انزوای ترامـپ
با وجود تهدیدها و فشارهای امریکا، اکثریت قریب به اتفاق کشورهای عضو سازمان ملل در مجمع عمومی این سازمان تصمیم دونالد ترامپ، رییس جمهوری ایالات متحده، برای به رسمیت‌شناختن بیت القدس (اورشلیم ) به عنوان پایتخت اسراییل را «هیچ و پوچ » خواندند. قطع نامه ای که در مخالفت با تصمیم ترامپ تنظیم شده بود، روز پنجشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل با ١٢٨ رای موافق، ٩ رای مخالف و ٣٥ رای ممتنع تصویب شد. این قطع نامه غیرالزام‌آور و نمادین در حالی تصویب شد که یک روز پیش از آن دونالد ترامپ کشورهای عضو سازمان ملل را تهدید کرده بود که در صورت رای دادن علیه تصمیم اش، کمک های مالی امریکا به این کشورها را کاهش خواهد داد؛ نیکی هیلی، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل، هم هشدار داده بود که امریکا اسامی کشورهایی را که با رای دادن علیه تصمیم ترامپ به این کشور بی احترامی می کنند، به یاد خواهد داشت.
با این همه تنها ٩ کشور ( از جمله امریکا و اسراییل ) علیه این قطع نامه رای دادند. در کنار امریکا و اسراییل، هندوراس، گواتمالا در امریکای لاتین و جزایر مارشال، پلایو، میکرونزی، توگو و نایورو در اقیانوسیه با این قطع نامه مخالفت کردند. ٢٢ کشور از ٢٨ کشور عضو اتحادیه اروپا از جمله بریتانیا و فرانسه از این قطع نامه حمایت کردند و المان هم که پیش تر به قطع نامه‌های مرتبط با اسراییل رای ممتنع می داد، این‌بار به قطع نامه‌ای که در مخالفت با تصمیم ترامپ بود، رای مثبت داد. ٣٥ کشور رای ممتنع دادند از جمله پنج کشور عضو اتحادیه اروپا و متحدان دیگر امریکا از جمله استرالیا، کانادا، کلمبیا و مکسیکو. نماینده گان ٢١ کشور هم در این جلسه غایب بودند که به گفته برخی احتمالا تحت تاثیر تهدید ترامپ به قطع کردن کمک های مالی و همچنین تلاش‌های لابی‌های اسراییل بوده است. رسانه های اسراییل پیش تر خبر داده بودند که امریکا از اسراییل خواسته بود نظر به مناسبات نزدیکی که با کشورهای افریقایی دارد، تلاش کند تا شاید شماری از کشورهای این قاره را به دادن رای مخالف یا ممتنع تشویق کند اما این تلاش چندان موفق نبود.نیکی هیلی در سخنرانی پیش از رای گیری هم تلاش کرد با تهدیدهایش نظر برخی کشورها را عوض کند. او با دفاع از سیاست کشورش گفت فارغ از هر تصمیمی که مجمع عمومی بگیرد، امریکا سفارت خود را به بیت القدس منتقل خواهد کرد. به گفته هیلی « امریکا این روز را به عنوان روزی که اعضای سازمان ملل متحد او را تنها گذاشتند به خاطر خواهد سپرد... این رای، نظر امریکا را نسبت به سازمان ملل عوض خواهد کرد». سفیر امریکا با یادآوری اینکه کشورش « بزرگ ترین اعطا کننده کمک مالی به سازمان ملل است »، نسبت به کاهش این کمک هشدار تلویحی داد و گفت: « وقتی اعضای این سازمان در برابر امریکا می‌ایستند، این بی احترامی به ماست و ما باید تصمیم بگیریم که منابع مالی مان را در راه‌های مفید تری هزینه کنیم ». گرچه حمایت از این قطع نامه اندکی از آنچه رهبران فلسطینی انتظار داشتند، کمتر بود، هم زمان شمار کم آرای حامی اسراییل و امریکا در این جلسه ضربه دیپلوماتیک محکمی بود علیه ترامپ. در پی رای گیری مشابهی