دیدار با اوباما دردقیقه ۹۰
محمد بن سلمان عاقبت با رییس جمهور امریکا در اتاق کار شخصی او دیدارکرد
محمد بن سلمان را در وهله اول، به جانشینی ولیعهد عربستان سعودی می شناسند. درنتیجه جای تعجب نیست که هدف از سفر اخیر او به ایالات متحده را بیش از هر چیز، ترمیم روابط دوجانبه کشورها و ترویج و توسعه طرحی موسوم به چشم انداز ۲۰۳۰ می دانند که به دنبال آن است تا وابسته گی شبه جزیره عربستان و خاندان سعود به صادرات نفت را در فرایندی ۱۵ساله به کلی از بین ببرد.
اما آن کس که روز جمعه گذشته در اتاق کار «باراک اوباما»، رییس جمهوری امریکا، حاضر شد، در حقیقت بیش از آنکه جانشین ولیعهد عربستان سعودی باشد، وزیر دفاع آن کشور بود که برای گفت وگو درباره چشم انداز جنگ های خونین جاری در عراق و سوریه عازم واشنگتن شده است. کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرده محور اصلی گفت وگوهای روز جمعه اوباما و بن سلمان، اهمیت انتقال قدرت سیاسی در سوریه جنگ زده و چگونه گی حمایت از نیروهای عراقی در جنگ علیه تروریست‌های داعش بوده است.
در این بیانیه آمده است رییس جمهوری امریکا ضمن تشکر از کمک های عربستان به کارزار بین‌المللی ضد داعش، از طرف سعودی خواسته است با در پیش گرفتن اقداماتی همچون جلب حمایت فزاینده کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در اعطای کمک های فوری انسانی و آبادانی به آسیب دیده گان، به شهروندان عراقی در جنگ علیه تروریست‌های داعش یاری برسانند.
اوباما همچنین از تعهد عربستان سعودی به یافتن راه حلی سیاسی برای منازعات یمن استقبال و اظهار امیدواری کرده این کشور با استفاده از نفوذ خود درشورای همکاری خلیج فارس، مجالی برای رسیده گی به بحران انسانی جاری در یمن و بازسازی آن کشور فراهم کند. مقامات امریکایی پیش تر بارها نگرانی‌های خود درباره کارزار نظامی عربستان سعودی علیه حوثی‌های یمن را که به گفته سازمان‌ملل متحد و گروه‌های حقوق بشری، تا اکنون به کشته شدن تعداد گسترده‌ای از غیرنظامیان آن کشور انجامیده، تاکید کرده بودند.
اما آنجا که پای جنگ داخلی سوریه در میان است، اوضاع پیچیده تر می شود. کاخ سفید در حالی مدعی شده دو طرف بر لزوم پشتیبانی از یک طرح انتقال قدرت سیاسی در سوریه به اتفاق نظر رسیده‌اند که تقریبا همه شواهد و قراین دیگر، نشان از پافشاری ریاض بر رویکرد نظامی سخت‌گیرانه تری علیه دمشق دارد.
عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی، که پس از گفت وگوهای کاخ سفید، پاسخ گوی سوالات خبرنگاران در سفارت عربستان در واشنگتن بود، بار دیگر خواهان انجام حملات هوایی علیه رژیم بشار اسد ، رییس جمهوری سوریه، شده و گفت کشورش از همان ابتدا در پی آن بوده تا واشنگتن را مجاب کند رهبری کارزار نظامی گسترده علیه دولت مرکزی سوریه را برعهده گیرد. وزیر خارجه سعودی ضمن اشاره به تمایل جدی ریاض برای در پیش گرفتن یک خط مشی سخت گیرانه تر نظامی علیه دمشق که شامل انجام حملات هوایی و برپایی مناطق امنی است که پرواز و تردد وسایل نقلیه در آنان ممنوع است، اعلام کرده کشورش همچنان آماده گی آن را دارد تا مخالفان میانه رو سوری را به تسلیحات بیشتری، ازجمله موشک‌های زمین به‌هوا مجهز کرده و نیروهای ویژه خود را برای شرکت در هرگونه عملیات نظامی به رهبری ایالات متحده عازم خاک سوریه کند.
