مـن « زنـم » آوازی در گـورستان تاریخ
شیرین نظیری
هشتم مارچ روزهمبسته گی، همسویی و همصدایی این جشن بزرگ جهانی را به تمام زنان رنجدیده و رزمنده کشورم که در شرایط خیلی سخت و نا هنجار بخاطر اعاده ی حقوق و برابری جنسیتی مبارزه کرده اند و در این راه از هیچ گونه سعی وتلاش دریغ نورزیده اند،تبریک وتهنیت می گویم.همچنین به خانواده های که دختران بی دفاع شان را درخشونت های وحشیانه از دست داده اند،تسلیت گفته و یاد قربانیان را گرامی می دارم.
هشتم مارچ روز برافراشتن درفش مبارزه علیه ستم ، روز ياد بود خاطره قربانيان راهپيمايی مسالمت آميز زنان کارگردرشهرنيويارک، روز پيکار قهرمانانه وغرور آفرين میليون ها زن آگاه و رزمنده ی جهان بخاطر رسيدن به حقوق انسانی شان است.
آنچه امروز تحت عنوان حضور اجتماعی و مشارکت سیاسی زنان شناخته می شود، در کمتر از ۱۵۶ سال قبل آرزویی بود که جنبش‌های حقوق زنان برای رسیدن به آن مبارزه می کردند.
در هشتم مارچ روز پرافتخار مبارزه زنان علیه بی عدالتی، در بسیاری ازکشورهای جهان زنان و مردان آزادی خواه و آگاه جامعه گردهم جمع می شوند تا آواز اعتراض خود را نسبت به ستم و تبعیض جنسیتی و خشونت علیه زنان به گوش جهانیان برسانند.
هرگاه یک نظرگذرا درنتایج مبارزات برحق زنان بی اندازیم.به خوبی ملاحظه نموده می توانیم که زنان در دنیای امروز جایگاه های خاص خود را بدست آورده اند. اگرچه از لحاظ کمیت شماری آنها چندان قابل ملاحظه نیست؛ ولی با آن هم روزنه امید ایست برای رشد زنان ، در کشورهایی که دموکراسی را تجربه می کنند.
زنان با استفاده از امکانات دموکراسی مسوولیت های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی ... کشورهای خود را بدست گرفتند وموفقیت های بی نظیر درامور رهبری، به ملت های خود به ارمغان آوردند و با این عمل خود به جهانیان به اثبات رسانیدند که زنان نیز می توانند همانند مردان در امور رهبری و کشوری نقش ارزنده ای را ایفا نمایند ؛ و این را نیز به اثبات رسانیدند که اگر زن موقف بالاتر از مرد را نداشته باشد برابر با آن قرار گرفته می تواند.
در کشور عزیزی ما افغانستان با الهام ازجنبش های بین المللی زنان برای نخستین بار مطالب بیدار کننده ای توسط محمود طرزی، جهت آگاهی زنان با احتیاط کامل درستون ویژه، تحت عنوان « ناموران زنان جهان » درسراج الاخبار افغانیه به دست نشر سپرده شد. ملکه ثریا درتحت رهنمایی های مدبرانه پدرش محمود طرزی،نخستین هفته نامه ویژه زن تحت نام « ارشاد النسوان » را به زیور چاپ آراسته کرد و نخستین شماره آن در ۱۷ مارچ ۱۹۲۱ ترسایی ازچاپ برآمد وتاسال ۱۹۲۵ ترسایی به نشرات خود ادامه داد.
