از زنده گی احزاب سیاسی جهان:
جرمی کوربین : چشم انداز جهانی که می خواهیم
گفت وگوی نایومی کلاین روزنامه نگار و منتقد برجسته کانادایی با جرمی کوربین رهبر حزب کارگر بریتانیا
مقـدمـه :
ترزا می هنوز نخست وزیر بریتانیاست و ساکن داونینگ استریت اما پربیراه نیست اگر جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر را برنده کارزار انتخاباتی ماه جون این کشور بخوانیم؛ کسی که در دو سال رهبریاش بر حزب کارگر بریتانیا نه تنها از حمله احزاب مخالف، بلکه از کودتای هم حزبیهای خودش نيز جان سالم به در برد. رسانه های دست راستی همه ترفند های شان را برای درهم کوبیدن محبوبیت کوربین و حلقه کوچک اطرافیان اش به کار گرفتند؛ از افترا زدن و لجن پراکنی گرفته تا نادیده گرفتن اظهارات و عملکرد رهبر حزب کارگر. اینهمه را او تاب آورد تا مقاومت اش خط بطلانی باشد بر این استدلال مخالفان درون حزبی اش که: « چرخش حزب کارگر به ریشه های چپ گرایانه اش، خودکشی انتخاباتی یک حزب سیاسی بزرگ است». کوربین به گفته خودش با تغییر چارچوب بحث و طرح مانیفستی با رهیافتی جمعی موفق شد بهترین نتیجه انتخاباتی حزب کارگر را از جنگ جهانی دوم به این سو به دست آورد. او بی شک رهبری همه چیز تمام نیست اما در دو سال گذشته و پیش از آن به عنوان نماینده پارلمان بریتانیا، ثابت کرد طرف مردم ایستاده نه در کنار منافع نخوبگان حاکم. از حزب کارگر تونی بلر با آن ماجراهای نظامی فاجعه بار عراق و خصوصی سازی گسترده؛ تا حزب کارگر کوربین فاصله بسیار است. او موافق حضور پناه جویان است و مخالف جنگ و سیاستهای اقتصادی ریاضتی که در سال های گذشته مردم سرتاسر جهان را تحت فشار قرار دادهاند. او می گوید بیایید نیروی تغییر جهان باشیم؛ نیرویی که زیر بار فشارهای ناامنی جهانی نمی رود و نتیجه انتخابات زودهنگام بریتانیا هم ثابت کرد بسیاری از مردم هم رای کوربین اند. سه هفته بعد از انتخابات ماه جون و پیروزی تاریخی حزب کارگر، نائومی کلاین، روزنامه نگار و منتقد برجسته کانادایی، در یکی از اتاقهای پارلمان بریتانیا روبه روی جرمی کوربین نشست و با او درباره اهمیت برنامه پی شرو و جسورانه اش برای نبرد با نیروهای دست راستی به بحث نشست. با اینهمه اینکه کوربین بتواند در تحقق ایدهها و وعدههایش موفق باشد، همچنان محل تردید است.
نایومی کلاین : این هفته حضور در بریتانیا و تماشای این فضای سیاسی که تو راهش را باز کردهای فوقالعاده بود، حالا ما شاهد تلاشهای محافظه کاران برای قُرزدن برخی سیاستهای شما و دست و پا زدن برای جذب جوانان با راه انداختن بحثی هستیم درباره احتمال خلاصشدن از هزینه های تحصیل.
جرمی کوربین : خوب، عدالت اجتماعی کپی رایت ندارد ولی فقط به مسایل فردی خلاصه نمی شود و شامل موضوعات بیش تری است.
