بن سلمان علیه شاهزاده‌ها
۱۱ شاهزاده سعودی در عربستان بازداشت شدند
درروزهای گذشته، رسانه های سعودی از بازداشت ۱۱ شاهزاده سعودی خبر دادند که در اعتراض علیه اقدامات ریاضتی دولت، در محوطه قصر تاریخی دولت دست به تجمع زده بودند. بنابر روایت رسمی، این شاهزاده گان در اعتراض به تصمیم دولت برای پرداخت نکردن قبوض آب و برق اعضای خانواده سلطنتی تجمع کرده بودند. با این حال یک منبع محلی، صدور حکم اعدام برای یکی از نزدیکان این شاهزده گان را انگیزه اصلی این تجمع اعتراضی عنوان کرده است. همچنین طبق گفته مجتهد، یک فعال توییتری مشهور سعودی، علت تجمع شاهزاده گان بازداشت شده اعتراض به دستگیری نزدیکانشان و غیبت ولیعهد سابق بوده است. گویا این افراد بعد از دستگیری، به زندان حایر، یکی از امنیتی ترین زندان‌های ریاض فرستاده شده‌‌اند و تا اكنون هیچ یک از مقامات سعودی نسبت به این دستگیری ها واکنشی نشان نداده است. پیش تر نیز تعدادی از اعضای خانواده سلطنتی و همچنین چند نفر از مقامات سابق و فعلی به اتهام فساد مالی بازداشت شده بودند؛ بازداشت هایی که به نظر می رسد رابطه ای مستقیم با قدرت گرفتن محمد بن سلمان، ولیعهد جوان این کشور دارند.
اصلاح گری یا قدرت طلبی
البته موج دستگیری‌ها در عربستان سعودی در ماه های اخیر فقط به شاهزاده گان و مقامات دولتی محدود نمانده و این موج دامن برخی از فعالان مدنی از جمله روزنامه نگاران را گرفته است. روز گذشته نیز، « کمیته حفاظت از روزنامه نگاران » خواستار آزادی یک روزنامه نگار محلی شد که هفته گذشته به اتهام انتقاد از دولت در عربستان سعودی بازداشت شده است. به نقل از رویترز، طبق گزارش رسانه ها و فعالان سعودی، صالح الشهی، ستون نویس روزنامه عربی زبان الوطن از چهارشنبه هفته گذشته به جرم انتشار مقالات انتقادی در بازداشت به سر می برد. گویا الشهی در یکی از این مقالات خود، خانواده سلطنتی را به خاطر تقسیم و توزیع زمین، به فساد متهم کرده است. از محمد بن سلمان، ولیعهد جوان سعودی به عنوان عامل پشت پرده این بازداشت ها نام برده می شود. گفته می شود که با دستور او تا اکنون بیش از ۲۰۰ نفر از جمله اعضای خانواده سلطنتی، وزرای سابق و چندین میلیاردر، به نام مبارزه با فساد بازداشت شده اند. بن سلمان مبارزه ضربتی با فساد را تنها راه محقق کردن طرح‌های بلند پروازانه خود برای نوسازی عربستان سعودی می داند.
هرچند برخی اقدامات اصلاحی او مانند مبارزه با فساد و برخی گشایش های فرهنگی- اجتماعی مورد اقبال اقشار شهرنشین و جوان تر جامعه سنتی عربستان قرار گرفته است اما از نظر برخی تحلیلگران، بن سلمان در پوشش مبارزه با فساد به دنبال تثبیت جایگاه و قدرت خود در راس هرم پادشاهی این کشور از طریق حذف رقبای احتمالی و منتقدان خود است. شریف منصور، نماینده کمیته دفاع از روزنامه گاران در خاورمیانه و شمال افریقا، به نحوی بر این مساله مهر تایید زده است. او در بیانیه ای که روز جمعه منتشر شد، این طور گفته است: « با وجود وعده اصلاح و نوسازی از رهبری نوظهور عربستان، بازداشت صالح الشیهی حاکی از آن است که سرکوب مانند همیشه ادامه دارد». تا اکنون مرکز ارتباط بین المللی دولت عربستان به این مساله واکنشی نشان نداده است.
پادزهر سلطان
عربستان سعودی به تازه گی به یک سری اصلاحات اقتصادی دست زده که از آن جمله می توان به افزایش دوبرابری قیمت بنزین، وضع مالیات بر ارزش افزوده و توقف پرداخت قبوض برق اعضای خانواده سلطنتی از سوی دولت اشاره کرد. به نظر می رسد این اقدامات در جهت جبران کسری بودجه 195میلیون ریالی این کشور در سال ۲۰۱۸ ترسایی و کاهش مصارف دولت صورت می گیرد. کارشناسان از کاهش قیمت جهانی نفت خام به عنوان یکی از دلایل اصلی این کسری بودجه عظیم یاد می کنند. سال گذشته در نتیجه کاهش قیمت نفت، نرخ بی کاری در عربستان سعودی از ۱۲ درصد عبور کرد. قانون مالیات بر ارزش افزوده که از یکم جنوری اجرایی شد، به کالاهای مختلفی از جمله مواد خوراکی، پوشاک، لوازم الکترونیک، قبوض آب، برق و تیلفون تعلق می گیرد. اعمال این قانون بخشی از یک اقدام منطقه ای بود که به توافق شش کشور عضو شورای همکاری خلیج در سال ۲۰۱۶ رسیده بود. طبق برآورد صندوق بین‌‌الملی پول، این اقدام برای دولت های این کشورها بین یک اعشیاریع \نج تا سه درصد از تولید ناخالص داخلی غیرنفتی درآمدزایی خواهد داشت.
افزایش نرخ بی کاری در کنار اعمال سیاست های ریاضتی مانند افزایش قیمت بنزین و مالیات بر ارزش افزوده امری است که می تواند به نارضایتی های عمومی در این کشور دامن بزند. شاید به همین خاطر باشد که روز شنبه، ملک سلمان برای کاهش هزینه زنده گی، فرمان یک سری پرداخت های مالی را صادر کرد. طبق این فرمان، هر کارمند دولت در سال آینده ماهانه هزار ریال معادل ۲۶۷ دلار اضافه دریافت خواهد داشت. علاوه بر‌این، نیروهای نظامی که در یمن انجام وظیفه می کنند نیز پنج‌هزار ریال (هزار دلار) بر حقوق شان افزوده خواهد شد. همچنین کمک هزینه تحصیلی دانش‌آموزان نیز ۱۰ درصد در سال آتی افزایش خواهد یافت. این در حالی است که مستمری بازنشسته گان و دریافت کننده گان حقوق بی کاری نیز با افزایشی ۵۰۰ ریالی (۱۳۳ دلاری) همراه خواهد شد. در‌حال حاضر، حدود یک میلیون و ۱۸۰ هزار نفر در استخدام بخش دولتی عربستان هستند و همچنین بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر نیز مستمری بگیر در این کشور وجود دارد. به نظر می رسد رهبری سعودی با این افزایش پرداخت ها کوشیده تا اندکی از تلخی سیاست های ریاضتی خود کاسته و حداقل کارکنان بخش‌های دولتی را راضی نگه دارد.
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۸ـ ۰۹۰۱