تدارک برای کنگره

 

داکتر آرین

حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان ، برای برگذاری کنگره خود آماده گی می گیرد. حرکت حزب بسوی تدویر کنگره فقط ناشی از رعایت قوانین اساسنامه نیست، بلکه شرایط نوین و مشخص اجتماعی- سیاسی و سازمانی که حزب و میهن ما در این برهه ای تاریخی قرار دارد این امر را به ضرورت مبدل کرده است، مسایل مربوط به چگونگی برخورد حزب در رابطه به قدرت سیاسی، خط مشی سیاسی حزب و تعیین وظایف مبرم  و سازمانی در شرایط کنونی، بررسی مساله صلح و امنیت، تروریزم از جمع مسایل مهم  و مطرح درکنگره حزب خواهد بود.نگارنده در این نوشته کوشش خواهم کرد تا  بالای اهمیت  و ضرورت تدویر کنگره حزب  و نقش اصول و نورم های زنده گی حزبی به طور خلص و ساده روشنی اندازم.

کنگره حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان تکانه ای نوین در اوضاع سیاسی و اجتماعی  و سیستم سیاسی کشور ما می باشد و چنان حزبی را  پی ریزی می کند که از پایه های استوار و ساختار مستحکمی برخوردار باشد، که نه طوفان زمان و نه تهاجمات ارتجاع آنرا به لرزه درآورد. اگرچه حزبی که بوجود می آید دارای اسم، پرچم، سمبول، اساسنامه و برنامه، اندیشه و ساختار متفاوت از حال حاضرخواهد داشت و دارای تشکیلات مدرن و نوین می باشد، اما ریشه های آنرا باید در ژرفای گذشته های دور جست و جو کرد، این حزب بشکل نوین فعالیت کرده و مطابق به شرایط زمان ادامه دهنده پیکارها و دستاوردهای میهن پرستان و انقلابیون یک نسل فداکار و پیکارگر گذشته خواهد بود.

وظیفه  کنگره تعیین سیاست حزب و اصول نورم های زنده گی حزبی و سازمانی می باشد، زیرا بدون داشتن یک استراتیژی روشن و اصول ساختاری و تشکیلاتی حزبی، حزب نمی تواند به مثابه یک ارگانیزم زنده و فعال در جامعه وجود داشته باشد و تنها حزبی که  دارای برنامه سیاسی و اصول و نورم های زنده گی حزبی است میتواند قدرت رزمنده گی اعضای حزب و وحدت عمل، اندیشه  و سازمانی آنها را تضمین نماید.

اهمیت سازمانی و تشکیلاتی کنگره حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در آن است که چند حزب سیاسی بعد از فایق آمدن و حل جهات متفاوت برخوردهای تاکتیکی نسبت به مسایل سیاسی و سازمانی، برای نخستین بار جهت مبارزه در راه یک هدف مشترک که بیانگر منافع تمام مردم افغانستان می باشد با وحدت عمل، اندیشه  و وحدت سازمانی  برای دست یافتن به اهداف مشترک خویش و تحکیم پایگاه حزب در جامعه کنگره حزب را تدویر می نماید، در این کنگره که بازتابی از قانونمندی های تحول اجتماعی جامعه  و ضرورت دوران تاریخی ما است، علاوه بر مهمانان، نماینده گان حزب از تمام واحدهای اولیه حزبی طی کنفرانس های شوراهای ولایتی، ولسوالی، شهر و ناحیه وی مطابق به "طرزالعمل تدویر جلسات و کنفرانس های حزبی، نورم نماینده گی و شیوه انتخاب نماینده گان به کنگره حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان" مورخ ۴ عقرب ۱۳۹۶ ، انتخاب و حضور خواهند داشت، این یک دست آورد بزرگ است.   