درسال ۱۳۴۴مطابق به نوامبر ۱۹۶۵ ترسایی با الهام ازجنبش های ملی و بین المللی زنان ، سازمان دموکراتیک زنان افغانستان تحت رهبری داکتر اناهیتا راتب زاد تاسیس شد. درنتیجه فعالیت کادرها واعضای این سازمان، برای نخستین بار درتاریخ کشور، زنان درمظاهره معروف سه عقرب که به وسیله گروه های چپی سازمان دهی شده بود، اشتراک نمودند و مجرای دموکراسی را در قانون کشور باز نمودند. از آنروز تا اکنون زنان افغانستان فراز و فرود های زیادی را تجربه نمودند.گاهی یک گام به پیش رفتند و زمانی هم دو گام به عقب رانده شدند. باری در اموراجتماعی سهیم شدند و زمانی هم زندانی خانه ها گردیدند.گاهی چادری های اجباری را به سرکشیدند ، و زمانی هم اختیاری آنرا به دور افگندند. این پیکار ها و کشمکش های زنان تا اکنون ادامه دارد و به مرحله حساس و پر واکنشی رسیده است.طوریکه همه گان شاهد است. همه روزه گزارش های درد ناک واستخوان سوزی را از میهن عزیز خود می شنویم. شنیدن این گزارش های دلخراش و تکان دهنده انتحار و انفجار ، سربریدن زنان ،مثله کردن زنان، محاکمه های صحرایی زنان ، به آتش کشیدن زنان ، معافیت یافتن مفتی های دین فروش ، ریاکار و مزدور از پنجه قانون ، بی کفایتی، بی مدیریتی و مسوولیت ناپذیری دولت وحدت ملی وده ها خبرشوک دهنده دیگری که قلب هرشنونده را به درد می آورد و قلم از شرح آن ها شرم دارد . وقتیکه می خواهم از حقوق زن در افغانستان بنویسم، حس می کنم که با کوهی ازدشواری ها مواجه هستم. نخستین پرسشی که در ذهنم خطور می کند اینست که :
کدام حقوق ؟
زن افغان و حقوق، محال است وجنون؟
دشواری های سختی که ناشی از ناامنی « بیشتر از ۵۰ درصد قلمرو کشور بدست طالبان و داعشیان است.» ، آزار و اذیت دربرابرزنان «۴۰ در صد افزایش یافته است.» ، سنت های دست و پاگیر و فرهنگ مردسالار ،نابرابری جنسیتی، عقب ماند ه گی های اقتصادی ،اجتماعی، فرهنگی ،عدم اجرای قوانین، عدم حمایت دولت از زنان و هزاران مشکلات دیگر که ناشی ازبی سوادی و عقب گرایی مردان این سرزمین باستانی می باشد.
زنان میهن ما سخت ترین روزها را درتحت دموکراسی حکومت وحدت ملی گذراندند و انواع خشونت ها ازلت و کوب گرفته، تا خود سوزی، اعدام، ازدواج های اجباری، بد دادن، نفقه نپرداختن ،تجاوز،فروش، مثله ، حلق آویز، اعدام وسنگسار را تجربه کردند.
پاسخگوی این همه بی عدالتی ها و قربانی های بی شمار؛ مجریان قانون و در راس همه آن اشرف غنی می باشد. زیرا بی توجه یی و بی عدالتی از سوی حکومت دامنگیر زنان و دختران مان شده و با حضور شمارهنگفت نیرو های امنیتی خارجی و داخلی ، وزارت امور زنان ، سازمان ها ،اتحادیه ها ،جامعه مدنی ،انجمن ها و نهاد های مختلف ،خشونت علیه زنان به شکل بی سابقه ی آن افزایش یافته است.
گرچه درنخستین روزها یکی از اهداف کشورهای غربی در راس آن ایالات متحده امریکا در افغانستان؛ مساله حقوق و آزادی زنان اعلام شده بود. اما باتاسف که با روی کار آوردن یک حکومت دست نشانده ضعیف، وضعیت زنان بیش از پیش وخیم ترشد و نخستین گام های تاریک را، برای تحت ستم نگهداشتن زنان با استواری واستحکام حاکمیت فقر ، ناامنی ،آواره گی ،حقارت ، آزار واذیت ، بیکاری ،مهاجرت و کشتارهای بیرحمانه گذاشتند. دریک سال پسین هزاران مورد آزار و اذیت علیه زنان در افغانستان به فجیع ترین شکل آن به ثبت رسیده است که همه جنایات علیه زنان در حضور صدها هزار ارتش افغان و موسسه های دفاع از حقوق زنان وکیمسیون مستقل حقوق بشر و وزارت امور زنان اتفاق افتاده است و روز تا روز بر چالش های زنان سرزمین ما افزوده است . زنده گی زنان درسرتا سر کشور با ناهنجاری های جدی همراه با خطر مرگ مواجه است. پدیده آزار و اذیت علیه زنان در خانواده ها، درمحیط کار، در مراکز آموزشی ، درشهرو خیابان از جمله موضوعات فراگیر در زنده گی زنان افغانستان به شمار میرود و زنان را در زیر لگد های مرد سالاری ، ننگ و ناموس سالاری، غیرت سالاری، دین سالاری، عنعنه سالاری ، خود خواهی سالاری، جنسیت سالاری وهمه سالاری های دیگر،خورد و خمیر می سازد.