در شورای امنیت سازمان ملل در روز سه شنبه که نتیجه آن ١٤ رای موافق و ویتوی امریکا به عنوان تنها کشور مخالف بود، بحث ها و رای ها برای دومین بار در یک هفته بر این نکته تأکید کرد که ایالات متحده امریکا درباره مساله بیت المقدس در جامعه جهانی منزوی است. برخی از تحلیل گران بر این باورند که بسیاری از کشورهای عضو سازمان ملل در جلسه روز پنجشنبه لزوما با هدف حمایت از فلسطین از این قطع نامه حمایت نکردند بلکه هدف آنها حمایت از حاکمیت قانون در جامعه بین‌المللی بود. مروان بشاره، تحلیل گر ارشد سیاسی شبکه الجزیره معتقد است که بسیاری از کشورهایی که به این قطع نامه رای مثبت دادند، تصمیم ترامپ را نقض قوانین بین المللی می دانند. بشاره افزود: « قطع نامه با ذکر چندین قطع نامه شورای امنیت سازمان ملل آغاز شد، آن قطع نامه ای که ایالات متحده یا به آنها رای ممتنع داده یا از آنها حمایت کرده و در آن آمده است اسراییل نمی تواند بیت القدس شرقی را الحاق کند؛ اسراییل نمی تواند شهروندان خود را به بیت القدس شرقی بفرستد؛ اسراییل نمی تواند به شهرک سازی‌های خود در بیت القدس شرقی ادامه دهد و قطع نامه‌هایی از این دست ». کوتاه زمانی پس از رای گیری، رهبران فلسطینی تصویب این قطع نامه را یک پیروزی برای فلسطین خواندند و از آن کشورهایی تشکر کردند که « با وجود همه فشارهایی که به آنها وارد شده بود» تصمیم یک جانبه ترامپ را رد کردند. نبیل ابو ردینه، سخن گوی محمود عباس رییس تشکیلات خود گردان فلسطین، ساعاتی بعد از رای گیری در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل در بیانیه ای گفت: « این تصمیم بار دیگر تایید کرد که آرمان به حق فلسطینی‌ها از حمایت جامعه جهانی برخوردار است، هیچ تصمیمی از سوی هر طرفی نمی تواند این واقعیت را تغییر دهد که بیت القدس طبق قوانین بین المللی سرزمینی اشغالی است ». صایب عریقات، مذاکره کننده ارشد فلسطین، هم با محکوم کردن تصمیم واشنگتن و تشکر از کشورهای حامی فلسطین گفت: « اینک روز شرم کسانی است که شانه به شانه اشغال و شهرک سازی و علیه حاکمیت قانون ایستادند».با این حال به نظر نمی رسد این رای گیری تغییری در تصمیم دولت کنونی امریکا ایجاد کند. ترامپ روز ششم دسامبر نه تنها اعلام کرد که امریکا بیت القدس را به عنوان پایتخت اسراییل به رسمیت خواهد شناخت، بلکه سفارت خود را هم از تل‌آویو به بیت القدس منتقل خواهد کرد. تا اکنون هیچ کشوری در بیت القدس ( اورشلیم ) سفارت ندارد، شهری جنجالی با اماکن مذهبی مقدس که برای مسلمانان، مسیحیان و یهودی‌ها دارای اهمیت است. مساله بیت القدس از دیرباز موضوعی حساسیت برانگیز و یکی از بحث های محوری درگیری اسراییل و فلسطین بوده است. اسراییل بعد از اشغال بخش شرقی بیت القدس در جنگ ١٩٦٧ ترسایی، این شهر را به سرزمین‌های اشغالی ضمیمه کرد و در سال ١٩٨٠ آن را پایتخت ابدی و جدایی ناپذیر خود خواند. این در حالی است که رهبران فلسطینی در کرانه باختری بیت القدس شرقی را پایتخت آینده کشور فلسطین می دانند. این رهبران هشدار داده‌‌اند که هرگونه تغییر در وضعیت کنونی به معنای پایان روند صلح است./ ش
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۷ـ ۲۱۱۲