نایومی کلاین : می خواهم درباره این لحظه فوقالعاده حرف بزنیم که در آن پروژهای که در زمان تاچر در این کشور و ریگان در ایالات متحده، آغاز شد فرو می پاشد. این پروژه عبارت بود از کل آن به اصطلاح اجماعی که هرگز به راستی اجماع نبود، جنگ علیه فعالیت های جمعی مردم، علیه این ایده که اگر با هم باشیم کارهای خوبی انجام می دهیم. ولی در ضمن این لحظه خطرناکی هم هست، چون با یک خلا ایدیولوژیک روبه روییم و ایدههای خطرناک هم رو به افزایشاند. چه تضمینی وجود دارد که این خلا سر بازکرده را ایدههای مترقی و امیدوارکننده پر کنند، با چه طرح و برنامه ای؟
جرمی کوربین : ما دو سال بسیار جذاب را پشت سر گذاشتیم. انتخابات رهبری حزب کارگر دو بار برگزار شد که جمعیت بسیار زیادی را بسیج کرد. این به خاطر من نیست. به خاطر یک آرمان است، به خاطر مردم. بعد از آن ما مبارزات انتخابات عمومی را به پایان رساندیم که آن را با موقعیت سیاسی بسیار دشواری آغاز کردیم اما دست آخر سه میلیون رای بیشتر از سال ٢٠١٥ ترسایی به دست آوردیم كه بالاترین میزان رای حزب کارگر در انگلیس پس از چندین دهه بود این کامیابی بزرگی برای حزب کارگر بود اما متأسفانه به اندازهای نبود که اکثریت پارلمانی را از آن ما کند و خوب در موقعیت کنونی، ما شاهد افزایش زیاد اعتماد به نفس در میان کسانی هستیم که در راه پایان دادن به بهره جویی از دستمزدها در بخش دولتی و سرمایه گذاری در خدمات عمومی می کوشیدند و در کنارش عدم اطمینان بسیار در میان راستها و محافظه کاران.
نایومی کلاین : به نظرم مبارزات انتخاباتی شما ثابت کرد وقتی ایدهها را پیش می برید، وقتی چشم اندازی برجسته از جهانی را مطرح می کنید که واقعا می خواهیم ـ نه فقط مخالفت با ریاضت، نه فقط «نه گفتن»، بلکه تصویری از جهانی که می تواند بسیار بهتر از آنچه هست باشد ـ آن وقت است که مردم به وجد میآیند.
جرمی کوربین : درواقع قوی ترین پیام انتخاباتی ما همین بود و من این را در بسیاری از گردهمایی هایی که برگزار کردیم، مطرح کردم: به جمعیت نگاه کنید. به همدیگر نگاه کنید. شما پیشینه، زبان و جوامع قومی متفاوتی دارید ولی همه گی متحد اید. همه گی در آنچه به طور جمعی در جامعه می خواهید با هم متحدید و فکر می کنم مبارزات انتخاباتی نقطه عطفی بود در فاصله گرفتن از فردگرایی محض راست ها و رفتن به سمت این ایده که وقتی اتفاق نظر داشته باشید جامعه بهتری خواهید داشت.
نایومی کلاین : فکر می کنید دنیا بعد از پیروزی ما چه شکلی خواهد بود؟ این نکته چه قدر اهمیت دارد؟
جرمی کوربین : خیلی مهم است که چه تصویری از دنیا داشته باشیم. اینکه برای مقابله با مسایلی مثل بیعدالتی، نابرابری و فقر و مهم تر از همه، امید و فرصت یابی برای جوانان چه می کنیم؛ امید به اینکه آنها بتوانند به کالج یا دانشگاه بروند و فرصت این که شغل شایسته ای کسب کنند. به مشارکت و روابط ما با بقیه جهان هم ربط دارد.
من خواستار سیاست خارجه ای هستم بر پایه حقوق بشر، احترام به قوانین بینالمللی، شناسایی علل موج پناهنده گی و علل بیعدالتی در سراسر جهان و در این زمینه داریم پیشرفت می کنیم. راستش، در طول مبارزات انتخاباتی رویداد های هولناکی رخ داد. قبل از آغاز انتخابات به پل وستمینستر و پارلمان حمله شد. بعد از آن بمب گذاری رعبآور در منچستر و بعد هم حمله به پل لندن.
نایومی کلاین : و شما نوعی سنت شکنی سیاسی کردید چرا که درباره برخی از علل ریشه ای این اتفاقها صحبت کردید. با این حال حرف های شما در میان مردم پیچید.
جرمی کوربین : من بههیچ وجه وحشت این رویدادها را کم اهمیت جلوه نمی دهم یا کارهای هولناکی را که برخی افراد انجام دادند؛ اما گفتم باید به آن دست زمینههای بینالمللی بنگریم که چنین رویدادهایی در دل آن رشد کردهاند و انگار همین دیروز بود که در ١٥ فبروری ٢٠٠٣ میگفتم « اگر وارد جنگ عراق شویم بدترین سناریوی ممکن چه می تواند باشد؟». من از صدام حسین دفاع نمیکردم. فقط می گفتم اگر به عراق حمله و کل کشور را بی ثبات کنید، پیامدهایی خواهد داشت.