از هشت مارچ سال پار تا اکنون تجاوز ، حلق آویز، تیرباران ،سوزاندن و ده ها آزار واذیت زنان و دختران، موضوعات داغ را در رسانه های داخلی و خارجی به خود اختصاص داده است. در یک سال گذشته شمار زیادی زنان دست به خود کشی زده اند یا به وسیله ی افراد خانواده و جامعه تحت شکنجه قرار گرفته اند.
گزارش های ددمنشانه ای مانند؛ گوش های بریده زرینه ۲۳ ساله مسکونه آستان بلخ به وسیله شوهرش، بینی بریده ریزه گل ۲۰ ساله درشهرستان غورماچ آستان فاریاب.
ریزه گل در بیمارستان به خبرنگاران گفته بود: « شوهرم می خواست که با تفنگچه من را بکشد، اما تفنگچه شلیک نکرد. سپس کارد را گرفت و بینی ام را برید. پس از آن فرار کرد.»
حفیظه دخترجوان ۱۶ ساله در شهرستان بلچراغ آستان فاریاب پس از آن که مورد تجاوز جنسی گروهی قرارگرفت، جنایت کاران درکاهدان ،او را با چادرش برای همیشه خفه کردند. در نزدیک به یک ونیم ماه گذشته ۲۳ رویداد قتل زنان از ۱۴ آستان کشور به وزارت امور زنان به ثبت رسیده است. کشته شده گان ۲ تا ۵۰ سال سن داشتند. این کشتار ها در آستان های کابل، پروان، لوگر، غور، غزنی، بغلان، دایکندی، کندهار، نیمروز، بادغیس، فراه، کاپیسا، سرپل و ارزگان بود که از۸ قوس تا۲۰ جدی ۲۳ قتل در ۴۲ روز سال جاری رخ داده است. « نوشتن آسان،اما چگونه می توان از درد مادران داغدیده کاست؟»
به باور من آمار آزار و اذیت علیه زنان در افغانستان افزون از آن است که کمیسیون حقوق بشری و وزارت امور زنان در طی ده ماه ارایه داشته اند. زیرا بسیاری از خشونت ها علیه زنان در خارج از شهرها، در روستا ها صورت می گیرد و بنا به عرف و رسوم عقب مانده حاکم بر جامعه، شکایت کردن قربانیان به مراجع عدلی عیب پنداشته می شود. ازاین سبب بسا فجایع کتمان و بر آن پرده کشیده می شود .
رژیم دست نشانده ناکارآمد، گسترش نا امنی ، نابرابری های جنسیتی،ازدیاد روز افزون معتادین، عدم دست یابی به صلح عادلانه و پایدار ، ومذهبی ،بیکاری و تهیدستی،جامعه قبیله وی مردسالار، فساد گسترده در دستگاه دولت ، ضعف حاکمیت قانون، فرهنگ معافیت و فساد، افزایش کشت و قاچاق مواد مخدر، فقر و تنگدستی، و وجود نیروهای خارجی را می توان عوامل اساسی افزایش آزار و اذیت بر زنان نامبرد. این عوامل درد ناک و کشنده سالانه شمار زیادی زنان را به کام مرگ فرو می برد و یا شماری زیادی از زنان را به زنده گی رقت بار مجبور می سازد.
طوری که می دانیم تضاد های گوناگون ازجمله تضاد میان زنان و مردان در همه جوامع وجود دارد اما در جامعه ما به وسیله بیگانه گان و دکانداران دین و همسایه های نا اهل و نا صالح بیشتر از پیش تقویه شده و حادترگردیده است.
زن ستیزی را میتوان در وجود هر مرد افغان یافت از مردان مترقی چپی گرفته تا واپسگرا های وابسته به امپریالیزم وافراد بیسواد و جاهل جامعه. همه و همه توقع دارند که همواره زنان شان از خواسته هایشان صد در صد اطاعت کنند.