ضرورت تدویر کنگره برخاسته از خواست ها و حقیقت های زمان ماست، زمانی که بر تفرقه چیره شده و امید به پیروزی های برگشت ناپذیر را داریم، زمانی که حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در سطح ملی یک دوره از مبارزات خود را در یک شرایط مشخص تاریخی پراز فراز و نشیب پشت سر نهاده است و حزب  داخل دوره تازه ای از تاریخ خویش می گردد و بلاخره زمانی که در سطح بین المللی حزب باید داخل مرحله جدیدی از مناسبات جهانی شود، که درک درست از مناسبات قدرت در جهان و شرایط نوین جهانی و موضعگیری های تازه در منطقه، ظهور قدرت های جدید در صحنه بین المللی، فعالیت حلقه های زنجیری تروریزم بین المللی و مافیای جهانی در افغانستان، اینها همه و همه از دلایل است که بر ضرورت و تدارک کنگره تاکید می کند.

بزرگترین مشکل که کنگره حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان به آن بر خواهد خورد مسله انتخاب ایدیولوژی است، که چگونه برنامه عمل و مشی سیاسی حزب را مطابق به شرایط زمان و مبرا از جهات جانبدارانه ایدیولوژی های امپریالیستی و سوسیالیستی تدوین و تنظیم می نماید، تاکید می نمایم جهات و عناصر جانبدار این دو جهانبینی نه تمام جهات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آنها، زیرا این دو جهانبینی، جهان و جامعه را بطور علمی مورد مطالعه قرار داده و آخرین حرف علم را می زنند و دارای عالی ترین فرهنگ در جوامع بشری اند. به این ترتیب تدوین خط مشی سیاسی  حزب متحد ملی ترقی مردم افغا نستان  برای دفاع از منافع تمام مردم افغانستان و تعیین سیاست و سمتگیری علمی و عملی در بخش های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی  برای گذار به یک جامعه انسانی از وظایف مبرم کنگره می باشد،  این کاردشوار ولی امکان پذیر است.

 طوریکه در فوق گفتم، سودمند میدانم تا بالای اصول و نورم های زنده گی حزبی که تنها کنگره حزب صلاحیت تصویب آنرا دارد بصورت ساده و خلص روشنی بیندازم.

 اگرچه دیرگاهیست مباحث مربوط به تشکیلات و ساختار های حزبی از اندکی تغییرات تخنیکی  و یک سلسله تحولات کمی در این و یا آن ماده ای اساسنامه فراتر نرفته، اما برای اعضای جوان حزب دانستن و داشتن تصور از آن ضروری و مفید است.

اصول و نورم های زنده گی حزبی که ارتباط به ساختمان حزب داشته  و وابسته به حیات تشکیلاتی آن می باشد در میان سازمان های مختلف حزبی از هم متفاوت است، اما تشکیلات و ساختارهای که  بیشتر از یک قرن در اسناد حزبی، احزاب چپ و مترقی مانند اساسنامه و برنامه این احزاب منعکس شده است شامل اصول، نورم ها و بنیاد های زیرین می باشد:

۱- اصول یا بنیاد ساختمان حزبی: ساختار تشکیلاتی احزاب مترقی  و چپ بر اصل مرکزیت دموکراتیک  و اصل رهبری جمعی ؛ و مسوولیت فردی استوار بوده است، دراین ساختار ارگان های رهبری کننده حزبی به شکل ذیل برجسته گردیده است:

- کنگره حزب: کنگره عالی ترین مقام در احزاب مترقی و چپ است، که متشکل از نماینده گان انتخابی کنفرانس های حزبی می باشد، در شرایط عادی کنگره حزب هر سه سال یکبار دایر می گردد، اما در صورت لزوم بطور فوق العاده بر اساس تصمیم کمیته مرکزی زود و یا دیر تر از موعد معینه تدویر آن صورت گرفته میتواند، کنگره فوق العاده حزب از طرف کمیته مرکزی و یا در اثر پیشنهاد دو ثلث اعضای حزب دعوت می گردد. تعداد نماینده گان کنگره حزب و نورم نماینده گان سازمانهای حزبی در کنگره توسط کمیته مرکزی تعیین می گردد.

 اهمیت کنگره در ماهیت، مضمون،  وظایف و فیصله های آن است که بصورت نهایی در اساسنامه و برنامه حزب و خط مشی سیاسی آن فورمولبندی می گردد.