نایومی کلاین : فکر می کنم درحال حاضر مهم است امریکاییها بفهمند شما توانستید چنین حرفی بزنید و مردم آن را تکرار کردند چون درستی آن را درک کردند. چون ما نمی دانیم قرار است تحت زمامداری ترامپ چه اتفاقی بیفتد. اما به خوبی می دانیم که ترامپ کاملا قصد دارد از هرگونه بحران برای پیشبرد دستورکار واپس گرایانه بیگانه هراسی بهره ببرد. او تلاش کرد با سواستفاده از حملات منچستر بگوید این موضوع به خاطر موج پناهجویانی است که از مرزهای ما می گذرند. او تلاش کرد با بهره بردن از حمله به پل لندن بگوید این دلیل لزوم ممنوعیت ورود مسلمانان است.
جرمی کوربین : او به شهردار لندن هم حمله کرد؛ اولین مسلمانی که برای اداره امور شهری در کشورهای اروپای غربی انتخاب شده است. مردم شدیدا از او به خاطر لحنش علیه صادق خان خشمگین شدند، چرا که هرچه نباشد او شهردار منتخب شهر است.
نایومی کلاین : خوب، برای برخی از رهبران جهان که فکر می کنند فقط تا حدودی می توانند مقابل ترامپ بایستند، چه حرفی دارید؟ میدانید مثلا حرف شیک و پیکی در مخالفت با ترامپ می زنند اما درنهایت با آغوش باز او را می پذیرند. فکر می کنید درحال حاضر موضع مابقی رهبران جهان که ادعای دفاع از ارزش های مترقی را دارند، چه باید باشد؟
جرمی کوربین : خوب، به نظرم باید با ترامپ دیدار کنند و با او به بحث بنشینند، همان طور که با هر رهبری چنین می کنند. من از لحن او در طول مبارزات انتخاباتیاش حیرت کردم؛ از حرف هایش درباره زنان، مسلمانان، مکسیکویی ها و دیگر مردم جامعه. از اظهارات او درباره مباحث مربوط به توافق آب وهوایی پاریس هم وحشت کردم. این ها مسایل بسیار جدی جهانی هستند. قرار است چه نوع جهانی را در آینده به جا بگذاریم؟ چه بلایی بر سر این سیاره می آوریم؟ ظاهرا او این را فرصتی می دید برای پیشبردن صنایع آلوده.
نایومی کلاین : در واقع او گفت می خواهد برای رسیدن به یک معامله بهتر مذاکره کند.
جرمی کوربین : خوب، من نمی دانم منظور او از معامله بهتر چیست و این میتواند بحث جذابی باشد. ولی بعد از ساعتها بحث ونظر درباره تغییرات آب وهوایی دست آخر هند و چین، در عرصه رسمی، با این ایده کنار آمدند که برای انتشار گازهای گلخانه ای و آلوده گی محدودیتی وجود دارد. خیلی غمانگیز است که ایالاتمتحده امریکا در زمان اوباما در این زمینه مشارکت کرد، اما در زمان ترامپ از آن دست کشید.
نایومی کلاین : اما من فکر می کنم به دلیل سرکشی ایالات متحده در مساله تغییرات آب وهوایی، قطعا هر فردی مسوولیت دارد درحال حاضر کارهای بیش تری بکند و ما شاهد نمونه هایی از مسوولیت پذیری هستیم. ازجمله در ایالات متحده، ما شهرهایی را می بینیم که یک گام به جلو برداشته اند و می گویند ما می خواهیم گذارمان را به انرژیهای تجدید پذیر سرعت ببخشیم. در سطح بینالمللی هم شاهد چنین چیزی هستیم.
جرمی کوربین : به نظرم تصویری که ما از ایالاتمتحده داریم بیش از حد با اظهارات روزمره دونالد ترامپ گره خورده، درحالیکه واقعیت چیز دیگری است. فقط در کالیفرنیا تعداد مشاغل موجود در بخش انرژی های تجدید پذیر به صدها هزار می رسد. نگاهی بیندازید به پیشرفت سیستم انرژیهای تجدیدپذیر در سرتاسر ایالات متحده امریکا ، به تعداد ایالات و شهرهایی که در حفاظت از محیط زیست خود و کنترول تغییرات اقلیمی جدیاند.
