هشتم مارچ روز همبسته گی زنان جهان
زن مادر و خواهر، همسفر یاهمسر
زن ، موهبت حیات و هستیُ بشر
بر جهل و خرافات شجاعانه ستیز
ظلمت بشکن برآ چو گلگونه سحر
عبدالوکیل کوچی
به مناسبت روز همبسته گی ومبارزه زنان زحمتکش جهان ، بهترین تبریکات خود را به پیشگاه بانوی فرهیخته جمیله جان ناهید ، محبوبه جان کارمل وسایر زنان رنجدیده ، زحمتکش و مبارز، ترقی خواه ، آزاده و قهرمانان نامدار و گمنام جهان تقدیم داشته ازاین طریق یاد وخاطره تابناک انجیلا دویس ها ، کلاراتسکین ها ،جمیله بوپاشاها ، لیلا خالد ها ، اندیراگاندی ها ، تریشکواها ، دکتورس اناهیتاها ، ثریاها ، روزا ها ،زرغونه ها ، ملالی ها ، نازوها ، زهراها ، راضیه ها ،سمنبوها ، رابعه ها وبت شکنانی چون فرخنده ها را گرامی میدارم .
از ملالی راه و رسم اندوختیم
غیر ت و آزاده گی آمو ختیم
رزم زهرا ها اروپا را شگفت
در مسیری او کلا راها شکفت
از کلارا تا ثریا کار هاست
جنبش آزادی و پیکار هاست
اوسر آغازی اروپایی زنان
وین نماد جنبش عصر امان
تا شفق نور اناهیتا دمید
جنبش زن بر قوام خود رسید
سازمان و آر مانش زنده باد
پرچم آزاده اش افراشته باد
سالها و قرنها یکتا شود
رهروانش تا اناهیتا شود
حکم تاریخ است آخریک زمان
کهکشان آید پیُ تعظیم شان .
جنبش زنان آموزه یا حرکتی است که در مبارزه برای بدست آوردن حقوق اجتماعی ،سیاسی واقتصادی برابر با مردان است. بآنکه در مورد تاریخ جنبش زنان دیدگاه های متفاوتی وجود داشته است. برخی از مورخین جنبش زنان را به آغاز قرن پانزدهم میلادی وبرخی ها این جنبش را به قرن هفدهم وعده یی جنبش زنان را به دوران پس از انقلاب فرانسه نسبت میدهند. واما این نظریه نزدیک به اتفاق مورخین ودانشمندان صدق دارد که جنبش زنان به دوره اساطیری ودوران تاریخی متعلق بوده است ، چنانچه دوره اساطیری آن را به تلاش حق خواهانه زن از همان آغاز پیدایش بشر و پس از آن دوران تقسیم کار وتسلط پدرشاهی وجریان استبداد جنسیتی میتوان مرتبط دانست .
مادامی که زن مورد آزار واذیت قرار گرفت بخاطر نجات خود جنبید ،ایستاد وبه مبارزه پرداخت . بدینصورت قرن ها گذشت تا در زمان سپیده دم آگاهی بشریعنی دوره تاریخی ، جنبش حق خواهی زنان شکل گرفت ودر تاریخ های بعدی درهمه کشورها گسترش یافت تا آنکه در هشتم مارچ ۱۸۵۷ترسایی زنان کارگاه های پارچه بافی و لباس دوزی در نیویارک امریکا به خیابان ها ریختند وخواهان افزودی معاش و بهبود شرایط کار شدند. پنجاه سال بعد در سال ۱۹۰۷ مبارزات زنان برای تامین حقوق سیاسی ،اجتماعی واقتصادی به شکل منظم ومرتبط بهم شکل گرفت وپس از آن در سال ۱۹۱۰ترسایی دومین کنفرانس زنان سوسیالیست به رهبری کلاراتسکین به مساله روز بین المللی زن پرداخت ودر سال ۱۹۱۷ زنان روسیه برضد گرسنه گی وجنگ که بانگ آغازین انقلاب روسیه بود هشتم مارچ بیک روز فراموش ناشدنی در تاریخ انقلاب روسیه تبدیل شد و در سال ۱۹۲۱کنفرانس زنان انترناسیونالیسم کمونیستی هشت مارچ به تصویب رسید . سال ۱۹۶۰در کشور های آسیایی وافریقایی جنبش های رهایی بخش بپاخاسته بودند سرانجام در سال ۱۹۷۵ سازمان ملل متحد روز هشتم مارچ را به عنوان « روز جهانی زن » برسمیت شناخت .