صلاحیت های کنگره - استماع گزارش کمیته مرکزی و کمسیون های کمیته مرکزی و تعیین تعداد اعضای کمیته مرکزی و اعضای کمیسیون های کمیته مرکزی، تجدید نظر، تعدیل، تغییر و تصویب برنامه و اساسنامه حزب، تعیین مشی حزب در عرصه سیاست داخلی و خارجی می باشد.

- کمیته مرکزی: کمیته مرکزی بعد از کنگره عالیترین مقام حزب است و در فاصله بین دو کنگره تمام فعالیتهای سیاسی، سازمانی و تشکیلاتی اورگانها و سازمانهای حزبی را رهبری می کند، کادر های رهبری را تشخیص و تعیین مینماید. کیمیته مرکزی سیاست حزب را از طریق اعضای حزب پیاده نموده و مسوولین جراید، سایت ها، رادیو و تلویزنهای حزب را تعیین کرده و امور مالی حزب را تنظیم  و کنترول می نماید. اعضای اصلی و علی البدل کمیته مرکزی از میان شایسته ترین اعضای حزب در نتیجه رای گیری علنی، با رای دوثلث آرا  انتخاب می شود. کمیته مرکزی در برابر کنگره حزب مسوول و پاسخ دهنده می باشد.

- پلینوم کمیته مرکزی: جلسه بزرگی است که در آن اعضای اصلی و علل البدل کمیته مرکزی حزب اشتراک می کنند، این جلسات نوبتی بوده و مطابق به تقسیم اوقات و گاه گاهی بصورت فوق العاده نیز دایر می گردد، در پلینوم های کمیته مرکزی حزب مسایل حاد، حیاتی و مهم سیاسی مورد بحث قرار می گیرد، همچنان از تطبیق رهنمودها، فیصله ها و چگونگی فعالیت های حزبی گذارش گرفته و فیصله ها و تصامیم جدید را به تصویب میرسانند، در بعضی موارد عده ای از کادرها و مسوولین بخشهای مختلف حزبی در این جلسات دعوت شده و اشتراک می نمایند که چنین جلسات را جلسه وسیع پلینوم کمیته مرکزی می گویند.

- کنفرانس سراسری: کنفرانس گرد هم آیی مجمع نماینده گان سازمانهای حزبی است که در فاصله بین کنگره های حزب تشکیل می شود، کنفرانس سراسری حزب زمانی دایر می گردد که در برابر حزب و جنبش مسایل ویژه و مهم قرار داشته باشد، کنفرانس سراسری بعد از کنگره حزب عالی ترین مقام حزبی محسوب می شود.

- بیروی سیاسی: بیروی سیاسی در فاصله بین جلسات کمیته مرکزی تمام فعالیت های مربوط به امور حزب را رهبری مینماید. کمیته مرکزی اعضای بیروی سیاسی و منشی عمومی حزب را که عضو بیروی سیاسی و عضو دارالانشای حزب است انتخاب می نماید. بیروی سیاسی حزب در برابر کمیته مرکزی مسوول می باشد.

- دارالانشا کمیته مرکزی: دارالانشای کمیته مرکزی حزب امور جاری حزب را رهبری و تنظیم مینماید، از انتخاب و تشخیص پرسونل و کادرهای رهبری مراقبت میکند، اشکال و طرق اجرای تصامیم عالی ترین مقامات حزبی را تعیین و از اجرای آن کنترول می نماید و در برابر بیروی سیاسی مسوول می باشد.

- شعبات و کمیسیونهای کمیته مرکزی حزب: کمیته مرکزی حزب برای تنظیم، ترویج و تحقق تصامیم حزب و کنترول از اجرای آن، شعبات و کمیسیونهای لازم کمیته مرکزی را تشکیل می دهد، شعبات و کمیسیونهای کمیته مرکزی حزب تحت رهبری دارالانشای کمیته مرکزی کار و فعالیت می نماید. مسوولین شعبات و کمسیون های کمیته مرکزی حزب در پلینوم کمیته مرکزی تایید می گردد.