نایومی کلاین : می خواهم اندکی درباره احساس کنونی برخی از دوستانم در ایالات متحده امریکا صحبت کنم، کسانی که ملهم از مبارزات انتخاباتی و رهبری شما در حزب کارگراند. درحال حاضر مردم امریکا کمی مایوس شدهاند. آنها رودرروی ترامپ قرار گرفته اند ولی رودرروی حزب دموکرات هم ایستادهاند که در زمینه بیمه درمانی تک پرداختی و بیمه درمانی عمومی همگانی با مردم جنگی به راه انداخته اند. ظاهرا حزب دموکرات می خواهد طرحی را حفظ کند که آن را راهی مطمین و اعتدالی می پندارد ولی بارهای بار دیدهایم که این راهی مطمین نیست چرا که منتهی به شکست میشود. این طرح جواب گوی نیازهای ضروری مردم برای کسب شغل مناسب، آموزش عمومی رایگان و بیمه درمانی مقرون به صرفه نیست. چه صحبتی با هواداران سندرز دارید که اکنون واقعا احساس ناامیدی می کنند؟
جرمی کوربین : برنی روز بعد از انتخابات بریتانیا با من تماس گرفت. من خواب و بیدار مشغول تماشای برنامه ای تلویزیونی بودم. برنی برای تبریک تماس گرفته بود و گفت به ایدههای مبارزاتی من علاقه مند بوده است. از من پرسید از کجا به این ایدهها رسیدی؟ و من گفتم، خوب درواقع از تو.
درواقع به مردم می گویم: مایوس نباشید. در نهایت، انسانها می خواهند کارها را با هم انجام دهند. آنها می خواهند کارها را به صورت جمعی انجام دهند و این آن قسم جامعه ای است که همه ما در تلاشیم خلق کنیم. ما در موقعیت سیاسی دشواری مبارزات انتخاباتی خود را آغاز کردیم و مانیفستی مطرح کردیم که رهیافتی جمعی داشت، در چیزی که می خواست به پیش ببرد خاص بود. در مواردی مثل پایان دادن به هزینه های تحصیل در دانشگاه، افزایش حداقل درآمد و بیش ترین افزایش رای، حزب مان را از زمان جنگ جهانی دوم به این سو کسب کردیم. ما حمایت و مشارکت شمار زیادی از مردم را به دست آوردیم. در انتخابات پیروز نشدیم که ای کاش می شدیم؛ اما در مبارزات انتخاباتی، ما چارچوب بحث را درست به همان نحوی تغییر دادیم که به واسطه آن مداخله سناتور برنی سندرز در انتخابات نامزدهای حزب دموکرات شمار زیادی از مردم را بسیج کرد.
نایومی کلاین : اما شما رهبری حزب کارگر را از آن خود کردید. ولی مبارزات انتخاباتی سندرز دستآخر حتا درون حزب دموکراتیک هم موفق نبود. به نظرتان مردم نباید به مبارزه ادامه دهند تا روح حزب دموکرات را به دست گیرند؟
جرمی کوربین : خوب این روح مردم است، این طور نیست؟ من نمی توانم به مردم بگویم کدام سازمان خاص ایالاتمتحده امریکا را باید داشته باشند یا نداشته باشند، چون نظام حزبی در ایالاتمتحده امریکا خیلی متفاوت است. کاری که ما کردیم تغییر چارچوب بحث بود، اما نکته کلیدی دیگر روش مبارزات انتخاباتی است که هم در امریکا و هم در اروپا نتیجه بخش است. شما قدم اول را برمی دارید و رایدهنده گان را شناسایی می کنید. این نکته مهم و حیاتی است. اما اگر فقط از چشم رسانه ها به قضیه بنگرید که عموما دیدگاههایی راست گرایانه و محافظه کارانه دارند، تنها چیزی که در قدم اول دستگیرتان می شود انعکاس صدایی است که مردم از شبکه های تلویزیونی و رسانه های مکتوب دست راستی شنیدهاند.
رسانههای اجتماعی و تکنولوژی و تکنیکهایی که به واسطه رسانه های اجتماعی وجود دارند، فرصت بیان پیام تان را به سراسر دنیا فراهم می کنند؛ فرصتی که تا پیش از این هرگز در کار نبود. تصور کن، مردمی که در دهه ١٩٢٠ ترسایی برای عدالت اجتماعی در شیکاگو مبارزه می کردند در بهترین حالت می توانستند روزنامه خودشان را منتشر کنند تازه اگر از پس هزینه هایش برمیآمدند، یا اعلامیه ای می نوشتند و آن را برمی داشتند و در صف نانوایی پخش می کردند.