این مواضع ریاض تازگی چندانی ندارد. مقامات سعودی مدت‌هاست بدون هیچ‌گونه پرده‌پوشی انتقاداتی جدی نسبت به رویکرد محتاطانه اوباما در قبال بحران پنج‌ساله سوریه وارد می‌کنند. آنچه در این میان تازه است، گزارش‌هایی مبنی‌بر شکاف به وجودآمده در دستگاه دیپلوماسی ایالات متحده است که به اذعان وزارت خارجه امریکا، بیش از ۵۰ دیپلومات این وزارتخانه را به امضای طوماری اعتراضی علیه سیاست‌های دولت اوباما در سوریه واداشته است.
با همه این اوصاف و درحالی که به نظر می رسد اختلافات بین ریاض و واشنگتن، دست کم درباره بحران سوریه و البته نقش احتمالی برخی مقامات سعودی در حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر به قوت خود باقی است، عادل الجبیر ابراز اطمینان کرده روابط این دو متحد دیرین همچنان به بهترین شکل ادامه خواهد یافت. وزیر خارجه سعودی اظهار کرده فارغ از آنکه چه کسی ساکن بعدی کاخ سفید باشد، روابط نزدیک دو کشور پابرجا خواهد ماند، چرا که این روابط نه بر پایه ترجیحات شخصی، بلکه بر مبنای منافع مشترک دو کشور همچون حفظ امنیت خاورمیانه، مبارزه با تروریسم، تجارت، سرمایه گذاری و امور مالی بین‌المللی است. این در حالی است که هر دو نامزد اصلی انتخابات ریاست جمهوری امریکا در ماه نوامبر آینده، یعنی هیلاری کلینتون دموکرات و دونالد ترامپ جمهوری خواه، به تازه گی در اظهاراتی عربستان سعودی را به حمایت از اسلام گرایان افراطی متهم کرده بودند؛ اتهاماتی که می تواند در سایه انتشار گزارش ۲۸صفحه ای کمیته تحقیقاتی سنا درباره نقش مقامات سعودی در تامین مالی تروریست‌های ۱۱ سپتامبر، رنگی از واقعیت به خود بگیرند؛ حتا اگر به گفته النور جی‌هیل دبیر ستاد کمیته تحقیقاتی سنا، انتشار این ۲۸ صفحه محرمانه نیز نمی تواند نتیجه گیری‌ای نهایی درباره آمران و مسببان بزرگ ترین حمله تروریستی در تاریخ ایالات متحده به همراه داشته باشد.
درخواست برای دیدار با بان کی مون
جانشین ولیعهد عربستان همچنین به طور رسمی خواهان دیدار با بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد شده است. به گزارش بی‌بی‌سی، به نظر می رسد این درخواست در ادامه اعتراض ریاض به قرارگرفتن «موقتی» در یکی از «لیست‌های سیاه» سازمان ملل متحد است. یکی از سخن گویان سازمان ملل متحد، روز جمعه ضمن تایید دریافت این درخواست ملاقات، به خبرگزاری رویترز گفت، محمدبن سلمان به احتمال زیاد هفته آینده عازم نیویورک، مقر سازمان ملل، خواهد شد. استفان دوجاریک سخن گوی بان کی مون همچنین گفته سازمان ملل هنوز به نامه چند روز پیش عبدالله بن یحی‌المعلمی ، نماینده عربستان در این سازمان، پاسخ نداده است؛ چراکه قصد افشاکردن اطلاعات مربوط به منابع خبری خود را ندارد. به گفته دوجاریک در نامه نماینده عربستان در سازمان ملل که به نیابت از ایتلاف نظامی تحت رهبری عربستان در یمن نوشته شده بوده، از سازمان ملل درخواست شده بود برای بررسی جزییات دقیق، منابع تهیه گزارش نقض حقوق کودکان در یمن را اعلام کند. دبیرکل سازمان ملل متحد دوم جون در گزارشی اعلام کرد ایتلاف نظامی تحت رهبری عربستان، مسوول ۶۰ درصد از کودکان کشته و زخمی شده یمنی در سال گذشته بوده و در جریان حملات این ایتلاف ۵۱۰ کودک کشته و ۶۶۷ کودک دیگر زخمی شده‌اند. در این گزارش همچنین آمده بود، ایتلاف تحت رهبری عربستان مسوول نیمی از حملات نظامی به مدارس و بیمارستان‌ها در یمن بوده است./ ش
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۶ـ ۲۰۰۶