- سازمانهای حزبی: سازمانهای حزبی بدنه ای اساسی حزب اند که جهت پیاده نمودن سیاست حزب و اجرای تصامیم و دستورالعمل های کمیته مرکزی و مقامات رهبری حزب تاسیس می شوند، این سازمانها شامل شوراهای ولایتی، شهری، ولسوالی، علاقه داری، ناحیوی، شورا های سازمانهای اولیه و گروپهای حزبی می شود. وظایف این سازمانها در اساسنامه و دیگر اسناد حزبی درج است.

۲- بنیاد یا اصول تشکیلاتی حزب:

این اصول بر اساس رهبری جمعی مسوولیت فردی و سنترالیزم دموکراتیک استوار است:

الف - این اصل از لحاظ ساختمان درونی خود مرکب از سه بخش است: رهبری، کادرها و صفوف حزبی، این سه بخش اساسی دارای ارتباط محکم و ناگسستنی می باشد و در حل و فصل مسایل مربوط به حزب فعالانه و آگاهانه به اساس نورمهای اساسنامه و برنامه حزب سهم می گیرند و هر بخش دارای وظایف متفاوت اند.

رهبری:

رهبری مغز متفکر حزب و نیروی هدایت کننده در جاده پر از پیچ و خم مبارزه است، رهبری حزب دورنمای مبارزه را روشن و سیاست داخلی و خارجی حزب را با عمل مبتکرانه، با استحکام  و استواری، با نرمش و قاطعیت، با قدرت و انعطاف گام به گام پیش برده و  حزب را برای رسیدن به قلعه های پیروزی رهنمایی می کند. رهبری حزب که با اساسنامه و برنامه حزب مجهز است وظیفه دارد تا این اصول و نورمهای حزبی را به طور خلاق در عمل پیاده نموده و در شرایط مختلف انطباق بدهد.

کادرها: کادرها نیروی اساسی و گرداننده گان سیاست حزب اند، کادرها از میان با تجربه ترین و آگاه ترین اعضای حزب انتخاب می شوند. کادرها در تربیه اعضای حزب و آماده ساختن آنان برای مبارزات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی موظف و نقش مهم را ایفا مینمایند. کادرها اعضای حزب را با روحیه صداقت و میهن پرسیتی تربیه نموده با دانش نوین و ایدیولوژی های انساندوستانه مجهز کرده و برای سهم گیری در تحولات سیاسی و اجتماعی آنان را پرورش می دهند.

صفوف حزبی: صفوف حزب از آگاه ترین و پیشرو ترین و ستوده ترین افراد جامعه تشکیل گردیده که بشکل داوطلبانه اساسنامه و برنامه حزب را پذیرفته اند و در یکی از سازمانها اولیه حزبی تنظیم و جهت تطبیق، ترویج و تبلیغ تصامیم، فیصله ها و اهداف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حزب فعالانه سهم می گیرند. صفوف حزب پیکر اساسی حزب و ارتباط مسقیم آنرا با توده های میلیونی تنظیم و تحکیم می بخشد.

ب - سنترالیزم دموکراتیک: سنترالیزم دموکراتیک اصل عمده تشکیلاتی احزاب چپ و مترقی است. این اصل  اساسی از دو کلمه تشکیل شده است سنترالیزم یعنی مرکزیت و دموکراتیک یعنی دموکراسی، این بنیاد سازمانی که در اساسنامه حزب تصریح شده بشکل طبعی مبدا « مرکزیت » را با مبدا « دموکراسی »  پیوند داده و ضرورت این اصل تشکیلاتی را تاکید می نماید، زیرا تصور یک حزب چپ، مترقی، متشکل، متحد و میهن پرست بدون مرکزیت و دموکراسی غیر ممکن بوده و اگر چنین باشد سازمانی است باطل و مبارزه ای است عبث. مرکزیت موجد انضباط واحد و یکسان در حزب برای همه گان است و دموکراسی - آزادی طرح ها، دفاع از حق و حقوق اعضا، انتقاد آزاد و مبارزه درون حزبی می باشد.نظر به شرایط گاه گاهی یکی از این دو قطب در مواقع خاص بیشتر و کمتر می گردد، اما حفظ تعادل میان سنترالیزم و دموکراسی باعث تکامل و پیشرفت و اداره و رهبری عالی حزبی گردیده  و تنها با مراعات نمودن همین اصل میتوان حزب پیکارجو، منظم با دسپلین عالی و متحد را پدید آورد.