من در دوره ای بزرگ شدم که مجبور بودیم اعلامیه های خودمان را چاپ و پخش کنیم. ولی حالا شما می توانید چیزی را در شبکه های اجتماعی منتشر کنید و میلیونها نفر هم به طور بالقوه در عرض پنج دقیقه به آن دسترسی داشته باشند. فرصتهایی در کار است، بدون قواعد و مقرراتی، بدون سانسور و بدون نظارت. ویلیام راندولف هرست١ اگر بود حتما از اینترنت متنفر می شد.
نایومی کلاین : به نظرم رسانهها بدترین برخوردی را که می شد در قبال شما داشته اند. نخوبگان رسانه ای لجن پراکنی کردند. بااین حال این برخورد جواب نداد. درواقع، به نظر می رسد تاثیر عکس داشته و میزان اعتماد به این نهادهای نخوبه گرا را هم کاهش داده است.
جرمی کوربین : بله، به نظرم بعد از مدتی، سواستفاده بیش از حد رسانه ها شما را به چهره جذابی بدل میکند.
نایومی کلاین : درباره تغییر چارچوب بحث حرف زدید و این چیزی است که واقعا اتفاق افتاده است. فاجعه برج گرینفل یکی از نمودهای این تغییر بود. نحوه مداخله جامعه بریتانیا در این فاجعه حجت موجهی بر یک سیستم شکست خورده بود که ارزشی برای زنده گی انسانی قایل نیست و زنده گیها را رتبه بندی میکند.
جرمی کوربین : این فاجعه چیزی را درباره زنده گی مدرن شهری روشن کرد. این بخش لندن ثروتمند ترین منطقه کل کشور است؛ منطقه ای بسیار ثروتمند. سال گذشته شورای این منطقه تخفیفی برای مالیات دهندگان بزرگ قایل شد. یک هدیه ناچیز به آنها داد.
نایومی کلاین : بازگشت پول.
جرمی کوربین : صدها نفر در این برج زنده گی می کردند، برخی از آنها مستاجران شورای محل بودند، در منطقه سلطنتی کنزینگتون و چلسی. بعضی اپارتمانها به صورت مستقل خریداری شده بودند و بعضی مستاجر دست دوم بودند و برخی مستاجر دست سوم. هیچ کس واقعا نمی دانست چه کسی در کدام واحد از اپارتمان زنده گی می کرده. کل سیستم فروپاشید. واقعیت این است که این حادثه محصول مقررات ناکافی و مقررات زدایی است. این برج دوزخی بلند مرتبه بود که فقرا را در ثروتمندترین محله کشور سوزاند.
و این زنگ خطری درباره ایمنی ساختمانهاست. زنگ خطری درباره ایده پیش رفتن به سوی تالار شگفت انگیز « والهالا»ی٢ بازار آزاد آینده با ازبینبردن هرگونه مقرراتی که آن را به مثابه مانعی ببیند بر سر راه فرصتهای بخش خصوصی. بنابراین بحث کاملا به این سمت چرخیده است. من فردای فاجعه به آنجا رفتم و زمان زیادی را به حرف زدن با کسانی گذراندم که از برج گریخته بودند، با آتشنشانان شوکه شده و بهیاران و کارمندان آمبولانس و افسران پولیس صحبت کردم که آماده رفتن به ساختمان و بیرونکشیدن جسدها بودند. آنها قهرمانان واقعی اند. این حادثه درسی برای کل کشور بود. اما مردم وحشت زدهاند.
نایومی کلاین : دیواری بود که مردم محل سوالات شان از مقامات را روی آن چسبانده اند. این سوالات واقعا سوزناک اند. بچه ها پرسیده اند آیا مدرسه من امن است؟ کودکی ١٠ساله پرسیده بود: «چرا حتما باید چنین اتفاقاتی بیفتد تا ما به هم نزدیک شویم؟».
جرمی کوربین : سوال خوبی است.
