نتایج رسمی و اولیه انتخابات پارلمانی عراق منتشر شد
تنها ۴۴ درصد از عراقی ها برای شرکت در نخستین انتخابات پارلمانی بعد از سرنگونی داعش پای صندوق‌های رای رفتند و شاید همین مساله باعث شد نتایج به دست‌‌آمده موازنه قدرت را در این کشور عربی برهم بزند. یک روز بعد از برگزاری انتخابات، گزارش رسانه های عربی حاکی از پیروزی حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق، در این انتخابات بود؛ اما بعد از آنکه کمیسیون انتخابات نتایج اولیه را منتشر کرد، ایتلاف «سائرون»* مقتدی صدر، روحانی شیعه عراقی که تا روز یکشنبه درجایگاه دوم قرار داشت، بر رده نخست تکیه زد، ایتلاف به رهبری هادی عامری، فرمانده سپاه بدر، در جایگاه دوم قرار گرفت و العبادی با تحمل شکستی پیش‌بینی‌نشده، رقابت را به حریفان شیعه خود واگذار کرد.
به گفته مقام های انتخاباتی عراق، پس از شمارش بیش از ۹۵ درصد آرا در۱۰ ولایت از ۱۸ ولایت عراق، فهرست تاییدشده مقتدی صدر، روحانی بانفوذ، پیشتاز است و فهرست هادی عامری در جایگاه دوم. هرچند العبادی از چهره های حمایت‌شده از سوی جامعه جهانی است، اما فهرستی که او از آن حمایت کرده، موسوم به ایتلاف النصر، در هیچ یک از ولایت‌هایی که تااکنون شمارش آرا در آنها انجام گرفته، موفق به رسیدن به جایگاه اول یا دوم نشده است. این در حالی است که ایتلاف « الوطنیه » به رهبری ایاد علاوی، نخست وزیر سابق عراق، نیز در بغداد در جایگاه چهارم قرارگرفته است. بزرگ ترین عامل این دگرگونی به گفته کارشناسان، فساد دولتی و عدم تاثیرگذاری احزاب و دولت برافکار عمومی بود. درچنین شرایطی، مقتدی صدر که چندی با چرخش در سیاست هایش به سوی ریاض متمایل شد، هم از شعار مبارزه با فساد در رقابت با رقبای خود سود برد و هم هواداران سنتی خویش را حفظ و افکار عمومی آنان را مدیریت کرد. اکنون او می تواند بزرگ ترین ایتلاف انتخاباتی شیعی را تشکیل دهد و در انتخاب نخست وزیر نقشی کلیدی و استراتیژیک ایفا کند. این در حالی است که العبادی هرچند با پیروزی بر داعش به موفقیت چشمگیر داخلی و خارجی دست یافت، اما نتوانست بر مشکلات اقتصادی غلبه کند و همین مساله باعث شد در این انتخابات، نتایجی را که انتظار می رفت به دست نیاورد. این انتخابات از همان ابتدا به عنوان محکی برای میزان نفوذ ایران، امریکا و عربستان در زمین عراق تعبیر می شد. گرچه هیچ کدام از این کشورها به طور رسمی از ایتلافی حمایت نکردند، اما هر فهرست در اذهان عمومی به یکی از این بازیگران نزدیک تر است. هادی عامری، رهبری ایتلاف فتح را بر عهده دارد که متشکل از حشدالشعبی است؛ نیروی شیعه‌ای که بعد از ظهور داعش از گروه‌ها و داوطلبان غالبا شیعه شکل گرفت؛ بنابراین تصور این است که تهران این گروه را پشتیبانی می کند و آن طور که گفته می شود، نخست وزیر کنونی عراق هم از سوی امریکا حمایت می شود و هم پشتیبانی ایران را به دنبال دارد. در این میان، نزدیکی اخیر مقتدی صدر به عربستان سبب شده ایتلاف سائرون نیز تا حدی گروهی تحت حمایت سعودی‌ها تلقی شود و پیشتازی آنان نسبت به ایتلاف فتح، تا حدی به معنای پررنگ شدن نفوذ عربستان نسبت به رقبای منطقه ای خود در این کشور است؛ اما طرفداران صدر هم مخالف نفوذ ایران هستند و هم سرسختانه ضدامریکا.
از سوی دیگر، طبق گزارش‌های منتشرشده، هیچ گروهی نمی تواند ۱۶۵ کرسی پارلمان را برای تشکیل دولتی یکپارچه به خود اختصاص دهد و در چنین شرایطی ایتلاف‌هایی که بیشترین کرسی را کسب کرده‌اند، می توانند با ایتلاف با گروه های کوچک تر، اکثریت لازم را کسب کنند. همه اینها زمانی چالش برانگیزتر خواهد شد که نوبت تشکیل دولت و انتخاب نخست وزیر و رییس جمهوری برسد. به طور متداول درعراق، پیروز انتخابات بر کرسی نخست وزیری نمی نشیند و فرد برگزیده برای این سمت، بعد از چانه زنی های بسیار و طولانی انتخاب می شود و احتمالا این بار با توجه به تمام انشعاب‌ها و منافع مشترک و نقاط اختلاف متعدد بازیگران داخلی و خارجی در میدان عراق، انتظار می رود این روند سخت تر باشد. هرچند بسیاری از تحلیل گران هنوز بر این باور هستند که نخست وزیر تحصیل‌کرده عراق در بریتانیا که توانسته با اتخاذ سیاست‌های میانه تمامی بازیگران خارجی را راضی نگه دارد، می تواند همچنان بر کرسی خود تکیه بزند. احمد طارق، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه موصل، دراین‌باره به الجزیره می‌گوید: عراق توانست بر داعش غلبه کند؛ گروهی تروریستی که بر نتایج انتخابات تاثیر بسزایی گذاشت. اکنون نیز امیدهای زیادی برای تغییر وجود دارد و بسیاری از عراقی‌ها به العبادی به عنوان بازویی برای این تغییرات نگاه می کنند؛ چراکه توانست بر داعش پیروز شود.
با همه این تفاسیر، سناریوهای احتمالی بعد از شمارش تمام آرا، نه تنها به تعداد آرای کسب شده از سوی هریک از کاندیداها بسته گی دارد، بلکه توانایی بازیگران خارجی برای اعمال فشار بر گروه‌های شیعی برای تشکیل ایتلاف نیز در این فرایند بسیار تاثیرگذار است. پس می توان گفت انتخابات پارلمانی در عراق، همان طور که غالب یکه و تنهایی در داخل ندارد، پیروز تک وتنهایی نیز در عرصه رقابت بین‌المللی و منطقه ای نخواهد داشت. /ش
بامداد ـ سیاسی ـ ۵/ ۱۸ـ ۱۵۰۵
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در اسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.
* به گفت و گوی « از زنده گی احزاب سیاسی منطقه : انتخابات ماه می، و موضعگیری های چپ عراق » در نشانی:
http://www.bamdaad.org/politics/2911-2018-04-07-10-10-03.html
توجه فرمایید.