زنی از سلاله رزم آوران دلیر
وحیده زلمی
زنی از تبار خوبان برفت و درآغوش خاک پاک میهن آرام گرفت. زنی که ندای مادروطن و مردمش را به گوش جان شنید و با دیده ای بینا خواست و نیاز زمان را درک کرد ؛ زنی از سلاله رزم آوران دلیر که نتوانست دربرابر رنج ها و محرومیت های بیکران مردم ، بیداد و ستم بی تفاوت بماند ؛ زنی که به کرامت انسان ، آزادی ، برابری اجتماعی و جنسی باور داشت ؛ زنی از سپاه دگراندیشان نو آور که نمیخواست تنها به شناخت واقعیت اکتفا کند بلکه خواهان تغیر آن ها بخاطر خوشبختی و بهزیستی مردم بود ؛ زنی آشتی نا پذیر با تاریک اندیشی ، پدر سالاری ، تبعیض و خشونت روانی و فزیکی در برابر زنان ؛ زنی فرهیخته ای که پیش ازهمه خواهان بیداری ، روشنگری و بالا بردن سطح اگاهی زنان در کشور بود ؛ زن اگاه و نیک فهمی که برای بر آورده ساختن آرمان ها و آماج های سیاسی کار خلاق و گسترده سازمانی و اجتماعی را از پیش زمینه های ضروری میدانست ؛ زنی هیومانیست و دوستدار صلح که خواهان تفاهم ، همبستگی و دوستی میان همه خلق های جهان بود و سرانجام زنی که برای پیروزی زن افغان سازمان دموکراتیک زنان افغانستان را پایه گذاشت.
این زن زنده یاد داکتراناهیتا راتب زاد است که با افتخار زیست و کارنامه درخشانی را که نمادی از ایمان راسخ ، عزم آهنین و مبارزه پیگیر است بجا گذاشت. در این روزها توده های مردم ، احزاب و سازمان های دموکرات و ترقیخواه ، شخصیت های اجتماعی ، دوستان و هواداران نهضت رهایی زن با قلب آگنده از درد برگه های از این میراث گرانبها را ورق میزنند و با قدردانی و سپاس از شخصیت عالی وکارکرد های بزرگش درشرایط دشوار سیاسی و اجتماعی سخن میگویند. برای من هم که از چند دهه بدینسو افتخارهمراهی و همرزمی او را داشته ام ؛ زندهگی و مبارزات او سرمشق بیمانندی بوده است. او که درجوانی و درسال های پیش از تاسیس سازمان دموکراتیک زنان افغانستان با محموله ای از شیرخشک پودری و مواد امدادی خارجی به کمک زنان فرودست روستایی میشتافت و یا آنها را معالجه میکرد بمن آموخت که برای بیداری و بسیج زنان باید درمیان آنها رفت و از نزدیک با درد و رنج آنها آشنا شد. اناهیتا با این شناخت عمیق خود از زنده گی زنان افغان نهضت رهایی بخش زنان افغانستان را پی ریزی کرد و اکنون هر دستینه ای در این زمینه با نام ماندگارش پیوند دارد. زنان افغانستان هیچگاهی فراموش نخواهند کرد که هرگام کوچک و یا بزرگ در امر ارتقای نقش اجتماعی و تحق حقوق انسانی آنها تا اندازه زیاد با مبارزات آغازین زنان پیشتاز به رهبری داکتراناهیتا راتب زاد و ادامه آنها رابطه میگیرد. اهداف و برنامه سازمان دموکراتیک زنان افغانستان روی این خواسته ها و مطالبات زنان کشور ما شکل گرفته بود و اناهیتاراتب زاد درهمه عمر پُربار خود در راه تحقق این خواسته ها رزمید. کارکرد های پیشوای زنان افغانستان تنها با مساله زنان محدود نمیگردید؛ بلکه عرصه های متنوع سیاست خارجی ، کار و خدمات اجتماعی ، آموزش و تربیت ، صحت عامه ، تحصیلات عالی ، رسانش و فرهنگ ، انجمن های دوستی افغانستان با سایر کشورها و سازمان صلح ، همبستگی و دوستی را در برمیگیرد . اناهیتا به نیکویی میدانست که برای تحولات اجتماعی پیش از هراقدام دیگرمساله سواد آموزی و تنویر افکارعامه دارای ارزش فوق العاده مهم است و این کار باید بیشتر درجایی انجام شود که در آنجا فقر ومناسبات عقب مانده تسلط همه جانبه دارند. خود درهمراهی با کتله زنان مبارز و اگاه سر به کلبه های موقر و فراموش شده زنان ده و شهر زد ؛ و با ابتکار خود کارزار سواد آموزی را آغاز نمود و زمانیکه بعداً مسوولیت وزارت معارف کشور را به عهده داشت این کارزار را به جنبش سرتاسری کشور مبدل سا خت که در نتیجه مساعی خستگی نا پذیرارگان های دولت بیش از یک میلیون انسان در سرزمین ما به ویژه زنان از نعمت سواد بهره مند شدند و سازمان فرهنگ ، دانش و تعلیم و تربیه سازمان ملل متحد « یو نسکو » این دستآورد را برسمیت شناخت و قدرنمود. نقش زنان در دستگاه تعلیم و تربیه این زمان چشمگیر بود و این نقش در پهنه های دیگر زنده گی سیاسی و اجتماعی روز تا روز فزونترمیگردید . زنان و دخترا ن جوان افغان با حمایت سازمان دموکراتیک زنان افغانستان و شخص اناهیتا راتب زاد توانستند د فرصت کوتاهی از چانس های مناسب بهره گیرند و راه خود را به صورت واقعی درپیشرفت اجتماعی بازکنند. شاید این امر بزرگترین آرمان تحقق یافته اناهیتا درزمان زندگیش بود .
به ایجاز، همه کارنامه های این بانوی افغان دربخش های گسترده از درونمایه غنی بهره مند و یقیناً برای مدت درازی برای همه هواداران صلح ، ترقی و داد اجتماعی منبع الهام خواهد بود .
اناهیتا ر اتب زاد بر پایه تجارب گرانبهای خود همواره راز پیروزی مردم را در اتحاد و یکپارچگی خود شان و سازمان های مد افع منا فع و خواسته های آنان میدانست. او در سال های فروپاشی جنبش مترقی کشور بارها بر ضرورت وحدت همه نیرو های اگاه و داد خواه تاکید میورزید و سر انجام چنانچه دیده میشود با مرگ خود بمثابه سمبول واقعی وحدت نیروهای چپ دموکراتیک شاخه های متلاشی شده سیاسی را به هم رسانید .
اکنون که ما درسوگ نبود فزیکی او قرارداریم ؛ بهترین سپاس ، قدردانی و ارج گزاری نسبت به این شخصیت برجسته تاریخ ما این خواهد بود که چون او بیاندیشم ، متحد باشیم ، برزمیم و به آینده ها ، به پیروزی مردم ، رهایی زن و خوشبختی انسان باور داشته باشیم .
راه ما هنوز درازاست ولی پیروزی از آن ما خواهد بود. دراین نبرد اناهیتا راتب زاد همیشه با ما خواهد بود.
یادش برای همیش گرامی و روحش شاد باد !
یادداشت: این ارج نامه درمراسم یادبود از شخصیت و کارنامه های زنده یاد داکتراناهیتا راتب زاد به روز ۲۸ سپتمبر ۲۰۱۴ ترسایی درلندن پیشکش شد.
بامداد ـ اجتماعی ـ ۱/ ۱۴ـ ۰۸۱۲