات شعبه دارند. در سال ۲۰۱۶ ترسای ورود توریست های چینی به امارات رشدی ۲۶ درصدی را ثبت کرد و به ۸۸۰ هزارنفر رسید. این آمار در سال ۲۰۱۷ ترسایی از یک میلیون نفر فراتر رفت و ۵.۳ میلیون از طریق فرودگاه های امارات به دیگر نقاط جهان سفر کردند.در حال حاضر بیش از صد پرواز هفتگی بین دو کشور انجام می‌شود. از ابتدای سال ۲۰۱۸ نیز امارات به یازدهمین کشوری تبدیل شد که شهروندان چینی برای ورود به آنها نیاز به دریافت ویزا ندارند. از منظر تجاری نیز رابطه دو کشوردرحال گسترش است. درحال حاضر امارات دومین شریک تجاری چین و بزرگ ترین بازار صادرات محصولات چینی در میان کشورهای عرب محسوب می شود. چین نیز سال های متمادی است که بزرگ ترین شریک تجاری امارات به شمار می آید.
براساس آمار‌هایی که دولت امارات منتشر کرده، حجم تجارت میان ابوظبی و پکن از ۵۰ میلیارد دلار فراتر رفته و امارات ۲۳ درصد صادرات چین به کشورهای عربی را به خود اختصاص داده است. مرکز تجارت خارجی چین اعلام کرده که انتظار می رود تا سال ۲۰۲۰ ترسایی حجم تجارت میان دو کشور به بیش از ۸۰ میلیارد دلار برسد. سرمایه گذاری‌های دو کشور نیز روندی صعودی را تجربه می کند. امارات در سال ۲۰۱۶ بیش از دو میلیارد دلار درچین سرمایه گذاری کرده که از این نظر درمیان کشورهای عربی سرآمد است. شی جین پینگ نیز وعده داده که سرمایه گذاری کشورش در امارات را به طور شایان توجهی افزایش دهد. بخشی از این رشد سرمایه گذاری در پروژه احیای راه ابریشم صورت می گیرد و بخشی دیگر نیز برای توسعه زیرساخت‌های اقتصادی، بهداشتی و آموزشی امارات هزینه خواهد شد.
انرژی خاورمیانه
همکاری‌های گازی و نفتی هم از دیگر موضوعاتی است که چینی‌ها در همکاری با کشورهای عرب حوزه خلیج آن را از نظر دور نداشته اند. در سال ۲۰۱۷ ترسایی امارات برای نخستین بار ۱۲ درصد سهام شرکت استخراج نفت سنگین ابوظبی را در اختیار شرکت های چینی قرار داد. در ماه های گذشته نیز ۱۰ درصد حق مشارکت در اختیار کمپانی های نفتی چینی قرارگرفت. درسفر رییس جمهور چین به امارات همچنین قرار است قرارداد مشارکت میان دو کشور برای استخراج و بهره برداری از میادین نفتی به امضا برسد. شی پیش از این بخشی از برنامه های خود برای حضور پررنگ تر چین در بازار خاورمیانه را علنی کرده بود. او اخیرا در حضور رهبران کشورهای عربی که به چین سفر کرده بودند، اعلام کرد که حدود ۲۰ میلیارد دلار وام برای توسعه اقتصادی در اختیار کشورهای عربی قرار خواهد داد. بخشی از این وام قرار است برای ایجاد فرصت‌های شغلی و حمایت از حضور مؤثر چین در کشورهای عرب هزینه شود. علاوه بر این ۱۵۰ میلیون دلار دیگر هم به کشورهایی اختصاص خواهد یافت که برای ایجاد ثبات نیاز به دریافت کمک مالی دارند. حمایت از کشورهای درگیر جنگ و بحران در خاورمیانه هم در دستور کار رهبران پکن قرار دارد. بر اساس آنچه رییس جمهور چین وعده داده، ۱۵ میلیون دلار برای توسعه اقتصادی فلسطین اختصاص خواهد یافت و حدود ۹۰ میلیون دلارهم دراختیار سوریه، یمن، اردن و لبنان قرار می گیرد. ایجاد بانک مشترک چین و دولت‌های عربی با هزینه اولیه سه میلیارد دلاری که پکن آن را تامین خواهد کرد نیز بخشی دیگر از مشوق های مالی و اقتصادی شی برای افزایش نفوذ در خاورمیانه بشمار می‌آید.
نقش واشنگتن
تنش تجاری میان چین و ایالات متحده که اخیرا و با افزایش تعرفه بر کالاهای صادراتی چینی به ایالات متحده ایجاد شده نیز انگیزه بیش تری برای پکن ایجاد کرده است تا روابط اقتصادی و تجاری خود را با دیگر کشورها نیز گسترش دهد و کشورهای حوزه خلیج جای امریکا به عنوان بزرگ ترین شریک تجاری چین را بگیرند. یکی از مهم ترین دلایل توجه بیشترچین به خاورمیانه، انرژی زیرزمینی موجود دراین منطقه است. چین تنها نیمی از نفت و گاز مورد نیاز خود را تولید و نیمی دیگر را از کشورهای حوزه خلیج تامین می کند. تبادل تجاری چین با کشورهای حوزه خلیج به دلیل تنش‌های سیاسی این کشورها وعدم تمایل پکن به درگیرشدن در این تنش ها از حجم خاصی افزایش نمی یافت اما تنش‌های اخیر با ایالات متحده امریکا و نیاز چین به گسترش بازار صادرات خود باعث تجدید نظر رهبران پکن شده است. چین ابتکار احیای جاده ابریشم را نیز برای توسعه و تقویت حضور خود در نقاط مختلف جهان از جمله آسیای مرکزی، خاورمیانه و شرق اروپا ارایه کرده است. پکن اعلام کرده کشورهایی که در مسیر جاده ابریشم قراردارند، می توانند از سرمایه گذاری‌های چین بهره مند شوند. پکن پیش ازاین توافق های اقتصادی شایان توجهی نیز با پاکستان و افغانستان انجام داده بود تا با توسعه و مدرن سازی زیرساخت های این دو کشور درگیر ناآرامی، شرایط میزبانی آنها از بخشی از «جاده ابریشم» را فراهم كند. هدف چین تقویت این شبکه ها و اتصال زیر‌سیستم‌های مختلف جغرافیایی درآسیا و اروپاست.
دولتمردان پکن اعتقاد دارند که امن کردن حوزه همسایه گی در دور و نزدیک سرزمین اصلی پکن امری بسیار مهم است و باعث تضمین امنیت سرمایه گذاری ها و مبادلات اقتصادی این کشور خواهد شد.
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۸ـ ۲۲۰۷
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در اسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.