در مقدمه منشورسازمان ملل براعلام ایمان ملل به حقوق اساسی بشر وبه حیثیت و ارزش شخصیت اساسی وتساوی حقوق بین مرد و زن اشاره شده است .اعلامیه جهانی حقوق بشر در ماده اول با این عنوان که تمام افراد بشر آزاد به دنیا می آیند ، واز لحاظ حیثیت وحقوق با هم برابر اند در واقع تساوی حقوق زن ومرد را برسمیت شناخته است.
ولی ما به کشوری تعلق داریم که بیشترین قربانی را قشر زن تشکیل می دهد پس از قرن ها سکوت وتحمل ، جنبش حق خواهی زنان از بستر عقب مانده گی های سیاسی اقتصادی و اجتماعی از نزدیک به یک قرن گذشته شکل می گیرد .که با دوره نهضت امانی آغاز می شود. جا دارد که از نام ملکه ثریا بانوی فرزانه و آزاده افغانستان ، بانی نهضت زن و فعال حقوق سیاسی اجتماعی و اقتصادی زنان افغانستان یادآوری گردد .
حرکت ترقی خواهانه زنان در اوایل قرن بیستم به مثابه نماد تحرک سیاسی فرهنگی اقتصادی و اجتماعی ، زنان کشور را از خواب قرون متمادی بیداری بخشید . وپس از فروپاشی نهضت دوره امانی به دست عناصر ارتجاعی و نوکران زرخرید استعمار، جنبش زن به یک رکود مرگبار سیاسی مواجه گردید، زیرا در افغانستان تنها مساله جنسیتی به عنوان یک معضله مطرح نبود؛ بلکه از مجموع تبعیض ظلم وستم همراه با تعصبات جنگ و شاخصه های جوامع پس از جنگ و بی امنیتی، فقر، جهل ، خشونت ساختاری مساله جایگاه و توازن جنسیتی را به دشواری های جدی مواجه ساخته است و به دلیل باورهای سنتی مذهبی ، زن به نام فرزند، خواهر ،مادر وهمسر مردان معرفی می گردد که هویت مستقل زن را زیر سوال می برد. این نگرش با داشتن ریشه های عمیق در فرهنگ و ساختار های جامعه در اکثر موارد حتا در تناقص با اساسات دینی قرار میگیرد .
بآنکه در زمان صدارت محمد داود خان به تحصیل وتعلیم زنان ومشارکت معین آنان در دستگاه دولتی و تاسیسات نسوان پرداخته شد؛ ولی زن هنوز در رنج اساسی خود دست وپا می زد ولی پس از رکود نیم قرنه دوران نهضت امانی بار دیگر در سال ۱۳۴۴ خورشیدی برای نخستین بار نهاد مستقل زن به عنوان سازمان دموکراتیک زنان افغانستان به رهبری دکتورس اناهیتا راتب زاد پایه گذاری شد ودر سال ۱۳۴۷ مظاهره جمعی زنان در دفاع از حقوق و آزادی ها و حق کار وتحصیل زنان پرداخت .
پس از آن در دوره رهبریت حزب دموکراتیک خلق افغانستان زنان از کلیه حقوق و آزادیهای مدنی در عرصه های سیاسی اقتصادی واجتماعی برخوردار گردیدند . این دوره ی بود که جنبش زنان کشور به یک جنبش سرتاسری وفراگیر مبدل گردید وساز مان دموکراتیک زنان افغانستان به دفاع از حقوق و آزادی های زنان کشور در تمام ولایات واحدهای اداری و شورا های مدافع حقوق خود را ایجاد کرده و به آموزش زنان می پرداختند.درین دوره زنان به تحصیلات عالی و مشارکت در اداره و فعالیت در بخش های سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی دسترسی یافتند ودر سطح جهان از اعتبار سیاسی برخوردار بود .