شوربختانه زنان زیادی در افغانستان بخاطر خشونت های خانواده گی ، ازدواج اجباری ، بددادن ، مجبور ساختن به تن فروشی و تجاوز خود را آتش زده اند ویا دست بخود کشی زده اند. درواقع می توان آنرا نوعی از مبارزه برای رهایی ازشر زنده گی نکبت بار و نوعی از اعتراض علیه وحشت و آزار و اذیت مردان تلقی کرد.
براساس تصمیم حکومت وحدت ملی، درجریان پیکار های انتخاباتی قراربود در هر وزارت خانه یک معین زن وجود داشته باشد. این تصمیم در برخی از وزارت‌خانه‌ها عملی شده است اما هنوز در بر گیرنده تمام وزارت خانه ها نیست.
حضور زنان در صفوف پولیس و اردو یکی از خواست های نهادهای مدافع حقوق زنان است. اما براساس تعهد حکومت، باید تا پایان سال جاری ۲۰۱۶ ترسایی ۵۰۰۰ زن در صفوف پولیس وظیفه اجرا می کردند. اما وزارت داخله هنوز نتوانسته است. تا این مقدار پولیس زن را در این وزارت جلب و جذب کند.
زنان بیشتر از نیم جمعیت افغانستان را با هزاران تحصیلکرده ، متخصص و متجرب تشکیل می دهند.آنها دیگر قربانیان خاموش و ساکت نیستند. نیاز ندارند که مردها به نماینده گی از آنها سخن بگویند. ازسوی دیگر نباید زنان تنها حضور سمبولیک در نهادهای دولتی داشته باشند. بلکه باید زنان در پست‌های عالی دولتی گماشته شوند و صلاحیت‌های اجرایی داشته باشند. هم اکنون به دلیل افزایش ناامنی‌ها، دختران درمناطق ناامن از حقوق ابتدایی و انسانی خود محروم استند. دروازه های صد ها مکتب به روی دختران بسته است. زنان حق کار، تعلیم و تحصیل ندارند و نمی توانند برای اعاده حقوق خود به مراجع عدلی و قضایی مراجعه نمایند . پرونده صد ها زن و دخترجوان که بخاطر فرار از منزل در عقب میله های زنان قرار دارند. منجمد شده است و برای رهایی آنها کوچکترین گامی مثبت برداشته نشده است.
برای رهایی زنان بی گناه ازپشت میله های زندان، وزارت امورزنان، وزارت عدلیه، ستره محکمه ونهاد های مربوط به آن بالای محاکم محلی فشاروارد نمایند. تا پرونده های زنان هرچه زود ترمورد بررسی قرارگرفته ومجرم وغیرمجرم شناسایی وتفکیک شوند.
عاملین جنایت ها و آزار و اذیت بر زنان تا کنون شناسایی، دستگیر و محاکمه نشده اند.
حکومت وحدت ملی باید حاکمیت قانون را در اولویت کاری خود قرار دهد و با مجازات عاملین خشونت به مردم اطمینان دهد که اراده سیاسی برای حاکمیت قانون و مبارزه با خشونت و حراست از نوامیس مردم و حیثیت زنان وجود دارد؛ زیرا جنایتکاران با تجاوز بر نوامیس مردم و حیثیت زنان و دختران محیط اجتماعی و حریم خصوصی را برای زنان نا امن ترمی سازند.
بنابران برماست که همه زنان افغانستان صرفنظر از هر جناح و هر حزب و هر سازمان و هر باوری که هستیم، یک مشت فولادین شویم و با مقاومت خود آواز زنان روستایی،زنان بی سواد خانه، آواز کودک تحت سن « ازدواج اجباری» و دها بدبختی های زنان را برملا ساخته و با اتحاد خود به مراجع ذیربط مراجعه نموده و خواستار تغیر در حیات اجتماعی و خانواده گی زنان شویم. در هر سالروز هشتم مارچ روز آزادی زنان، باید دست آوردی مثبت برای زنان جامعه خود داشته باشیم تا شعار های ما از حرف به عمل پیاده گردد.
زنده باد زنان افغانستان!
بامداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۱۷ـ ۰۵۰۳