آیا طالبان صلاحیت مذاکره را دارند ؟

آیا طالبان صلاحیت مذاکره را دارند ؟

عبدالوکیل کوچی

پاسخ این سوال بزمانی بر میگردد که مردم آزاده افغانستان در راستای مبارزات آزادی خواهانه شان ، چهل سال قبل پرچم مبارزه را بخاطر دفاع از استقلال ،تمامیت ارضی وحاکمیت ملی تحت رهبری حزب دموکراتیک خلق افغانستان و زعامت زنده یاد ببرک کارمل بزرگ بهدف تامین صلح و ترقی وعدالت اجتماعی ، وحدت ملی ،رشد اقتصادی ،سیاسی وفرهنگی کشور بر افراشتند که بتاسی از آن دموکراتیزه ساختن حیات سیاسی واجتماعی جامعه ومشارکت گسترده مردم در اداره دولتی وقدرت سیاسی کشوردریک جبهه واحد ملی ، مردمی ومترقی با اقدامات سازنده وهمه جانبه حزبی ودولتی رویدست گرفته شد که مایه ی نگرانی دشمنان افغانستان گردید وسر انجام غضب ارتجاع ، استبداد واستعمار را برانگیخت و آنها با سربازگیری از داخل وخارج کشورما ، جنگ تمام عیار نیابتی وتجاوز کارانه را از سرزمین های دور و نزدیک ، علیه تمامیت ارضی، استقلال وحاکمیت ملی افغانستان براه اندختند .

دولت دموکراتیک ومردمی افغانستان مطابق به اهداف صلح خواهانه حزب دموکراتیک خلق افغانستان با موضعگیری صلح جویانه خویش سیاست مصالحه را در داخل کشور وهم در سطح بین المللی وجامعه جهانی بشکل پیگیر ومسوولانه رویدست گرفته با مخالفین دولت و کشور های ذیدخل در قضایای افغانستان ، موضوع مذاکره مفاهمه وآشتی را با همصدایی خلق کشور و تاکید مقامات عالی حزبی ودولتی مطرح ساخت که درمصوبات حزبی وبخصوص شانزدهمین پلینوم کمیته مرکزی حزب وتیزس های دهگانه زنده یاد ببرک کارمل وخطوط اساسی وظایف دولت مسجل گردید .

یکی از رهکارهای بزرگ سیاسی آن دوران تدویر لویه جرگه بزرگ کابل بود که بمنظور ختم جنگ وتامین صلح در سال ۱۳۶۴ خورشیدی به دعوت مقامات حزبی و دولتی وقت ، به اشتراک سرآن اقوام وقبایل ،شخصیت های با اعتبار ملی ،علما و روحانیون پاکنهاد کشور وسایر اقشار زحمتکش وروشنفکران منور، آگاه وصاحب نظر از سرتاسر کشور وحتا از آنسوی مرزها حضور بهم رسانیده بودند تدویر یافت و بنده نگارنده نیز در همین لویه جرگه منحیث سپاهی حزب دربخش تنظیم و امورسازماندهی آن افتخارخدمت داشتم .

بیاد دارم در جریان سخنرانی زنده یاد ببرک کارمل که به لسان های پشتو و دری طنین انداز بود ، گروهی از نماینده گان اقوام افریدی وختک داخل تالار گردیده ، کارمل بزرگ با صدای رسا از آنها استقبال نموده فرمودند که این دلاوران آزاده از آنسوی خط ، زنجیرها ی مرزاستعماری را شکستانده خود را در کنار مردم افغانستان به لویه جرگه صلح رسانده اند .

زنده یاد ببرک کارمل در بیانیه ی تاریخی شان ضمن سخنرانی با ارایه ی پیشنهادات صلحجویانه وتوضیح راه ها ووسایل نیل به صلح پایدار وطرح همه جانبه روی یک میکانیزم عملی ختم جنگ در کشور همچمان در رابطه به عودت قطعات نظامی اتحاد شوروی بکشور آبایی شان تاکید نموده از آماده گی های لازم برای دفاع مستقلانه قوای مسلح افغانستان بصراحت یاد آوری کرد که این صدای رسا وتاریخی شان از همان لحظات اول، خواب غربی ها وهمسایه گان افغانستان را پریشان ساخت .

چند سالی بعد از آن داکتر نجیب الله در وقت و زمانش با اعلان سیاست مصالحه ملی در جریان سخنرانی با سران مردم وشخصیت های ملی از مخالفین دولت دعوت بعمل آورده با گذشت بی حد واندازه آتش بس یک جانبه وآشتی را پیشنهاد نمودند ولی با نتیجه گیری ازعکس العمل های مخالفین دولت با فریاد بلند گفتند که مخالفین دولت صلاحیت و استقلال مذاکره در انتخاب صلح را ندارند واگر میداشتند با رفتن قطعات نظامی شوروی از افغانستان به روند صلح می شتافتند.

