استعمار و انـواع آن
گردآورنده : دیپلوم انجنیرعبدالرحمن صدری
۱ـ استعمار (Colonialism)
استعمار به معنای تسلط یک کشور یا گروه بر کشور یا گروه دیگر به هدف بهره کشی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است. استعمار معمولاً به دو دسته‌یی استعمار کهنه و استعمار نوین تقسیم می شود.
۲ـ استعمار کهنه (Traditional Colonialism)
استعمار کهنه به تسلط مستقیم قدرت‌های استعماری (مانند بریتانیا، فرانسه، پرتگال ، اسپانیا و...) بر سرزمین‌های دیگر، معمولاً از طریق اشغال نظامی، تسلط سیاسی و بهره برداری اقتصادی، گفته می شود.
مشخصات استعمارکهنه:
ـ اشغال مستقیم سرزمین‌ها توسط نیروهای خارجی،
ـ کنترول سیاسی و اداری از سوی کشور استعمارگر،
ـ استثمار منابع طبیعی و انسانی کشور مستعمره ،
ـ تحمیل فرهنگ، زبان و ارزش‌های استعمارگران بر مردم بومی،
ـ استفاده از نیروی کار ارزان و اعمال فشار اقتصادی بر مردم محلی.
۳ـ استعمار نوین (Neocolonialism)
استعمار نوین به شکلی از استعمار گفته می شود که در آن کشورها به طور مستقیم اشغال نمی شوند، بلکه از طریق ابزارهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی تحت کنترول قرار می گیرند. این نوع استعمار بیشتر پس از پایان استعمارکهنه و استقلال کشورهای مستعمره رواج یافت.
مشخصات استعمار نوین:
ـ وابستگی اقتصادی کشورهای در حال توسعه به کشورهای استعمارگر،
ـ کنترول غیرمستقیم از طریق شرکت‌های چندملیتی و سازمان های مالی بین المللی ،
ـ تحمیل سیاست‌ها و قراردادهای اقتصادی نابرابر،
ـ نفوذ در حکومت‌ها از طریق حمایت از رهبران وابسته،
ـ تأثیرگذاری رسانه‌ای و تبلیغاتی برای حفظ سلطه‌ی فرهنگی و سیاسی.
۴ـ استعمار فکری و فرهنگی (Cultural and Intellectual Colonialism)
استعمار فکری و فرهنگی به فرایندی گفته می شود که در آن فرهنگ، ارزش‌ها، زبان و باورهای یک ملت تحت تأثیر فرهنگ قدرت‌های استعماری قرارگرفته و جایگزین هویت بومی آن ملت می شود.
مشخصات استعمار فکری و فرهنگی:
ـ تحمیل زبان و ارزش‌های بیگانه بر جامعه،
ـ تضعیف فرهنگ، تاریخ و هویت ملی مردم بومی،
ـ گسترش سبک زنده گی و تفکرات غربی از طریق رسانه‌ها و آموزش،
ـ وابستگی ذهنی و فکری نخبگان و جوانان به کشورهای استعمارگر،
ـ کاهش خود باوری و اعتماد به نفس در جوامع مستعمره.
نتیجه گیری:
استعمار در اشکال مختلف خود، همواره با هدف تسلط ، بهره برداری و کنترول جوامع دیگر صورت گرفته است. استعمار کهنه از طریق اشغال نظامی و تسلط مستقیم اعمال می شد، اما استعمار نوین از طریق ابزارهای اقتصادی و سیاسی جوامع را تحت کنترول قرار می دهد. درعین حال، استعمار فکری و فرهنگی نیز باعث تغییر تدریجی هویت، باورها و ارزش های ملت‌ها شده و وابستگی آن ها را به قدرت های خارجی افزایش می دهد.
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۲/ ۲۵ـ ۱۲۰۲
Copyright ©bamdaad 2025