اردوغان؛ اصلاحات یا استعفا
دو سفیر پیشین امریکا در انقره در تحلیلی اعلام کردند، ترکیه تحت رهبری رجب طیب اردوغان به تدریج به سمت خودکامه گی و بی ثباتی حرکت می کند.
مورت آبراموویتز و اریک ادلمن، دو سفیر پیشین امریکا در ترکیه در تحلیلی در روزنامه واشنگتن پست* به بررسی وضعیت کنونی ترکیه در عرصه داخلی و خارجی تحت رهبری رجب طیب اردوغان رییس جمهوری این کشور پرداختند.
این دو نوشته‌اند: زمانی که اردوغان و حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۰۳ ترسایی قدرت را در دست گرفتند اقتصاد ترکیه را تقویت کرده و باعث ارتقا روابط این کشور با همسایه گانش شدند.
در همین راستا حزب عدالت و توسعه برای عضویت در اتحادیه اروپا روند جدیدی را آغاز کرد، به سلطه نظامی در عرصه سیاسی ترکیه پایان داد و تلاش کرد یک راه حل صلح آمیز برای مشکل دراز مدت کردها به دست آورد.
همچنین اردوغان در سال ۲۰۱۲ ترسایی با اطمینان اعلام کرد که « ما آینده روشنی خواهیم داشت » و با گذشت نزدیک به یک دهه از توسعه سیاسی و اقتصادی و پیشرفت وجهه بین‌المللی ترکیه، اردوغان این وعده را داد که تا سال ۲۰۲۳ ترسایی برابر با صدمین سالگرد جمهوریت در ترکیه این کشور را به یکی از قدرت‌های بزرگ در منطقه و جهان تبدیل کند.
اما امروز آینده ترکیه بسیار آسیب پذیرتر به نظر می رسد. اردوغان به سمت استبدادگری حرکت کرده، رکود اقتصادی در کشور حاکم شده و جنگ داخلی برقرار شده است. اکنون دیگر آشکارا مشخص است که دموکراسی تحت رهبری اردوغان نمی تواند شکوفا شود.
اصلاحاتی که حزب عدالت و توسعه وعده آنها را داده بودند اکنون به سمت سو استفاده های سیستماتیک از آزادی‌های اولیه و حقوق قانونی ملت ترکیه سوق یافته است. در همین راستا اردوغان به دنبال توجیه رفتار غیردموکراتیک خود است.
در همین راستا حمله اخیر اردوغان به رسانه مخالفی ( تودی زمان ) که برای آن در سال ۲۰۰۹ جریمه مالیاتی برابر با ۵ / ۲ میلیارد دلار تعیین کرد و همچنین در سال ۲۰۰۷ ترسایی این روزنامه را وادار کرد که ستون نویس منتقد خود را اخراج کند، نشان می دهد که حزب عدالت و توسعه به دنبال جلوگیری از فعالیت مطبوعات است و این کار را با به زندان انداختن خبرنگاران و منتقدان دولت انجام می‌دهد.
در این میان جوامع مدنی نیز از خشم اردوغان در امان نیستند که در این باره می توان به همراه شدن اعتراضات علیه دولت در پارک گزی استانبول با خشونت های مرگبار پولیس در سال ۲۰۱۳ ترسایی اشاره کرد.
اقدامات اردوغان به گونه‌ای است که حتا برخی از اعضای حزب حاکم از جمله عبدالله گل، رییس جمهوری پیشین این کشور نیز که خود به تازه گی از لیست آنلاین و رسمی بنیان گذاران حزب عدالت و توسعه کنار گذاشته شده است، یکی از منتقدان اردوغان شده است. هم چنین در میان هزاران منتقد دیگر یک پسر ۱۳ ساله به دلیل اتهام به اردوغان بازداشت شده است و یک زن توسط همسرش به اتهام توهین به اردوغان دادگاهی شده است. بسیاری از اقلیت‌های مذهبی وادار می‌شوند که به مدارس مذهبی بروند و تحت تعالیم مذهبی اسلامی قرار بگیرند. اکنون اردوغان به دنبال این است که با تغییر قانون اساسی قدرت خود را به عنوان رییس جمهور ترکیه گسترش دهد. دیگر چنین تعدی‌ها و سواستفاده هایی طبیعی شده است.
معمولا چنین رهبران خودکامه ای با اصرار براینکه به دنبال به ارمغان آوردن ثبات و رستگاری برای شهروندانشان هستند، رفتار خود را توجیه می کنند.
اردوغان پس از حمایت و مسلح کردن گروه‌های افراط گرا در درگیری‌های سوریه، اکنون شرایط خطرناکی را تجربه می کند. بمب گذاری‌های استانبول و آنقره صحنه های شوکه کننده‌ای از یک فاجعه هولناک را نشان دادند اما با این حال ترکیه هنوز اصرار می ورزد که گروه‌های کرد سوری، نه داعش و نه جبهه النصرة، بزرگترین تهدید در سوریه هستند.
همچنین عواقب ناشی از خودکامه گی اردوغان و بی ثباتی در این کشور صدماتی را به صنعت گردشگری ترکیه وارد کرده و سرمایه گذاران خارجی را بیم ناک کرده است. برهمین اساس بسیاری از سرمایه گذاران به دلیل نگرانی از اقتصاد ترکیه سرمایه های خود را خارج کرده‌اند. دراکثر ماه های سال ۲۰۰۸ ترسای ارزش هر لیره ترکیه برابر با یک دلار بود اما اکنون ارزش هر دلار برابر با سه لیره ترکیه است. البته در این میان تلاش‌های ترکیه برای میزبانی از میلیون‌ها پناه جوی سوری بسیار تاثیرگذار است. اما شاید بد ترین اتفاق شکست مذاکرات میان حزب عدالت و توسعه و حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) در سال گذشته و از سرگیری درگیری‌های نظامی درآستانه امیدواری ملت ترکیه به دستیابی به یک راه حل جامع باشد.
پ.ک.ک یک گروه تروریستی است که تااکنون با انجام اقدامات خشونت آمیزش باعث شده است که چندان شریک ایده آلی برای برقراری صلح به حساب نیاید، اما با این وجود مردم ترکیه این حق را دارند که دولت انقره را مسوول ناکامی در مذاکرات صلح بدانند. اکنون سربازان و غیرنظامیان ترکیه در درگیری‌ها کشته می شوند و در این میان دولت هیچ برنامه واقع گرایی برای پایان این درگیری‌ها و یا پیروزی در آن ندارد.
در این میان بمب گذاری‌های وحشتناک در انقره حاکی از این است که گسترش چنین خشونت‌هایی در این کشور با چنین سرعتی می تواند ترکیه را به درون یک جنگ داخلی سوق دهد و شرایط به همان دوران دهه های ۱۹۷۰ و ۸۰ ترسایی بازگردد.
اما با این حال ما هنوز بر این باوریم که ترکیه دموکراتیک، با ثبات و قدرتمند امکان پذیر و ضروری است. اما وقوع چنین اتفاقی نیاز به یک دولت متعهد به اهدافش دارد که در راستای اجرای این اهداف حرکت کند.
اگر هنوز اردوغان می خواهد که یک آینده درخشان برای کشورش به ارمغان بیآورد یا باید سیاست های خـود را اصلاح کنــد و یا استعفا دهــد.
*https://www.washingtonpost.com/opinions/turkeys-erdogan-must-reform-or-resign/2016/03/10/80cc9be2-dffe-11e5-9c36-e1902f6b6571_story.html
بامداد ـ سیاسی ـ ۳ /۱۶ ـ ۲۴۰۳