۳ - وحدت سازمانی و سیاسی حزب: حزب به مثابه یک سازمان سیاسی - اجتماعی متشکل از بخش پیشرو و آگاه تمام طبقات و اقشار جامعه است که به میل و اراده خود بخاطر تحقق و پیاده نمودن آرمانها و اهداف حزب مبارزه می نمایند، اعضای حزب دارای اندیشه و تفکر مشترک، اساسنامه و برنامه مشترک اند. وحدت سیاسی - سازمانی از مسائل مبرم و مهم احزاب سیاسی چپ و مترقی است، بدون داشتن وحدت سیاسی و سازمانی حزب نمی تواند انگیزه و محور وحدت اراده و عمل اعضای حزب باشد، و نمی شود توده ها را بدور حزب  بسیج کرد. شرط مهم ایفای نقش پیشاهنگ و رهبری کننده حزب وحدت  سیاسی و سازمانی آن است، این اصل باید بشکل ارگانیک و در یک تناسب پیاده و عملی گردد. نه تنها داشتن سیاست اصولی و واقع بینانه ای سیاسی برای یک حزب پیشرو و رزمنده ضروری است، بلکه داشتن سیاست و مشی اصولی و واقع بینانه ای سازمانی نیز به همان تناسب ضرور می باشد هر زمانی که احزاب مشی درست سیاسی و سازمانی را تعقیب نموده و فعالیت های خود را بر پایه ای چنین مشی استوار نموده اند به پیروزی ها و دستاوردهای بزرگی رسیده اند و اگر عکس آن بوده است هیچ ثمره ای جز شکست مکرر بدست نیاورده اند، به این ترتیب اصل پیوند دادن کار سیاسی و سازمانی برای حزب دارای اصالت، اولویت، قابل توجه و از اهمیت بزرگ برخوردار است.

گفتنی است که نکات مهم و اساسی دیگری هم است که مربوط به اصول و نورم های زنده گی حزبی احزاب چپ و مترقی می شود مانند: انظباط حزبی و دموکراسی، انتقاد و انتقاد از خود، معیارهای اخلاقی، حقوقی و جمع گرایی، حقوق و وظایف اعضای حزب و... که از حوصله این نوشته خارج می باشد.

رفقا!

راه که در پیش رو داریم، مانند گذشته با دشواری های فراوان توام است، ولی بدون تردید آینده درخشان به انتظار ماست، زیرا آیده آلهای حزب ما انسانی و مبارزات اجتماعی و سیاسی ما نه بر تصورات مجرد، بلکه بر واقعیات عیان و تجارب درخشان تاریخی مبتنی می باشد، ما بپا بر می خیزیم، ما درکنار مردم و همراه با مردم، میهن و مردم خویش را نجات می دهیم. به گفته شاعر بزرگ:

با نور آفتاب، با گذشت سالها

بروی ریشه اش روید نهالها

گل آورد به بار

باز آید بهار

گر سنگری شکست

رزمی که بود هست...

 

درتدویر کنگره موفق و پیروز باشید.

 

ماخذ:

کتاب درسی، اساسات دانش سیاسی، برای سیستم آموزش حزبی

تحت نظر: داکتر عبدالرحیم

مولفین:

پوهنیار صنعت الله بسام

داوود اسد

لعل محمد اکبری

نجیب زمر

محمد صادق

کابل میزان ۱۳۶۶

چاپ موسسه نشراتی حزب دموکراتیک خلق افغانستان.

- مشوره میتودیک: پیرامون آموزش اسناد دومین کنفرانس سراسری ح.د.خ.ا

شعبه تبلیغ و فرهنگ کمیته مرکزی ح.د.خ.ا

کابل عقرب ۱۳۶۶

 - اسناد کنفرانس سراسری حزب دموکراتیک خلق افغانستان.

مطبعه حزبی

کابل میزان ۱۳۶۶

شعر از شاعر بزرگ ایران و مبارز حزب توده، ژاله.

 

  بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۱۷ـ ۲۴۱۱