پس از فروپاشی حاکمیت ح د خ ا وتحولات سیاسی در کشور حقوق زن بهزمان دوره امیرعبدالرحمن جابر وقبل از آن برگشت و در زمان طالبان نامی از زن و آزادی زن به زبان نمی آمد. زنان درین دوره در زیر پاشنه های جهالت پرستانه وبی شعور طالبان پاکستانی ، اجیران داخلی واستبداد مذهبی تا آخرین درجه سرکوب گردیدند. البته در دهه پس از دوره طالبان بآنکه زنان ظاهراً دارای حق وحقوقی دانسته می شوند؛ ولی بنا به ماهیت ارتجاعی عناصر نفوذی در دولت ، زنان از حمایت لازم برخوردار نبوده سرنوشت زنان به دست سنت گرایان جاهل ،عقبگرد وتندروان دینی قرار داشته و در حال حاضر قشر زن نسبت به هر دوره بیشتر در آتش تبعیض وتعصب جنگ ونا امنی می سوزد وقربانی می شود . زنان کشور از کوچک ترین حقوق ابتدایی محروم اند در کشورما در نتیجه مصیبت های فراوان جنگ ، کودکان و دختران نوبالغ به دست نوکران زرخرید پنجابی ها اختطاف وبه شهرهای عربی به فروش می رسند. کاری که هیچگاه یک مرد افغان نکرده بود ولی طبق منابع خبری این بازار بی غیرتی ، شیطنت ونفوذی برای شکار قشر زنان رونق یافته است. در کشورما دختران صغیر حتا در حضور برخی از ملایان پول پرست به زورمندان عقد می شوند . در کشور ما آنقدر جامعه را در فقر نگه داشتند که مردم فقیرو در مانده از جنگ به فروش دختران خود مجبورمی شوند .
ازدواج های اجباری در شهر ودهات همانند یک عنعنه زشت مروج است که به زنان تحمیل می شود. صدها وهزاران زن بی سرنوشت درعقب میله های زندان بسر می برند .در خارج زندانها زنان به گدایی صف بسته اند. در کشور ما مطابق گزارش حقوق بشر بین المللی در نتیجه استبداد خشن مذهبی و رسوم بی جا، سالانه صدها زن به خودکشی مجبور می شوند. مکاتب زنانه و دخترانه توسط بنیاد گرایان اجیر وجاهل صفت مذهبی به آتش کشیده می شود و در برخی از ولایات وشهر کابل به دلیل استبداد شدید بر زنان تعدادی کثیری از زنان به مواد مخدره رو آورده اند؛ که در افغانستان چنین وچنان حالات اصلاً وجود نداشت . این لکه ننگی است که برجبین مسوولین امور حک شده است .
در کشورما تحت تاثیرعوامل نفوذی همسایه گان جنوبی وغربی کشور و بنا به ماهیت عقب گرایانه مسوولین ، نصاب تعلیمی و تربیتی کشور از محتوا خالی شده دروس مکاتب درحد نازل قراردارد . برخی از ملایان مذهبی نیز لبه تیز وعظ ونصیحت شان را به جای اتحاد و راه حل های جنگ و رفع عقب مانده گی وفقر صلح و آشتی مطرح کنند، فقط تمام موعظه ها ی دینی در رابطه به قیود زنان آغاز می شود مگر آنها نمی دانند که برخلاف دیگر کشورهای همسایه اگرنیمی از نفوس کشور بیکار، فلج ومحروم از سواد نگهداشته شوند ، کل کشور فلج می شود . طوریکه دیده می شود تبلیغات، دسایس و توطیه چینی دشمنان اصلی افغانستان از عرب گرفته تا عجم آدرس جنت را فقط از راه افغانستان معرفی می کرده اند.
همین اکنون زنان پرتوان کشور بنا به شرایط موجود هم در امور منزل وهم در کار و فعالیت زراعت ، دامپروری وصنعت با مردان همکاری وهمیاری می کنند . زحمت کار فزیکی را به دوش کشیده و هم از فرزندان خود مواظبت و محافظت می کنند .
زنان رنجدیده کشور مادران وخواهران عزیز! تا وقتیکه در راه تحصیل علم ودانش نپرداخته اید و از سواد عادی وسیاسی بهره مند نشده اید ، تا وقتی که جنبش رزمایش و رزمنده گی تان را سراسری وفراملیتی نساخته باشید ، با حصول آزادی ، اعاده و تامین حقوق خویش فاصله زیاد دارید .
هموطنان عزیز آزاده وداد خواه ، بیایید همه در یک صف واحد اعم از زنان و مردان دست به دست هم داده جنبش حق طلبانه وآزادی خواهانه را در مسیر سرتاسری مبارزه برحق واصولی در پیش گرفته با نیروی واحد ودموکراتیک راه حل برای آزادی زنان جست وجو گردد. آنگاه با فهم و دانش خرد و اندیشه با اتحاد وهمبسته گی به مشکلات غلبه خواهید کرد و پیروزخواهید شد.
پیروز باد جنبش سراسری داد خواهانه زنان افغانستان وجهان !
بامداد ـ سیاسی ـ ۱ /۱۶ ـ ۰۷۰۳