پس از انتقال قدرت بدست مجاهدین در شرایطی که هنوز جنگ ادامه داشت و آقای ربانی طالبان را فرشته گان صلح نامیده بودند ولی نتیجه این شد که در اثر مداخله قدرتهای بزرگ وتجاوزات مستدام خارجی و دسایس آی اس آی و معاملات غرب با گرباچف ، زنده یاد ببرک کارمل در سال ۱۳۶۵ ازقدرت کنار زده شد ، وبا هجوم طالبان بشهر کابل در سال ۱۹۹۶ داکتر نجیب الله در اثر دسایس دشمنان افغانستان بشهادت رسانده شد و در سال ۱۳۹۰ خورشیدی آقای ربانی که ریاست کمیسیون عالی صلح را بعهده داشت جان خود را از دست داد .

به این ترتیب تمام اقدامات سرآن درامر صلح بخاک وخون یکسان شد . بدلیل اینکه مخالفین دولت بنا به گفته مشهور، صلاحیت مذاکره وتصمیم گیری جنگ وصلح را نداشتند . زیرا که آنها به مثابه ابزار جنگی و معاش خوارانی بودند که به جز اسلحه وپول چیزی بدست آنها نبوده وکلید اساسی حل قضایای افغانستان فقط در دستان قدرت های بزرگ قرارداشت .

بنا برآن با یک نتیجه گیری ساده ،اسرار و دلیل طولانی شدن جنگ درافغانستان وتمرکز قدرت های جهانی به قضایای جنگ وصلح افغانستان را می توان دردو نقطه خلاصه کرد.موقعیت جیوپولیتیک وجیواکونومیک کشورکه اهداف ومنافع کشورها وقدرت های ذیدخل را از نگاه منابع وموقعیت مشخص میسازد.

دوم موقعیت جیواستراتیژیک که میزان کاربری واهداف کلان کشورهای منطقه و قدرت های جهانی روی منافع شان را در منطفه وجهان تشکیل میدهد. که هردو عوامل بر سرنوشت جنگ وصلح در افغانستان نقش اساسی و تعین کننده دارد .

بنا بر آن با توجه به سیاست های چند جانبه و پالیسی جهانی قدرت های ذیدخل در راستای حل سیاسی قضایای افغانستان ، مذاکراتی در ماسکو ، قطر ونهاد های بین المللی اینجا وآنجا بعمل می آید که نتایج آن برای مردم غیر ملموس بوده وراهبردی چندانی نداشته است .

بآنکه صلح عادلانه ومذاکره بخاطر ختم جنگ آرزو وآرمان هر انسان وطندوست وصلح خواه بوده وبرای تمام هموطنان عزیز وشرافتمند قابل تایید و پشتیبانی میباشد ولی دلایل بنبست این راه دراز بیشتر به اراده ونیت خارجی هایی که در قضایای کشور دخالت دارند متمرکز است .

بنا برآن دلایل عدم دسترسی به ختم جنگ وایجاد صلح در کشورما در بعد خارجی مساله ، همانا موضع کلیدی قضا یایست که در دستان قدرت های بزرگ وهمسایه گان افغانستان قرارداشته که دراین جنگ نیابتی و تحمیلی، میزان منافع آزمندانه ومستدام قدرت های بزرگ وهمسایه ، زمان و امکان جنگ واستراتیژی صلح را در افغانستان مشخص میسازد .

طوریکه گفته آمدیم بر طبق گمانه زنی ها شاید مذاکراتی پشت پرده در سطح داخل و خارج کشور در جریان باشد ولی ظاهراً مذاکرات نمایشی با طالبان در گوشه ونقاط جهان بجزوقت کشی و مصروف ساختن اذهان مردم به توافقات خیالی و چانه زنی ها چیزی بیش نخواهد بود .

دراخیر طوریکه گفته آمدیم تا وقتی که قدرت های ذیدخل درافغانستان روی حصول منافع خود درافغانستان ومنطقه به نتایج مطلوب خود نرسند ، در چشم اندازآینده کشورصلح بسیار بعید به نظر میرسد.موُکداً خاطر نشان میگردد که افغانستان بنا به موقعیت جغرافیایی که دارد صلح دراین کشور حداکثر به چگونگی راهبردی استراتیژی سیاسی واقتصادی قدرت های شامل در قضایای افغانستان بسته گی داشته و در دستان آنها ست .

لذا با توجه به ابعاد خارجی قضایا و اوضاع افغانستان، مذاکره بخاطرصلح درنهادهای با صلاحیت بین المللی وجامعه جهانی بخصوص بین کشورهای امریکا ، روسیه ، چین وهمسایه گان آن درخورتوجه جدی میباشد.

بامداد ـ دیدگاه ـ ۲/ ۱۸ـ ۲۵۱۱

یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب ملی ترقی مردم افغانستان در اسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.