نایومی کلاین : به نظرم بارها و بارها این درس را در دورانهای بحران یاد می گیریم، دورانهایی که ما محک می خوریم. هم می توانیم یکدل شویم و هم علیه یکدیگر و نمونههای زیادی از آن را بعد از حملات ١١ سپتامبر دیدیم. همه گناهها به گردن مسلمانان افتاد و به خاطر قوانین سخت گیرانه بخش زیادی از آزادی مان را در کشور و سرتاسر جهان از دست دادیم و آن حمله بهانه ای شد برای آغاز جنگها. ما در زمانه هم پوشانی بحرانها قرار داریم. تغییرات اقلیمی یکی از این بحرانهاست و نابرابری یکی دیگر از آنها و بیعدالتی نژادی هم. فکر می کنید ما می توانیم این نقطهها را وصل کنیم و طرحی بریزیم برای حل هم زمان چندین مشکل، چندین بحران؟
جرمی کوربین : خوب راستش، تغییرات آب وهوایی و بحران پناهجویی به هم مرتبطند. تغییرات آب وهوایی و جنگ هم همین طور. فجایع زیست محیطی هم، که لزوما با تغییرات آب وهوایی مرتبط نیستند، با جنگل زدایی و در نتیجه تخریب محیط زنده گی به این تغییرات ربط پیدا می کنند.
به جنگ دارفو نگاه کنید، به موج پناه جویانی که وارد لیبیا می شوند، بخشی از آنها به خاطر جنگ سوریه و همچنین نقض حقوق بشر در سراسر منطقه. همچنین افرادی که از سرزمین های خود در کشورهای جنوب صحرای افریقا رانده شده اند تا راه را برای راه اندازی شرکتهای خیلی بزرگی باز کنند که زمین می خرند و محصولات مختلفی می کارند، اغلب برنج و میوه، تا به جاهای دیگر صادر کنند و جمعیت محلی را بی کار و گرسنه به حال خود رها می کنند.
نایومی کلاین : آیا لحظه ای در مبارزات انتخاباتی شما بوده که به یادتان مانده باشد، امیدوارکننده ترین لحظه ای که شاهدش بودید، جایی که همان کشوری را دیدید که می خواهید در آن زنده گی کنید؟
جرمی کوربین : در هستینگز، یکی از شهرهای ساحلی جنوبی، آقای بسیار متشخصی به گردهمایی ما آمد. ٩١ ساله بود. سر شوخی باز شد چون به او گفته بودم ٩٢ ساله است و او گفت چطور جراات می کنی بگویی من ٩٢ ساله ام، من فقط ٩١ سال سن دارم.
او سال ١٩٤٥ ترسایی به حزب کارگر پیوسته بود و از آن زمان یکی از اعضای حزب بود. در طول زنده گی اش بسیار فعال بوده و گفت این امیدوارکننده ترین زمان زنده گی اش بوده است. گفت مادرش هوادار حق رای زنان بوده و در زمان جنگ جهانی اول برای حق رای زنان مبارزه می کرده است. پدربزرگش هم از چارتیست های دهه ٥٠ بوده که به برقراری میزانی از دموکراسی در بریتانیا کمک کرده بود. با خودم فکر می کردم، این مرد با این سن و سال صبح یک روز شنبه به گردهمایی ما آمده چون سرشار از امید برای جوانان است.
کمپاین انتخاباتی ما به این معروف بود که پر از جوانان و مردم آرمان گر است. بله، جوانان زیادی آنجا حضور داشتند و بسیاری از آنها آرمان ها و ابتکارهای درخشانی داشتند. افراد مسن زیادی هم بودند که به آنجا می آمدند و می گفتند : « من برای نوههایم زنده گی بهتری می خواهم. آینده بهتری می خواهم !». تعداد زیادی از مردم آنجا در کنار هم قرار گرفتند.
پی نوشت ها:
١ـ روزنامه نگار امریکایی که با راه اندازی بزرگ ترین روزنامه های زنجیره ایی امریکا سهمی بنیادی در تاریخ روزنامه نگاری امریکا داشته است.
٢ـ در اساطیر اسکاندیناوی سرایی باشکوه و عظیم بود که تالار کشته گان به شمار می رفت و از آن اودین سرکرده ایزدان بود.
منبع : Intercept / شرق
یادداشت بامداد : متن انگلیسی این گفت و گو را در نشانی زیر بشنوید
https://theintercept.com/2017/07/13/video-naomi-klein-and-jeremy-corbyn-discuss-how-to-get-the-world-we-want
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۷ـ۲۶۰۷