نـوش دارو پـس از فـاجعـه
امریکا فروش اسلحه به عربستان را محدود کرد
اوایل ماه اگست سال جاری ترسایی، پنتاگون اعلام کرد دولت باراک اوباما رییس جمهوری امریکا، پیشنهاد فروش ١١٥ میلیارد دلار سلاح به عربستان سعودی را مطرح کرده است. البته خبر به‌خودی خود تعجب آور نبود و گرچه این بالاترین پیشنهاد تسلیحاتی ارایه شده امریکا به عربستان سعودی در ٧١ سال اخیر به شمار می رفت، اما درنهایت همه می دانستند و می دانند پادشاهی عربستان یکی از بزرگ ترین خریداران اسلحه از امریکا بوده و هست، اما نکته حیرت آور زمان اعلام چنین خبری بود؛ آن‌هم درست زمانی که نقض حقوق بشر عربستان در یمن و کشتار گسترده غیرنظامیان، صدای سازمان‌های حقوق بشری را درآورده بود و انتقادات بین‌المللی متوجه پادشاهی سعودی بود، ایالات متحده خبر این پیشنهاد را منتشر کرد خبری که بسیاری می گفتند حاوی یک پیام مشخص برای ریاض است: ما در این جنگ کنارات ایستاده‌ایم.
باراک اوباما که در طول دو دوره ریاست جمهوری ادامه دهنده اقدامات جنگ طلبانه روسای جمهوری پیشین امریکا بود، در آخرین ماه حضورش در کاخ سفید ظاهرا می خواهد خود را تطهیر کند. روز گذشته امریکا از محدودکردن فروش تسلیحات نظامی به عربستان سعودی خبر داد و دلیل آن را شمار بالای تعداد مرگ ومیر غیرنظامیان یمنی در بمباران‌های عربستان سعودی اعلام کرد. آن طور که یکی از مقامات دولت اوباما به رویترز گفته است، مشکلات سیستماتیک و دنباله دار عربستان سعودی در نشانه گیری حملات هوایی در یمن، فروش سلاح به عربستان از جمله فروش سلاح‌های هدایت شونده با دقت بالا را متوقف می کند.
عربستان سعودی جنگ یمن را در ماه مارچ سال ٢٠١٥ و بعد از کسب اجازه از ایالات متحده آغاز کرد. عادل الجبیر سفیر وقت عربستان در واشنگتن، که حالا وزیر خارجه پادشاهی عربستان است در همان ماه مارچ به کاخ سفید رفت و طرح حمله به یمن را با مقامات دولت امریکا در میان گذاشت و مدعی شد ایران از طریق حوثی‌ها به حیاط خلوت عربستان سعودی وارد شده و ازهمین رو مداخله نظامی اجتناب ناپذیر است.
در آن زمان حوثی‌ها، صنعا پایتخت یمن را تصرف و دولت منصورهادی را سرنگون کرده بودند. تنها چند روز پس از آن دیدار، بمب افکن‌های عربستان سعودی حمله به اهداف حوثی ها در یمن را آغاز کردند؛ مداخله ای که با همراهی سلاح های امریکایی از آغاز سال ٢٠١٥ ترسایی تا اکنون، یمن را به فاجعه ای جبران ناپذیر کشانده؛ بیش از ١٠ هزار کشته که بیشتر آن غیرنظامیان هستند و آواره گی سه میلیون یمنی از خانه های شان و در کنار آن ٢١ میلیون نفر که محتاج کمک‌های بشردوستانه اند.
در ماه سپتامبر موسسه « یمن دیتا پراجکت » با تهیه گزارشی اعلام کرد بیش از یک سوم حملات هوایی عربستان و ایالات متحده در یمن اماکن مربوط به غیرنظامیان را هدف قرار داده است. مکان‌هایی مثل: بیمارستان، مدارس، مساجد و ساختمان‌های دولتی. در این گزارش آمده بود از هشت‌هزار و ٦٠٠ حمله هوایی بین ماه مارچ ٢٠١٥ تا اگست ٢٠١٦ ترسایی سه هزار و ٥٧٧ حمله مواضع نظامیان را هدف قرار داده درحالی که غیرنظامیان سه هزار و ١٥٨ بار مورد هدف قرار گرفته اند.
البته پس از کشتار ماه اکتوبرعربستان در یمن، بحث‌هایی درباره احتمال توقف فروش تسلیحات نظامی در امریکا درگرفت. در ماه اکتوبر بیش از ۱۴۰ نفر در حمله ای هوایی به یک مراسم عزاداری در یمن کشته شدند و ایتلاف تحت رهبری عربستان سعودی مقصر شناخته شد که در حمایت از دولت منتخب یمن علیه حوثی‌ها عملیات انجام می دهد. بعد از آن ند پرایس سخن گوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، به عربستان سعودی اخطار داد همکاری‌های امنیتی امریکا با عربستان «چک سفید امضا نیست».
اما درحالی که فروش بعضی سلاح ها محدود خواهد شد، امریکا اعلام کرده به ارایه اطلاعات تجسسی در زمینه امنیت مرزی به عربستان ادامه خواهد داد. مقام پنتاگون در گفت وگو با رویترزگفت خلبان‌های شرکت کننده درعملیات هوایی تحت هدایت عربستان برای پرهیز از کشته شدن غیرنظامیان تا جای ممکن، آموزش خواهند دید. انتظار می رود سایر قرارداد های نظامی امریکا و عربستان از جمله توافقی برای تامین بیش از سه میلیارد دلار هلیکوپتر نظامی اجرا شود.
افزایش فشارها بر بریتانیا
یکی دیگر ازکشورهایی که در چند ماه اخیر به دلیل فروش اسلحه به عربستان سعودی مورد انتقاد قرارگرفته بریتانیاست و اکنون حرکت اخیر امریکا احتمالا فشارها بر بریتانیا را افزایش می دهد. بریتانیا نه فقط به ریاض اسلحه می فروشد، بلکه پرسونل نظامی این کشورهم در مقر نظامی عربستان حضور دارند. اندرو اسمیت از کارزار علیه تجارت اسلحه مستقر در بریتانیا به گاردین گفت: « بریتانیا هم مثل ایالات متحده امریکا تسلیحاتی با ارزش میلیاردها پوند به عربستان سعودی فروخته است. شرکت‌های اسلحه بریتانیا هم مانند همتایان امریکایی خود به این نابودی دامن زده‌اند و از آن سود برده‌اند. اگر ایالات متحده درباره حمایت خود از عربستان سعودی تردید کرده، پس چرا دولت بریتانیا از حمایت خود دست نکشد؟ چرا اهمیت حقوق بشر از اهمیت سود شرکت‌های اسلحه کمتر در نظر گرفته می‌شود».
جرمی کوربین رهبر حزب « کارگر بریتانیا » هم بارها مخالفت خود با فروش سلاح به عربستان را اعلام کرده است. کوربین ماه گذشته در مجلس عوام بریتانیا ضمن تکرار درخواست برای انجام شدن تحقیقات مستقل درباره جرایم جنگی صورت گرفته در یمن، گفت بحران یمن دارد به فراموشی سپرده می شود و بریتانیا باید از نفوذ خود استفاده کند تا به مردم این کشور یاری برساند. او خطاب به ترزا می نخست وزیر بریتانیا گفت : آیا وقت آن نرسیده است که بریتانیا فروش سلاح را به عربستان پایان دهد./ شرق
بامداد ـ دیدگاه ـ ۲/ ۱۶ـ ۲۱۱۶